Các trường học ở Afghanistan đang nhận thêm nhiều học sinh hơn trong năm nay khi số lượng những vụ tấn công vào các trường học do Taliban tổ chức dần giảm xuống. Kể từ ngày 21-3, ngày đầu tiên của năm mới theo lịch của Afghanistan đến nay đã xảy ra 20 vụ tấn công, tức khoảng 8 vụ/tháng.
Con số này đối với nhiều quốc gia bình thường là không nhỏ nhưng so với một đất nước vẫn đang xung đột, con số này mang tín hiệu khả quan. Bộ Giáo dục Afghanistan cho biết những vụ tấn công vẫn mang đậm dấu ấn Taliban: bắt cóc, đe dọa, ép buộc trường đóng cửa, giết hại học sinh và giáo viên. Một thầy hiệu trưởng đã bị chết trong năm nay chỉ vì không đồng ý đóng cửa trường.
“Dấu hiệu khả quan” đã xuất hiện nhưng vẫn chưa thể làm các nhà chức trách ở Afghanistan yên tâm vì không biết liệu Taliban có tiếp tục thay đổi trong thời gian tới hay không. Nhưng họ cũng phải thừa nhận, những dấu hiệu này cho thấy có vẻ như các cuộc đàm phán bí mật giữa Mỹ, Afghanistan và Taliban đã có những bước chuyển biến.
Tại tỉnh Helmand, khu vực được cho là xảy ra nhiều vụ xung đột đẫm máu nhất tại Afghanistan, người dân vẫn đóng góp tiền, công sức để mở thêm nhiều trường học bất chấp Taliban đe dọa nhiều năm qua. Năm 2011 có thêm 50 trường học mới mở cửa, đón thêm hàng trăm em học sinh tới trường.
Ông Khali Ahamad, một chủ cửa hàng văn phòng phẩm có 3 đứa con đều đi học, nói: “Khi thấy những vụ tấn công vào trường học giảm, tôi mới yên tâm được một chút. Con mình đến trường là điều mà bậc cha mẹ nào cũng mong muốn nhưng ở Afghanistan việc này rất khó khăn”. Nỗi lo của ông Khali cũng là nỗi lo của hàng trăm ngàn phụ huynh tại Afghanistan.
Trong thời gian nắm quyền tại Afghanistan từ năm 1996 đến 2001, Taliban đã ban hành một luật hà khắc là cấm tất cả các học sinh nữ đi học. Sau năm 2001, khi chính quyền mới của Afghanistan thành lập, không còn lệnh cấm này nữa nhưng việc đến trường vẫn trở thành nỗi ám ảnh của nhiều em học sinh. Taliban vẫn tổ chức các cuộc tấn công vào các trường học bất chấp sự hiện diện của Mỹ và lực lượng liên quân tại Afghanistan.
Mỗi năm, con số các trường học bị buộc phải đóng cửa ngày càng nhiều. Từ năm 2001 đến nay, đã có 400 trường học đóng cửa. Vụ tấn công khủng khiếp nhất của Taliban khiến dư luận phẫn nộ lẫn khiếp sợ xảy ra trong năm 2008.
Một nhóm Taliban đi mô tô đã dùng súng nước phun axit vào 15 bé gái và các giáo viên khi họ đang tới một ngôi trường ở thành phố Kandahar, miền Nam Afghanistan. Những nạn nhân trong vụ tấn công đều bị phỏng nặng và bị nhiều di chứng nặng nề đến nay.
Tờ IHT (Mỹ) nhận định, những vụ tấn công của Taliban đã trở thành một vật cản cho việc phổ cập giáo dục đến thế hệ tương lai ở Afghanistan. Trong năm nay, đã có 8,3 triệu em học sinh ở Afghanistan nhập học, trong đó có 40% học sinh nữ, tăng hơn so với con số 7,6 triệu người năm ngoái. Nhưng thống kê của LHQ cho thấy, hơn 4 triệu em vẫn không thể đến trường, đa phần là do khiếp sợ Taliban. Có lẽ chỉ khi hòa bình thật sự được tái lập trên quốc gia này thì người ta mới có quyền hy vọng con chữ đến với từng trẻ em ở Afghanistan.
THANH HẰNG
