Cà Mau là tỉnh nằm ở cực Nam của Tổ quốc, có hệ thống sông, rạch, kênh, mương chằng chịt với tổng chiều dài hơn 8.000km. Dù điều kiện rất khó khăn, tuy nhiên sau hơn 5 năm triển khai, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) đã làm thay đổi tích cực bộ mặt nông thôn ở Cà Mau.
Chung sức xây dựng nông thôn mới
Ban chỉ đạo Xây dựng NTM tỉnh Cà Mau cho biết, xuất phát điểm khi xây dựng NTM ở tỉnh gặp nhiều khó khăn. Với địa hình sông rạch chằng chịt, nền đất thấp và yếu; tình trạng sạt lở xảy ra nghiêm trọng nhiều nơi đã làm ảnh hưởng đến việc xây dựng các công trình hạ tầng nông thôn. Ngoài ra, hệ thống điện, đường, trường, trạm đều khó… vì vậy tính bình quân chung, các xã trong thời điểm triển khai chương trình chỉ đạt khoảng 3 - 5 tiêu chí/xã. Ông Đoàn Văn Bình, Phó trưởng ban chuyên trách Ban chỉ đạo Xây dựng NTM tỉnh Cà Mau, nhớ lại: “Dù gặp nhiều lúng túng ban đầu nhưng khi triển khai xây dựng thực hiện thì tỉnh chủ động, quyết liệt với nhiều chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch... nhằm tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành việc xây dựng NTM phù hợp với thực tiễn của mỗi địa phương. Một trong những vấn đề quan trọng là khơi dậy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong nhân dân, tạo động lực to lớn để chương trình lan tỏa nhanh và rộng khắp”.
Ông Hồ Văn Bé, ngụ xã Tạ An Khương, huyện Đầm Dơi, tâm sự: “Thoạt đầu người dân chưa hiểu hết về NTM, nhưng sau khi nghe cán bộ giải thích thì ai cũng nhận ra đây là chương trình thiết thực, sát với nhu cầu địa phương và nông dân chính là đối tượng được hưởng thụ. Thấy lợi ích này nên gia đình tôi cũng như nhiều hộ khác tình nguyện hiến đất mở rộng đường giao thông nông thôn; đồng thời tích cực tham gia các phong trào”. Theo UBND xã Tạ An Khương, ngay từ đầu xã đã xác định nhân dân đóng vai trò chủ thể nên các nội dung xây dựng NTM đều họp bàn với dân. Chủ trương hợp lòng dân nên không bao lâu, xã đã hoàn thành hơn 30km lộ giao thông nông thôn, trong đó, nhân dân đóng góp hơn 5 tỷ đồng và 10.000 ngày công lao động. Bên cạnh đó, nhiều hộ còn hiến đất xây dựng các công trình phúc lợi xã hội khác, từng bước làm thay đổi bộ mặt nông thôn khang trang, hiện đại.
Người dân xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời tham gia xây dựng giao thông nông thôn
Những kết quả khích lệ
Từ sự chỉ đạo đúng hướng, quyết liệt, cộng với nhiều mô hình sáng tạo, thiết thực... đã đem lại những kết quả khích lệ trong chương trình xây dựng NTM ở Cà Mau. Ông Đoàn Văn Bình, Phó trưởng ban chuyên trách Ban chỉ đạo Xây dựng NTM tỉnh Cà Mau, cho rằng đã có nhiều tiêu chí đạt và vượt sự mong đợi. Đến nay, tỉnh đạt được 1.003 tiêu chí, bình quân đạt 12,2 tiêu chí/xã, tăng 8,7 tiêu chí/xã so với thời điểm xuất phát (3,5 tiêu chí/xã). Trong đó, có 17 xã đạt chuẩn NTM, chiếm tỷ lệ 20,7%. Điều đáng mừng là diện mạo NTM ngày càng khởi sắc, kết cấu hạ tầng như đường giao thông, trường học, trạm y tế… được đầu tư khang trang; nhiều mô hình làm ăn mới ra đời thúc đẩy sản xuất phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của người dân vùng nông thôn được cải thiện... Đặc biệt, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Cà Mau luôn chỉ đạo sát sao không để xảy ra nợ đọng trong xây dựng NTM. Tỉnh yêu cầu không triển khai các công trình khi chưa có vốn, chưa xác định rõ nguồn vốn. Không vay mượn, ứng vốn từ các nguồn khác để đầu tư trước nhằm đón đầu...
Mặt được là vậy, tuy nhiên Cà Mau vẫn còn những khó khăn nhất định. Vốn ngân sách các cấp đầu tư trực tiếp cho chương trình còn hạn chế, nhất là ở các lĩnh vực như lộ giao thông nông thôn, trường học, thiết chế văn hóa cơ sở... chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Việc nâng cao chất lượng tiêu chí của 17 xã đã đạt chuẩn NTM đang gặp khó khăn, do các địa phương không có nguồn kinh phí để duy tu, sửa chữa nên một số công trình, tuyến đường đã xuống cấp...
Trước những khó khăn trên, Cà Mau kiến nghị Trung ương trong quá trình phân bổ các nguồn vốn đầu tư xây dựng NTM cần xét đến yếu tố đặc thù, vùng miền và điều kiện của từng địa phương để nâng mức hỗ trợ, bởi Cà Mau có xuất phát điểm theo chuẩn NTM thấp, trong khi suất đầu tư cao do có nhiều sông rạch, nguồn lực tài chính của địa phương hạn...
Theo kế hoạch phấn đấu đến năm 2020, Cà Mau có từ 50% số xã trở lên đạt chuẩn NTM; 40 xã đạt từ 12 - 18 tiêu chí, chiếm tỷ lệ 48,78%, không còn xã đạt dưới 12 tiêu chí. Đồng thời, phấn đấu có 1 huyện đạt chuẩn NTM...
LONG HÒA
