Như một lời hẹn, cứ đến cữ này là người dân miền Bắc lại ngong ngóng chờ rét nàng Bân – đợt rét cuối cùng của mùa đông. Thường thì đợt rét này kéo dài vài ngày, tục ngữ có câu “ Tháng giêng rét dài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân”. Sở dĩ, rét nàng Bân được người xứ Bắc luôn nhắc tới khi mùa rét sắp kết thúc, vì nó gắn với một câu chuyện: Nàng Bân- con gái của Ngọc Hoàng vốn là một cô gái vụng về nhưng vẫn được bố mẹ yêu chiều. Tới tuổi lấy chồng, Ngọc Hoàng gả nàng cho một người cũng ở thế giới nhà trời.
Nàng yêu chồng và muốn tự tay may cho chồng một cái áo ngự hàn, nhưng do quá vụng về nên hết mùa rét nàng mới may xong đôi cổ tay. Nhưng nàng vẫn không nản chí, nàng may qua tháng giêng, hết tháng hai, khi sang tháng ba hết mùa rét thì áo cũng được may xong. Nàng Bân buồn lắm. Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Khi biết chuyện, Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo. Từ đó thành lệ, hàng năm vào khoảng tháng ba tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên thời tiết rét lại mấy hôm, người ta gọi cái rét đó là rét nàng Bân.
Nhiều cửa hàng trên phố đã bắt đầu bán quần áo mùa hè.
Tuy nhiên, năm ngoái, rét nàng Bân khá mờ nhạt. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do sự ảnh hưởng của hiện tượng El-Nino, thời tiết ở nước ta có nhiệt độ nóng hơn trung bình nhiều năm và khí hậu biến đổi không theo một trình tự nhất định như mọi năm.
Thời điểm rét nàng Bân năm nay đang tới gần, Báo SGGP đã có cuộc trao đổi ngắn với bà Nguyễn Lan Châu (Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương).
* PV: Hiện tại đang là những ngày cuối tháng hai Âm lịch, thời tiết trong ngày có diễn biến khá phức tạp. Đó có phải là hiện tượng bất thường không, thưa bà?
* Bà Nguyễn Lan Châu: Khoảng 1 tuần nay, thời tiết ở miền Bắc, cụ thể là ở Hà Nội buổi sáng và chiều lạnh, buổi trưa nắng nóng, kèm theo mưa nhẹ. Theo tôi thời tiết như vậy là hoàn toàn bình thường vì bây giờ đang là thời kỳ chuyển mùa, biên độ dao động nhiệt độ giữa ngày và đêm khá lớn. Tại Bắc bộ nhiệt độ dao động 21-32 độ C. Kiểu thời tiết này sẽ tồn tại tới hết ngày 30 – 3. Đến 31 - 3, các tỉnh miền Bắc có khả năng chịu ảnh hưởng của một đợt không khí lạnh tăng cường, gây mưa và dông rải rác, nhiệt độ giảm 5-6 độ C. Tuy nhiên, miền Bắc sẽ không còn rét đậm, rét hại nữa.
* Theo bà, trong mùa đông năm nay, Bắc bộ có rét nàng Bân hay không?
* Theo tôi, năm nay rét nàng Bân ở Bắc bộ sẽ khá đậm nét và đợt rét này sẽ diễn ra trong một vài ngày trong tháng ba Âm lịch. Khi không khí lạnh tràn về, người dân vùng núi trung du Bắc bộ và các tỉnh ven biển cần đề phòng mưa đá, gió lốc và sấm sét. Trước đó, ngày 21, 22 -3, không khí lạnh tràn về đã gây ra dông, lốc mạnh ở một số tỉnh miền Bắc. Tại Vĩnh Phúc đã có một người chết, hơn 2.000 nhà tốc mái. Thiệt hại vật chất hàng chục tỷ đồng.
LÊ NHI
