Khi thực hiện dự án, nhà đầu tư phải tự thỏa thuận giá đền bù với người dân bị thu hồi đất và phải sát giá thị trường. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho biết:
Qua thực tế việc thu hồi đất, đền bù, giải tỏa, tôi thấy có 5 vấn đề cần quan tâm. Thứ nhất, các địa phương đều có quy định thêm để tạo điều kiện thêm cho người bị thu hồi đất so với các khung chính sách chung của Nhà nước, như vậy đã vượt ra ngoài khung chính sách chung của Nhà nước. Đương nhiên người dân vẫn chưa hài lòng, cán bộ làm việc cũng khó khăn, từ đây đặt ra nhiều vấn đề cần phải nghiên cứu lại các chính sách. Thứ hai, tình trạng các dự án treo còn nhiều, có thể nhà đầu tư vì lý do tài chính, nhưng cũng có tình trạng lấy đất giữ đất chờ thời cơ để kinh doanh. Thứ ba, sức ép của quá trình đô thị hóa nhanh đã tác động đến giá đất rất nhiều và giá cả luôn chạy trước nên đã tạo ra giá ảo trên thị trường bất động sản. Có những vùng đất trước đây người dân sử dụng vào những mục đích rất đơn giản trong nông nghiệp, giá đất rất thấp, bán không ai mua. Nhưng khi đô thị hóa diễn ra ở những khu vực gần đó thì người dân có sự so sánh đất đó với đất đã được đầu tư cơ sở hạ tầng, gây khó khăn trong quá trình tổ chức thu hồi đất. Thứ tư, phải tính đến tiền đền bù thu hồi đất xem người dân sử dụng vào đâu. Nếu người dân sử dụng vào việc làm nhà ở thì tốt, nhưng nếu sử dụng vào mục đích khác thì đấy là vấn đề cần phải quan tâm. Thứ năm, TPHCM đã có những cố gắng để vận dụng nhằm tạo điều kiện cho người thu hồi đất ở mức thỏa đáng hơn. TP thành lập Quỹ hỗ trợ đào tạo và giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất với quan điểm mang lại lợi ích nhiều hơn, thỏa đáng hơn là một điều rất đáng hoan nghênh. Tuy nhiên ở những địa phương có tiềm lực tài chính như TPHCM thì có thể giải quyết như thế nhưng có những tỉnh không đủ tiềm lực về tài chính thì rất khó thực hiện. Thực tế có những tỉnh gần kề nhau nhưng giá đất rất khác nhau nên đó cũng là một sức ép cho những địa phương có giá đất thấp. Đây là một vấn đề chúng ta phải tính đến. Cho nên trong hệ thống chính sách, ngoài những quy định chung, chúng ta cũng phải tính đến đặc thù của từng địa phương nhưng cần tránh những mặt trái, mặt không tốt xuất phát từ những chính sách này.
Đỗ Trà Giang (ghi)
