Ngày nhậm chức nhiệm kỳ 2 của Tổng thống Mỹ Barack Obama (20-1) đang đến gần cũng là lúc ông Obama sắp chọn xong nội các mới của mình. Đa số trong 15 người đứng đầu các bộ và tương đương sẽ là người mới.
Lưỡng đảng nhưng thiếu đa dạng
Việc bổ nhiệm cựu Thượng nghị sĩ (TNS) đảng Cộng hòa bang Nebraska, ông Chuck Hagel, vào vị trí Bộ trưởng Quốc phòng cho thấy đây là nỗ lực mới của Tổng thống Barack Obama trong việc lập nội các lưỡng đảng. Tuy nhiên, Washington Post dẫn lời giáo sư Paul Light, chuyên viên nghiên cứu về việc bổ nhiệm các vị trí chính trị thuộc Đại học New York: “Có bằng chứng cho thấy ông Obama sẽ có một nội các ít đa dạng hơn trong nhiệm kỳ này, có thể ít đa dạng hơn cả nội các của ông George W.Bush trước đây”.
Cụ thể người thay thế Ngoại trưởng Hillary Clinton không phải là nữ đại sứ Mỹ tại LHQ Susan Rice (phụ nữ gốc Phi đầu tiên được ông Obama chọn vào vị trí này trong nhiệm kỳ đầu), thay vào đó là TNS John Kerry. Có thể Bộ trưởng Năng lượng gốc Á Steven Chu cũng sẽ bị thay bằng một người da trắng khác là Thứ trưởng Quốc phòng Ashton Carter. Bộ trưởng Thương mại có thể là giám đốc hãng Xerox, bà Ursula Burns, một phụ nữ gốc Phi.
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Ngoại trưởng được đề cử John Kerry.
Terry O’Neill, Chủ tịch Tổ chức Phụ nữ quốc gia Mỹ, nói: “Tới lúc này, tôi thất vọng (với thành phần nội các của ông Obama)”. Theo bà O’Neill, nữ cử tri bầu lại ông Obama vì tin vào khả năng ông cất nhắc phụ nữ vào các vị trí đáng tin cậy. Bà cho rằng ông Obama đã đánh mất cơ hội làm nên lịch sử vì không đưa phụ nữ vào các chức vụ chưa từng do phụ nữ đảm nhận như bộ trưởng quốc phòng hay bộ trưởng tài chính.
Tranh cãi
Nội các của ông Obama sẽ còn phải trải qua một đợt phê chuẩn được xem là khá khó khăn tại Thượng viện. Ông Chuck Hagel, cựu binh từng tham chiến tại Việt Nam, người của đảng Cộng hòa. Nếu được phê chuẩn, ông Hagel sẽ là cựu binh đầu tiên nắm Lầu Năm Góc. Không phải ai theo đảng Cộng hòa cũng ủng hộ ông Hagel. Ông này nổi tiếng với thái độ công khai chống Israel và mềm mỏng với Iran.
Theo BBC, ông Hagel từng gây tranh cãi khi chỉ trích các cuộc tấn công quân sự của Mỹ và Israel vào Iran. Ông cũng đề xướng mời Iran tham gia các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai tại Afghanistan. TNS John McCain nói ông “đặc biệt quan ngại” về quan điểm của ông Hagel trong một loạt các vấn đề an ninh quốc gia quan trọng và sẽ đề cập vấn đề này trong quá trình thông qua bổ nhiệm tại Thượng viện. Ông Hagel còn bị nhiều người cho là “bảo thủ” khi công khai chống đối vấn đề đồng tính. Cũng theo BBC, một số đảng viên Dân chủ công kích ông Hagel vì hồi năm 1998 ông từng nói rằng một vị đại sứ được đề cử là người “đồng tính luyến ái công khai và sấn sổ”. Sau đó ông đã phải xin lỗi về phát biểu này.
Ngoài ra, việc đề cử của ông Obama dành cho John Brennan vào vị trí Giám đốc CIA cũng gây tranh cãi. Brennan đã một lần được đề cử vào vị trí giám đốc CIA năm 2008 nhưng tự nguyện rút lui do bị nghi vấn về vai trò của ông với tư cách quan chức cao cấp của CIA trong việc sử dụng các kỹ thuật thẩm tra hà khắc dưới thời ông George W.Bush. John Brennan làm việc nhiều năm cho CIA và hiện là cố vấn trưởng về chống khủng bố của Tổng thống Obama.
Trong lúc đang có sự tranh cãi về chi tiêu giữa Nhà Trắng và Hạ viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số, việc bổ nhiệm người thay thế Bộ trưởng Tài chính Tim Geithner đang là sự lựa chọn quá khó khăn với ông Obama. Có tin cho rằng ông Obama sẽ chọn người thân cận của ông, tức Chánh văn phòng Nhà Trắng Jack Lew, làm Bộ trưởng Tài chính.
THỤY VŨ tổng hợp
