Trở lại nơi vùng cao biên cương từng đầy khó khăn và nghèo đói, dọc từ Lào Cai đến Cao Bằng, nhiều chỉ dấu cho chúng tôi một niềm tin khấp khởi rằng dải biên cương từng bị đạn bom giày xéo đang dần thay áo mới.
Như mảnh đất Pha Long anh hùng, vùng đất nơi biên ải ở huyện Mường Khương (tỉnh Lào Cai), từng thấm máu xương của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu vệ quốc 45 năm trước, đang đổi thay từng ngày. Lịch sử thăng trầm, vùng đất “Rồng Hoa” bình yên ngày nay từng trải qua bao cuộc thịnh suy bởi chiến tranh, thiên tai, địch họa nhưng vẫn kiên cường vươn lên như cây sa mộc vươn mình thẳng tắp đầy kiêu hãnh giữa đất trời Tây Bắc.
Trong khuôn viên Đồn Biên phòng Pha Long, giữa công trình xây dựng nâng cấp cơ sở, hàng đào rừng nở rực rỡ, thắm sắc bên những vườn rau xanh mướt mát dưới bàn tay chăm sóc của những người lính biên phòng. Những hiện vật, tư liệu trưng bày bên trong phòng truyền thống của Đồn Biên phòng Pha Long đã neo bước chân chúng tôi ở lại đây lâu hơn. Đó là những chứng tích ghi dấu cuộc chiến đấu đầy bi tráng. "Bức điện mật" của Thượng úy Trần Xuân Ngọc (Chính trị viên, Bí thư Chi bộ Đồn Biên phòng Pha Long thời đó) được đánh về hậu phương vào lúc 11 giờ ngày 19-2-1979 với nội dung: “Một sư đoàn địch đang vây hãm đồn. Chúng tôi đã chiến đấu hết đạn. Xin vĩnh biệt các đồng chí”.
45 năm, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc đã cách chúng ta ngần ấy thời gian, vùng đất Pha Long hôm nay dù còn nhiều khó khăn nhưng sự phát triển đáng kể để cuộc sống bà con đang hiện diện từng ngày. Nơi đây ổn định, ấm no và hạnh phúc hơn.
>> Một số hình ảnh ghi lại sự đổi thay ở Pha Long:
Ngược theo hướng Đông Bắc là đến Vị Xuyên (tỉnh Hà Giang), nơi đây từng được bộ đội ta ví như "lò vôi thế kỷ" đủ để thấu hết sự ác liệt của cuộc chiến vệ quốc năm nào. Bước qua thăng trầm của lịch sử, Vị Xuyên không ngừng vươn mình, trở thành một trong những huyện phát triển của tỉnh Hà Giang, với nhiều điểm di tích văn hóa mang tầm quốc gia.
>> Một số hình ảnh ghi lại ở Vị Xuyên:
Thị xã Cao Bằng, nay là TP Cao Bằng (tỉnh Cao Bằng) từng là chiến trường ác liệt, bị tàn phá nặng nề trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979. Sau 45 năm, lịch sử và ký ức vẫn hiện hữu, khắc ghi. Với sự chia sẻ của cả nước, cộng với sức mạnh nội tại của một vùng đất can trường, những động lực phát triển mới đang thành hình, đầy quyết tâm và mạnh mẽ. Tất cả hướng đến một Cao Bằng, quê hương cội nguồn cách mạng, ngày càng giàu đẹp, vững vàng nơi tuyến đầu biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
Năm 2019, vào dịp kỷ niệm 40 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, Báo SGGP cùng nhiều cơ quan báo chí đã làm rõ vụ thảm sát 43 người ở Tổng Chúp, xã Hưng Đạo, TP Cao Bằng với những ký ức đau thương không thể nào quên.
Sau khi Báo SGGP cùng nhiều tờ báo khác thông tin, Tổng Chúp - Đồng Chúp đã nhận được sự quan tâm của nhiều cấp, nhiều người trong cả nước. Chính quyền và nhà hảo tâm muốn xây dựng một ngôi miếu, khu thờ tự, tưởng niệm ở đây.
Sau hai lần thăm viếng và khảo sát thực tế, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang quyết định đề nghị tỉnh Cao Bằng cho xây dựng một nhà sinh hoạt cộng đồng gắn với gian thờ tưởng niệm tại Đồng Chúp. Toàn bộ kinh phí xây dựng được xã hội hóa, do nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang vận động các nhà hảo tâm ở TPHCM tài trợ.
Tháng 9-2023, công trình được khởi công xây dựng và đến nay, khuôn viên 4.302m2 đã được hoàn thiện, khánh thành vào dịp kỷ niệm 45 năm năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc.
>> Một số hình ảnh ghi lại sự đổi thay ở Cao Bằng:
