Trong kỳ họp lần thứ 70 của Đại Hội đồng Liên Hiệp quốc về Chương trình nghị sự phát triển bền vững đến năm 2030, lãnh đạo Việt Nam cùng với lãnh đạo 153 quốc gia thành viên đã thông qua 17 mục tiêu phát triển bền vững, trong đó có cam kết đặt mục tiêu giảm 20% - 25% tỷ lệ tử vong trước 70 tuổi do các bệnh không lây nhiễm và mục tiêu giảm 10% tỷ lệ sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại vào năm 2030.
| tỷ lệ uống rượu, bia ở mức nguy hại đang ở mức cao, cụ thể: 44,2% nam giới và 1,2% nữ giới sử dụng rượu, bia ở mức có hại (tức là trong 30 ngày qua có ít nhất 1 lần uống từ 60g cồn trở lên). |
Đây là những vấn đề được Bộ Y tế chỉ ra tại hội thảo về cam kết quốc tế của Việt Nam liên quan đến phòng, chống tác hại của rượu, bia và khuyến nghị của các tổ chức phi chính phủ đối với dự án Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia diễn ra tại Hà Nội - ngay trước thời điểm Quốc hội cho ý kiến vào dự án Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia.
Theo Bộ Y tế, mức độ tiêu thụ rượu, bia tại Việt Nam đang ở mức báo động với mức tiêu thụ rượu, bia bình quân đầu người (trên 15 tuổi cả hai giới) quy đổi theo cồn nguyên chất là 8,3 lít năm 2016. Đặc biệt là tỷ lệ uống rượu, bia ở mức nguy hại đang ở mức cao, cụ thể: 44,2% nam giới và 1,2% nữ giới sử dụng rượu, bia ở mức có hại (tức là trong 30 ngày qua có ít nhất 1 lần uống từ 60g cồn trở lên). Do đó, sử dụng rượu, bia đang là trở ngại lớn trong việc đạt được 13 trong tổng số 17 mục tiêu phát triển bền vững mà Việt Nam đã cam kết với thế giới.
Hơn nữa, việc sử dụng rượu, bia đã và đang là trở ngại cho sự phát triển vì rượu, bia hủy hoại nguồn nhân lực và cản trở sự phát triển bền vững của con người, bao gồm các mục tiêu, như: xóa đói, giảm nghèo; đảm bảo cuộc sống khỏe mạnh và nâng cao phúc lợi; bảm bảo giáo dục có chất lượng; bình đẳng giới; tăng trưởng kinh tế và việc làm bền vững; giảm bất bình đẳng; tiêu dùng và sản xuất có trách nhiệm; xã hội hòa bình...
Trong đó, việc đạt được mục tiêu giảm các bệnh không lây nhiễm là hết sức khó khăn nếu không có một hành làng pháp lý đủ mạnh để can thiệp nhằm phòng, chống tác hại của rượu, bia.
Báo động về tình trạng uống rượu, bia tràn lan ở nước ta Theo ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, việc ban hành Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia là một công cụ pháp lý mạnh mẽ nhất để thực hiện các cam kết của Việt Nam về phát triển bền vững. Tuy nhiên trong suốt thời gian qua, dự án Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia đang chịu rất nhiều tác động.
| “Đơn cử như có những ý kiến muốn thêm hai từ “lạm dụng” vào luật này, điều này dẫn đến việc nhiều người sẽ hiểu rằng chỉ khi lạm dụng mới gây hại. Nhưng thực tế, bia rượu không có ngưỡng gọi là an toàn. Chỉ cần vài chén rượu rồi chạy xe ngoài đường đã có thể gây tai nạn, thiệt mạng...” - ông Nguyễn Huy Quang nhấn mạnh. |
Trong vòng 3 tháng qua kể từ khi dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi đã có 10 thư kiến nghị, góp ý của 6 tổ chức trong nước và quốc tế (như Tổ chức Y tế thế giới, Quỹ nhi đồng Liên Hiệp quốc, Liên minh chính sách đồ uống có cồn toàn cầu...) gửi tới lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ nhằm khuyến nghị kêu gọi thực thi các chính sách phòng chống tác hại rượu, bia hiệu quả.
Trong đó, WHO đã khuyến cáo và đề nghị giữ tên luật như đề xuất của Chính phủ: “Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia”. Bởi theo WHO không có ngưỡng an toàn cho sử dụng rượu, bia. Việc thay đổi sang các tên gọi khác như: Luật phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia sẽ làm chệch mục tiêu và đối tượng tiếp cận, phá vỡ kết cấu khoa học của các chiến lược cần có trong nội dung dự thảo luật.
