Từ hôm nay 15-11, toàn bộ các nón bảo hiểm (NBH) trên toàn quốc sẽ được thay thế dấu CS bằng dấu CR. Chuyện nhỏ? Không, vấn đề không chỉ nằm ở… 2 cái dấu. Vấn đề là những chiếc NBH không có dấu CR sẽ không được bán trên thị trường nữa. Còn nữa, những quy định để được gắn dấu CR sẽ rất khác với những quy định để gắn dấu CS.
Nói theo các cơ quan chức năng, dấu CR là dấu hợp quy, còn dấu CS là dấu hợp chuẩn. Nói một cách… bình dân và dễ hiểu, dấu hợp chuẩn (CS) là do doanh nghiệp tự công bố theo tiêu chuẩn chất lượng, còn dấu hợp quy (CR) là đã có sự kiểm tra từ phía các cơ quan phụ trách về tiêu chuẩn chất lượng.
Sự kiểm tra này sẽ giới hạn được tình trạng các doanh nghiệp đưa ra thị trường các loại nón bảo hiểm cách điệu, thời trang nhưng lại… không đảm bảo an toàn, không làm cái việc nó phải làm: bảo hiểm!
Như vậy, ngày 15-11 này lại là một thời điểm mà việc đội NBH cho người đi xe gắn máy được siết lại. Siết lại sau 11 tháng kể từ ngày bắt buộc mọi người đội NBH (ngày 15-12-2007). Siết lại hơn nữa, sau những lần đã “tập” cho người dân làm quen với việc đội NBH, trên một số tuyến đường, hay trên một số bộ phận công dân, theo các quy định từ phía các cơ quan quản lý nhà nước.
Nhìn lại thời gian cũng có thể thấy rằng, quá trình yêu cầu người dân đi trên xe gắn máy có ý thức tự bảo vệ mình hơn thông qua việc đội NBH, là một quá trình dài, nhiều lần “siết lại” rồi… “siết không lại”! Quá trình này chỉ dừng lại cho đến khi đại bộ phận người dân, theo một quyết định mạnh mẽ, toàn diện và không có ngoại lệ, đã chấp nhận đội NBH một cách triệt để hơn.
Bên cạnh quyết tâm của các cơ quan quản lý nhà nước, bên cạnh sự tuyên truyền thích đáng của các đơn vị truyền thông đại chúng về tác dụng an toàn của chiếc NBH, có lẽ, để đại bộ phận người dân chấp nhận đội NBH cũng một phần là nhờ tác dụng tích cực của nó đối với những hiểm nguy rình rập khi tham gia giao thông.
Việc bắt buộc các doanh nghiệp cung cấp NBH phải làm được cái việc “bảo hiểm” là đúng. Rõ ràng, tính mạng của người dân khi lưu thông là quan trọng đến mức chỉ có thêm 1% an toàn cũng là điều rất cần làm. Tuy nhiên, lần “siết lại” này là lần đầu tiên “siết lại” về chất lượng NBH, cũng tiềm ẩn những khó khăn. Tâm lý người dân vẫn chưa quen với việc ra đường đội một cái nón ít – hay thậm chí là không – “đẹp và sành điệu”.
Về phía các doanh nghiệp, vẫn nhiều đơn vị lúng túng trong việc đáp ứng quy định để có thể gắn dấu hợp quy (CR) lên NBH. Phía nhà nước, việc kiểm tra, xử phạt, thời hạn kiểm tra xử phạt và cả lực lượng kiểm tra, xử phạt theo quy định mới này, cũng còn đang “treo”.
Vấn đề là phải giải quyết những chuyện phát sinh đó như thế nào? Có lẽ, những bài học từ quá trình “siết lại” và “siết không lại” trong… lộ trình NBH sẽ là một trong những câu trả lời cho cách làm lần này. Đó là điều cần phải làm và cần phải làm được, để việc bắt buộc đội NBH khi đi xe gắn máy mang đúng ý nghĩa của nó: bảo vệ cái đầu cho người tham gia lưu thông.
Sự đúng đắn của một quyết định, nhìn từ một góc độ khác, không chỉ phụ thuộc vào nội dung quyết định đó, mà còn phụ thuộc vào cách triển khai quyết định đó vào cuộc sống.
Minh Tú