Khoảng 50% bệnh nhân đái tháo đường (cả type 1 và type 2) có thể gặp một hoặc vài dạng tổn thương thần kinh nào đó. Biến chứng thần kinh ngoại biên có thể để lại một số hậu quả như: Nhồi máu cơ tim không triệu chứng; hạ đường huyết không triệu chứng; rối loạn tiêu hóa, tiết niệu - sinh dục; biến dạng chi, nhiễm trùng bàn chân, cắt cụt chi…
Méo mặt, liệt chi vì tiểu đường
Một trường hợp đi khám trong tình trạng miệng méo, mắt giật liên tục, tay co quắp và khả năng nghe kém… Nói về bệnh tật người này chia sẻ, dù bị tiểu đường mấy năm nay nhưng lại rất chủ quan trong việc kiểm soát và phòng ngừa biến chứng. Nguyên nhân do áp dụng một số cách giảm đường huyết theo lời khuyên truyền miệng của bạn bè hàng xóm. Đó là mỗi ngày hái các loại lá như lược vàng, lá xoài, lá nở… để ăn thay rau và hãm nước uống. Chỉ đến khi cơ thể xuất hiện các biểu hiện lạ, đi khám bác sĩ cho hay đó là biến chứng bệnh đái tháo đường, họ mới thấy thực sự lo lắng.
Hội chứng ống cổ tay ở bệnh nhân đái tháo đường.
Biểu hiện của biến chứng thần kinh ngoại biên do Đái tháo đường
Có 2 loại tổn thương thần kinh chính: tổn thương thần kinh tự động và tổn thương thần kinh ngoại vi. Trong đó tổn thương thần kinh tự động là biến chứng thầm lặng hay gặp với hệ thống cơ quan bị tác động: tim mạch, tiêu hóa, sinh dục - tiết niệu, mắt, mồ hôi. Do vậy các triệu chứng điển hình của tổn thương thần kinh cũng sẽ nằm tại các cơ quan nội tại trên như:
Đối với tổn thương thần kinh tự động tim mạch gây một số triệu chứng như: Nhịp tim nhanh khi nghỉ ngơi, nhịp tim tăng chậm khi gắng sức, chóng mặt khi đứng dậy đột ngột (hạ huyết áp tư thế), mệt khi đứng dậy hoặc thay đổi tư thế, phù hai chi dưới, nhồi máu cơ tim không đau -> rối loạn nhịp tim và đột tử.
Đối với tổn thương thần kinh tự động tiết niệu: Tiểu nhiều lần, tiểu không hết bãi, tiểu khó, không cảm thấy buồn tiểu ngay cả khi bàng quang căng đầy, mất khả năng kiểm soát bàng quang hay bị nhiễm khuẩn đường tiểu.
Một số biểu hiện ở nam giới hay gặp như: rối loạn cương dương, suy giảm sinh lý; mất kinh ở phụ nữ, giảm kích thích… hoặc trường hợp tiết mồ hôi quá nhiều, đặc biệt về đêm và cả khi đang ăn, không tiết mồ hôi ngay cả khi rất nóng, da và bàn chân khô…
Loại tổn thương thần kinh ngoại vi thì thường được biểu hiện bởi các triệu chứng đau hoặc tăng nhạy cảm. Bệnh nhân thường cảm thấy đau nhói, bỏng ở chân, kiến bò, chân nhạy cảm với những va chạm nhỏ: đau khi chạm drap trải giường, cảm giác như đang mang tất hoặc giày ngay cả khi không mang, chân thường đau về đêm, bàn chân và tay rất nóng hoặc lạnh.
Để phòng tránh biến chứng thần kinh ngoại biên cần chú ý
Ngoài việc thường xuyên kiểm tra bàn chân (xem chi tiết ở website: tieuduong360.com), bệnh nhân nên theo dõi đường huyết và chỉ số HbA1c, kiểm soát mỡ máu, huyết áp, bỏ thuốc lá, rượu. Đây cũng là một trong những chuyên đề trong hệ thống sinh hoạt câu lạc bộ đái tháo đường lớn nhất mà nhãn hàng TĐCARE tổ chức năm 2015.
Tính chung thì khoảng 60-70% bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng thần kinh ngoại biên và biến chứng thần kinh thực vật. Tỷ lệ bị biến chứng thần kinh là 5% ở những bệnh nhân 25-29 tuổi nhưng tăng cao tới 44,2% ở những người 70-79. Năm 2013, sản phẩm thực phẩm chức năng viên tiểu đường đã được thực hiện nghiên cứu lâm sàng tại Bệnh viện TƯQĐ 108 trên bệnh nhân đái tháo đường type 2. Kết quả cho thấy, sản phẩm này không chỉ giúp hỗ trợ làm tăng hiệu quả điều trị và phòng ngừa biến chứng tim mạch và thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường type 2, tiền đái tháo đường mà còn an toàn khi sử dụng lâu dài.
| |
