Tuần rồi, sau bao nhiêu lần lỡ hẹn, chúng tôi mới có dịp sang Prague (Cộng hòa Czech) thăm vợ chồng người chú. Trong lúc cả nhà dùng bữa tối, chú tôi hỏi: “Cháu đi Sapa chưa?”. Tôi vội vàng đáp lời chú rằng hồi ở Việt Nam, đã có 2 lần đi chơi Sapa cùng bạn bè. Cả nhà bất ngờ cười ồ trong khi tôi ngơ ngác không hiểu tại sao. Chú tôi cho biết Sapa ở đây là Trung tâm thương mại Sapa hay bà con Việt kiều bên này vẫn gọi là chợ Sapa. “Phải đến chợ Sapa, quê Việt trên đất Czech đấy”, chú tôi nói.
Một tiết mục hát quan họ được tổ chức tại chợ Sapa (Czech)
Thực ra, chợ Sapa vừa lạ vừa quen. Nằm cách trung tâm thủ đô Prague khoảng 10km, chợ Sapa có 100% vốn của người Việt. Trung tâm thương mại này rộng 35ha với những dãy nhà dài với biển quảng cáo được viết bằng tiếng Việt, xen kẽ tiếng Czech. Ở đây có đủ mọi mặt hàng, dịch vụ và đặc biệt là cảm giác gần gũi, thân thương như đang ở quê nhà với tiếng nói chuyện, tiếng nhạc, chương trình truyền hình đều là tiếng Việt. Trong khi đó, đi bộ dọc theo con đường dẫn vào trung tâm thương mại, người ta có cảm giác như đang đi vào chợ Long Biên ở Hà Nội. Đến khu vực chợ có mái che ở cuối trung tâm thương mại, lại có cảm giác đang ở chợ Đồng Xuân hay chợ Bến Thành.
Chợ Sapa được hình thành khi một nhóm doanh nhân Việt kiều chung nhau mua một khu liên hiệp sản xuất thực phẩm của Czech bị phá sản năm 1999. Họ cải tạo, xây dựng để biến nhà máy này thành một trung tâm thương mại. Mục đích chính là cung cấp hàng hóa cho người Việt ở Czech. Những người sáng lập chợ muốn đặt một cái tên đậm chất Việt nhưng làm sao để cho người Tây dễ phát âm. Và cái tên Sapa từ đó ra đời.
So với thời kỳ đầu mở cửa, nhiều tiểu thương kinh doanh các mặt hàng vải vóc, may mặc và giầy dép đã đóng cửa tiệm do sự cạnh tranh mạnh mẽ của hệ thống siêu thị phát triển rất nhanh tại Czech. Ngược lại, ngành dịch vụ và nhà hàng lại phát triển sầm uất hơn. Dạo quanh chợ Sapa, hương thơm từ các món ăn níu chân du khách, khiến họ không thể bước tiếp mà phải ghé vào một quán ăn nào đó để thưởng thức. Du khách có thể tìm được hương vị đặc trưng của ẩm thực Việt tại 35 nhà hàng lớn nhỏ ở chợ Sapa: từ bánh cuốn Thanh Trì đến bún bò Nam Bộ; từ xôi gấc, xôi bắp đến bánh bao, bánh mì pa tê...
Tuy nhiên, Sapa không chỉ là một trung tâm thương mại mà còn trở thành một trung tâm sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể thao của cộng đồng. Những dịp lễ hội lớn, 2 nhà hàng lớn nhất của trung tâm với sức chứa từ 700 - 1.000 người được biến thành sân khấu và nơi giao lưu, sinh hoạt văn nghệ, văn hóa, thể thao của cộng đồng người Việt tại Czech. Xen giữa những gian hàng đầy màu sắc là nhà trẻ Sen Việt. Đây chỉ là một trong những hoạt động được ban quản lý chú ý phát triển trong cộng đồng. Tại trung tâm thương mại Sapa còn có một trung tâm y tế và rất nhiều câu lạc bộ khác nhau như: CLB phụ nữ; các CLB bóng đá, cầu lông, bóng bàn, quần vợt, võ thuật dân tộc và các trung tâm tiếng Việt, trung tâm ngoại ngữ, trung tâm luyện thi… Ngoài ra, tất cả các tờ báo Việt ngữ của cộng đồng người Việt Nam tại Czech đều có trụ sở tại trung tâm thương mại Sapa.
So với các trung tâm thương mại khác của người Việt tại Czech, Sapa vẫn là địa điểm nổi tiếng nhất. Nghe đâu, sắp tới, chợ Sapa sẽ được trùng tu để khoác lên mình tấm áo mới nhờ quyết định của chính quyền thành phố Prague phê duyệt dự án quy hoạch trung tâm thương mại này.
HOÀNG HẢI
