>> Sự cố bục nước đường hầm dẫn dòng thủy điện Sông Bung 2: Nghi ngờ chất lượng thi công
"Cho đến khi thủy điện Sông Bung 2 gặp sự cố thì Sở Công thương mới biết là thủy điện Sông Bung 2 tích nước" - đó là khẳng định của ông Nguyễn Quang Thử, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Nam khi PV SGGP hỏi về quy trình tích nước của thủy điện Sông Bung 2.
Nguyễn Quang Thử, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Nam trao đổi với PV SGGP
Ngày 19-9, sau 6 ngày kể từ khi xảy ra sự cố bục nước đường hầm dẫn dòng thủy điện Sông Bung 2 làm hai người chết và mất tích, nguyên nhân sự cố vẫn chưa được xác định khiến hàng triệu người dân vùng hạ du hệ thống sông Vu Gia hết sức lo lắng. Hơn nữa, người dân vùng hạ du thủy điện Sông Bung 2 tỏ ra nghi ngờ mức độ an toàn và quy trình tích nước hồ thủy điện Sông Bung 2, mặc cho ông Ngô Việt Hải, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Phát điện 2 nhiều lần khẳng định đập an toàn, quy trình tích nước "đúng quy trình".
Và, đúng như nghi ngờ của người dân, chủ đầu tư dự án thủy điện Sông Bung 2 "qua mặt" các cơ quan quản lý Nhà nước để tích nước trái với quy trình.
Chiều 19-9, trao đổi với PV SGGP, ông Nguyễn Văn Thọ, Phó Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Quảng Nam cho biết, ngày 22-8, sau khi kiểm tra khối lượng công việc đã hoàn thành, như: thu gom xử lý chất độc hoá học; công tác rà phá, xả lý bom mìn; tận thu khoáng sản lòng hồ; thu dọn và di chuyển mồ mả, khu dân cư, công trình văn hoá, tôn giáo,...Sở TN-MT có văn bản tham mưu UBND tỉnh Quảng Nam về việc tích nước hồ chứa thủy điện Sông Bung 2. Để đảm bảo cho việc xem xét tích nước hồ chứa thủy điện Sông Bung 2 theo đề nghị của chủ đầu tư (Tổng Công ty Phát điện 2), đồng thời không làm ảnh hưởng đến nhu cầu sử dụng nước vùng hạ du sông Vu Gia, Sở TN-MT đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam xem xét chỉ đạo các nội dung: Trước khi tích nước hồ chứa, chủ đầu tư phối hợp với UBND huyện Nam Giang và Tây Giang tổ chức họp thôn, dân, cộng đồng, quân dân chính, các mặt trận đoàn thể để tuyên truyền, phổ biến các nội dung có liên quan trong công tác quản lý, bảo vệ vùng lòng hồ theo quy định. Chủ đập, hồ chứa thủy điện Sông Bung 2 phải tiến hành nghiệm thu và có chứng nhận đã an toàn đập theo quy định tại Nghị Định 209/2004/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng và Nghị định 49/2008/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 209/2004/NĐ-CP; Thực hiện đầy đủ các nội dung quy định tại Thông tư 34/2010/TT-BC của Bộ Công thương quy định về quản lý an toàn đập của công trình thủy điện. Phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan của huyện Nam Giang, Tây Giang có phương án phòng, chống lũ cho nhân dân vùng thượng lưu, hạ lưu công trình khi có lũ và sự cố công trình xảy ra cũng như phương án bảo vệ đập, bảo vệ công trình đảm bảo an toàn tuyệt đối về người và phương tiện đang thi công trong quá trình tích nước và vận hành.
Cống dẫn dòng (vòng tròn đỏ) bị bục nước dẫn đến sự cố
Dựa trên văn bản tham mưu này, ngày 23-8, ông Huỳnh Khánh Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản 4036/UBND-KTN thống nhất chủ trương cho phép tích nước hồ chứa thủy điện Sông Bung 2 sau khi BQL Dự án thuỷ điện Sông Bung 2 đã thực hiện xong các nhiệm vụ nói trên.
Tuy nhiên, theo ông Thọ, cho đến nay (ngày 19-9), Sở TN-MT tỉnh Quảng Nam vẫn chưa nhận được văn bản nào từ BQL Dự án thủy điện Sông Bung 2 về việc đã thực hiện các điều kiện mà tỉnh Quảng Nam yêu cầu hay chưa mà vẫn thực hiện việc tích nước.
Để làm rõ vấn đề này, PV SGGP đã làm việc với ông Nguyễn Quang Thử, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Nam, đơn vị được Bộ Công thương giao kiểm tra công tác nghiệm thu công trình thuỷ điện Sông Bung 2, và ông Thử khẳng định đơn vị này "không hề hay biết Thuỷ điện Sông Bung 2 tích nước".
Ông Thử cho biết, theo quy trình, để tích nước hồ thuỷ điện Sông Bung 2 thì chủ đầu tư có văn bản gửi UBND tỉnh Quảng Nam, từ đó UBND tỉnh Quảng Nam tham vấn các ý kiến của các Sở Công Thương, Sở TN-MT, Sở VH-TT-DL, địa phương,...rồi mới có chủ trương đồng ý việc tích nước với các điều kiện cụ thể, trong đó phải tiến hành nghiệm thu và báo cáo lại UBND tỉnh Quảng Nam cũng như các Sở liên quan đồng ý mới tích nước.
"Theo Nghị định 15/2013/NĐ-CP của Chính phủ, Hội đồng nghiệm thu của chủ đầu tư phải có đầy đủ các hồ sơ thủ tục về an toàn của đập, trên cơ sở đó Sở Công thương kiểm tra công tác nghiệm thu rồi mới tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Nam đồng ý cho tích nước. Trong khi đó, Sở Công thương, đơn vị được Bộ Công thương giao kiểm tra công tác nghiệm thu công trình thuỷ điện Sông Bung 2, chưa hề tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Nam cũng như chưa hề được chủ đầu tư báo cáo về việc tích nước hồ thuỷ điện Sông Bung 2. Cho đến khi sự cố xảy ra thì chúng tôi mới biết là thuỷ điện Sông Bung 2 tích nước. Quy trình tích nước của thuỷ điện Sông Bung 2 là có vấn đề. Tại sao ổng (chủ đầu tư thuỷ điện Sông Bung 2 - PV) làm như vậy thì chả hiểu nữa." - ông Thử cho biết.
Cũng theo ông Thử, theo đúng quy trình bài bản là việc thả cửa van, nút kín hầm dẫn dòng bằng bê tông phải thực hiện vào mùa khô để đảm bảo an toàn nhưng thuỷ điện Sông Bung 2 tích nước vào đúng thời điểm có lũ về nên gặp sự cố. Nếu như khi đóng cửa van, chủ đầu tư cho đổ bê tông đóng kín hầm dẫn dòng thì không có vấn đề gì. Đằng này Sông Bung 2 làm không kịp thời nên gặp sự cố.
Tuy nhiên, trước đó, trong quá trình khắc phục hậu quả sự cố thuỷ điện Sông Bung 2, ông Ngô Việt Hải, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Phát điện 2, chủ đầu tư dự án thuỷ điện Sông Bung 2, nhiều lần khẳng định việc thi công các hạng mục và tích nước thuỷ điện Sông Bung 2 là đúng quy trình.
Trong đêm 13-9, khi sự cố vừa xảy ra vài giờ đồng hồ, đứng trên đập thuỷ điện Sông Bung 2, khi các phóng viên đang phỏng vấn ông Ngô Việt Hải về sự cố thì ông Huỳnh Khánh Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhiều lần "nhắc" ông Hải rằng nguyên nhân là do lũ về với lưu lượng lớn. Ngay cả tại cuộc họp báo vào sáng 14-9 tại trụ sở UBND tỉnh Quảng Nam, ông Huỳnh Khánh Toàn cũng cho rằng nguyên nhân của sự cố là do lũ.
Chiều tối 19-9, PV SGGP liên lạc với ông Huỳnh Khánh Toàn để làm rõ vấn đề nhưng ông Toàn trả lời là "bận họp".
Nguyên Khôi
