Sinh lão bệnh tử là quy luật muôn đời của tự nhiên. Cơ thể chúng ta là một cỗ máy hoạt động liên tục, nhịp nhàng với sự tồn tại song song của hai quá trình tăng trưởng và thoái hóa. Trong đó, hiện tượng lão hóa là một quá trình diễn ra liên tục, trải dài trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên tốc độ lão hóa ở mỗi người là khác nhau, phụ thuộc nhiều yếu tố nội tại và ngoại lai. Người này có thể sự lão hóa đến sớm và tốc độ già nhanh chóng, nhưng người khác sự lão hóa lại đến rất muộn, tốc độ chậm hơn. Và lẽ thường ai cũng muốn khỏe mạnh, sống lâu trăm tuổi-tại sao không? Đây là ước muốn hết sức chính đáng, đặc biệt với sự tiến bộ của y học ngày nay, con người đã có khả năng để cải thiện sức khỏe, làm chậm quá trình lão hóa và nâng cao sức khỏe trong giai đoạn tuổi già. Mỗi người cần biết cách tự điều chỉnh lối sống, dinh dưỡng hợp lý suốt cả cuộc đời để kéo dài tuổi thọ.
Vì sao có nguời nhanh già hơn người khác
Có nhiều nguyên nhân khiến một số người già nhanh hơn người cùng lứa tuổi như di truyền, thoái hóa chức năng, các bệnh tật, nhất là các bệnh mãn tính... Bên cạnh đó, một phần không nhỏ là do thói quen, tập quán sinh hoạt của mỗi người, môi trường sống, điều kiện làm việc… là những nguyên nhân có thể tác động, can thiệp được.
Làm gì để tăng cuờng tuổi thọ
Chú ý chế độ dinh dưỡng: Dinh dưỡng hợp lý ngay từ khi còn trong bào thai hay sớm hơn là từ khi người mẹ có ý định mang thai. Một con người sinh ra khỏe mạnh, được chăm sóc hợp lý, trong tương lai sẽ là một người khỏe mạnh, sống lâu. Vì vậy cần chú ý dinh dưỡng trong cả cuộc đời. Ăn uống hợp lý phù hợp cho từng độ tuổi, đảm bảo đủ dưỡng chất, đa dạng thực phẩm. Ăn đủ bữa trong ngày, không nên bỏ bữa sáng, không ăn quá no trong một bữa, không nên ăn quá nhiều chất đường, chất béo, các thức ăn có nguy cơ sản sinh các chất nguy hại như thức ăn chiên nướng quá cháy, dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, cần tăng cường rau xanh, quả chín trong khẩu phần hàng ngày...
Duy trì lối sống lành mạnh: Sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ, giữ gìn vệ sinh, thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao giúp cơ thể khỏe mạnh, ít bệnh tật, trí não minh mẫn. Từ bỏ lối sống gấp vội, ăn uống không điều độ, thiếu ngủ, lười vận động.
Bí quyết giúp sống lâu trăm tuổi
Về tinh thần: Luôn giữ tâm hồn thanh thản, phấn đấu để được sống trong niềm vui, vì niềm vui kích thích tăng cường sức sống của cơ thể, giúp duy trì thăng bằng của hệ thần kinh và là vũ khí chống lại những căng thẳng, stress trong cuộc sống hàng ngày.
Ăn uống hợp lý: Tuổi già thường bị mất cảm giác về mùi vị, ăn không biết ngon, răng yếu khó nhai, khả năng tiêu hóa hấp thụ đều giảm sút. Mặc khác, tuổi già thường mắc một hay nhiều bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch, loãng xương… Do đó cần chú ý để có một chế độ ăn phù hợp.
- Về năng lượng cần giảm khoảng 20-30% so với người trẻ, do nhu cầu giảm vì khối cơ đã giảm 1/3 so với người trẻ, chuyển hóa cơ bản cũng giảm, và hoạt động thể lực không còn cao như trước nữa. Chú ý ăn nhiều về buổi sáng và ăn hạn chế vào buổi chiều, tối.
- Người cao tuổi vẫn cần đủ chất đạm, sinh tố, khoáng chất như calci, sắt như người trưởng thành, nhưng không thể ăn được nhiều như lúc trẻ, do đó thức ăn cho người già số lượng ít nhưng phải giàu dinh dưỡng để cung cấp đủ chất. Bữa ăn nên có cá, ít nhất 3 lần mỗi tuần, đậu hủ, đậu phộng, mè, nhiều rau xanh, trái cây cung cấp các chất chống oxy hóa, tăng lượng khoai củ như khoai lang, khoai môn, tăng cường chất xơ. Hạn chế trứng, thịt, chỉ nên ăn 2-3 lần mỗi tuần và tránh ăn thịt mỡ. Cách nấu nướng nên luộc hấp hơn là chiên, quay. Hạn chế ăn mặn, không nên uống rượu, bia.
- Người cao tuổi thường khó khăn về nhai nuốt và tiêu hóa thức ăn, cần chế biến thức ăn thật mềm, mùi vị hấp dẫn, dễ tiêu hóa hoặc sử dụng các thực phẩm dinh dưỡng chế biến sẵn lỏng, giàu năng lượng, dễ tiêu hóa.
- Chú ý uống đủ nước, người cao tuổi thường giảm cảm giác khát hoặc sợ đi tiểu nhiều lần nên ít uống nước, dễ có nguy cơ bị mất nước. Cần uống đủ mỗi ngày 1-1,5 lít nước, có thể nước đun sôi để nguội, nước trà, ăn nhiều canh và nên uống sữa hoặc sữa đậu nành để tăng cường thêm dưỡng chất và canxi phòng tránh loãng xương, không nên uống các loại nước ngọt, nước có gas.
Năng vận động: Ngoài các yếu tố ăn uống, còn một cách chống oxy hóa cơ thể rất hiệu quả là vận động. Không vận động kéo dài sẽ làm cơ thể bị suy yếu và phá hủy. Việc vận động thường xuyên, hợp lý giúp cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai, tinh thần phấn chấn, yêu đời, trí óc sáng suốt và lao động có năng suất.
Phương pháp tập luyện thích hợp nhất với người cao tuổi là đi bộ và thở sâu. Tham gia các hoạt động xã hội, các câu lạc bộ dưỡng sinh, thăm nom bạn bè, bà con, tham quan danh lam thắng cảnh… là cách sống năng động, bồi bổ cả tinh thần và thể chất.
Như vậy, tuổi thọ của mỗi người không chỉ do di truyền mà một phần do chính chúng ta quyết định, bằng việc xây dựng lối sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý trong cả cuộc đời. Hãy chuẩn bị tâm lý, lối sống, vận động thể lực thích hợp, lắng nghe sự thay đổi sức khỏe trong cơ thể của mình hàng ngày để tìm cách khắc phục, thích nghi giúp sống lâu, sống khỏe, sống vui.
BS CK1 Trần Thị Minh Nguyệt
Thành viên HĐQT Công ty NutiFood
