Đã hơn hai lần tôi nghe khách nước ngoài nói: “Người Việt Nam thông minh và đẹp lắm, nhất là khi cười, cả nam lẫn nữ đều rất đẹp”. Khi đi Thái Lan, bất cứ lúc nào tôi cũng gặp nụ cười niềm nở trên môi. Mua sắm trên các đường phố, nghe theo lời dặn của các bạn Thái, người bán nói giá 2.000 Baht tôi chỉ trả giá 400-500 Baht rồi bỏ đi, vậy mà không thấy ai giận. Họ chỉ nói “Hê hê...hổng có giá đó đâu, gặp lại nhé, may mắn nhé”. Mấy tiệm kim hoàn còn lịch sự tới mức tôi thử đủ thứ nhẫn, đòi xem hột xoàn, hồng ngọc… không trả giá một tiếng nào, chỉ nói “Không có thứ nào tôi thích”, họ vẫn nhã nhặn, tươi cười đưa danh thiếp, tiễn chân tận cửa:“ Có gì cứ gọi cho chúng tôi nhé, thích thứ gì chúng tôi sẽ ráng phục vụ thứ đó”. Gần ngày về, tôi thấy một cái nón cao bồi rất đẹp. Ông già bán hàng chỉ biết lõm bõm mấy câu tiếng Anh để nói giá còn toàn là tiếng Thái, ra giá 3.500 Baht. Tôi chê mắc quá, trả 500 Baht, ông chỉ cười. Tội nghiệp ông già, tôi mua dùm với giá 700 Baht.
Ở Sài Gòn, hổng biết tôi có giống ngoại quốc không mà từ anh xe ôm, bác xích lô tới mấy bà bán hàng cứ chào đón tôi bằng tiếng Anh “ Hello”, “Good Morning, welcome”. Thôi thì giả làm ngoại quốc để thử tiếng Anh tiếng u của mình ra sao. Lần nọ tôi loanh quoanh chợ Sài Gòn mua đồ, ghé vô một hàng lưu niệm, chị bán hàng cười toe toét : “Hi,hi , How are you …” rồi đưa đủ thứ cho tôi lựa. Không có thứ mà tôi cần, giá lại quá mắc tôi cũng trả đại một món: “120.000VND, OK”, chị này lắc đầu ngoày ngoạy, cứ kiên quyết “20 USD”. Tôi đi chưa khỏi gian hàng thì nghe chị này xổ một tràng: “Thằng Hồng Công cà chớn xem đủ thứ không mua”.
Lần khác dự triển lãm thức ăn và khách sạn. Các đồ ăn của Việt Nam ngon không thua gì ngoại quốc, nhưng ít ai lui tới vì các nhân viên tiếp thị cứ im ru bà rù, không đon đả mời khách. Tự ái dồn dập, tôi lấy đại một cái dĩa rồi lấy mỗi thứ một ít đi mời khách. Lập tức mấy ông bà ngoại quốc xúm lại dùng, khen tấm tắc: “Ngon quá, ngon quá”, “Singapore ?”. Tôi trả lời liền “Việt Nam”, mấy người đó ngạc nhiên lắm, họ nói: “Sản phẩm Việt Nam ngon quá mà không biết”
Trong kinh doanh, cách tiếp thị rất quan trọng và điều dễ thành công nhất là tiếp thị nụ cười dành cho khách hàng. Có thể người khách chưa hề có ý định mua hàng, chỉ xem cho vui nhưng nếu người bán luôn xởi lởi, chẳng tỏ tức giận mà ngược lại ra vẻ biết ơn khách hàng đã dành thời gian xem hàng của mình thì nhiều khi không cần dùng họ vẫn mua. Thời đại gia nhập WTO, cần thu hút khách du lịch, nguồn ngoại tệ, thiết nghĩ các doanh nhân từ lớn tới người buôn nhỏ nên tận dụng ưu thế nụ cười Việt Nam.
Hồng An
