Hiện nay, TPHCM có trên 100.000 đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT với hơn 2,5 triệu người tham gia BHXH và gần 8 triệu người tham gia BHYT. Số chi BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) bình quân gần 5.000 tỷ đồng/tháng.
Thời gian qua, UBND TPHCM chỉ đạo BHXH thành phố đặc biệt quan tâm đến công tác phát triển người tham gia và công tác thu BHXH, BHYT, BHTN với nhiều giải pháp. Do đó số người tham gia của TPHCM tăng qua các năm, đạt và vượt kế hoạch được giao, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu đã xây dựng. Số thu năm sau luôn cao hơn năm trước từ 8% đến 15%, luôn đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch BHXH Việt Nam giao.
Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều doanh nghiệp cố tình chậm đóng BHXH, BHYT gây khó khăn cho việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Đến ngày 31-10, có 59.003 đơn vị chậm đóng (chiếm tỷ lệ 53,86% tổng số đơn vị tham gia BHXH bắt buộc còn hoạt động do cơ quan BHXH đang quản lý), với số tiền chậm đóng hơn 6.471 tỷ đồng, chiếm 7,54% kế hoạch thu. Số nợ không thể thu hồi là 585,75 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 0,91% so với số phải thu BHXH bắt buộc).
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức phát biểu tại buổi giám sát. Ảnh: NGÔ BÌNH |
Ngoài ra, năm 2023, ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới nên nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực may mặc, giày da, chế biến gỗ, cắt giảm đơn hàng, buộc phải giảm lao động (10 tháng năm 2023 giảm 298.250 người, trong đó tổng số lao động của 20 doanh nghiệp giảm lớn là 58.254 người). Nhiều doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật để không tham gia BHXH, BHYT cho người lao động bằng cách ký hợp đồng lao động khoán, cộng tác viên, hợp đồng thử việc ngắt quãng, hợp đồng học việc... đã ảnh hưởng đến việc tổ chức thực hiện chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHTN, BHYT.
Để phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN, UBND TPHCM đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT từ cấp thành phố và chỉ đạo các địa phương kiện toàn và duy trì hoạt động hiệu quả của Ban Chỉ đạo các cấp. Giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT hàng năm cho UBND TP Thủ Đức, quận, huyện. Triển khai đầy đủ các giải pháp phát triển người tham gia, tăng thu, giảm nợ..., đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch được giao.
UBND TPHCM thường xuyên chỉ đạo BHXH thành phố thực hiện rà soát các nguồn dữ liệu để tăng cường phát triển người tham gia, đôn đốc thu, thu hồi chậm đóng BHXH, BHYT. Chỉ đạo Sở LĐTB-XH và BHXH thành phố phối hợp với các sở, ngành tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các đơn vị sử dụng lao động chậm đóng BHXH, BHYT; đơn vị chưa tham gia BHXH, BHYT để xử lý kịp thời các đơn vị vi phạm.
Giám đốc BHXH TPHCM Lò Quân Hiệp báo cáo tại buổi giám sát. Ảnh: NGÔ BÌNH |
UBND TPHCM kiến nghị Quốc hội xem xét một số nội dung về Luật BHXH (sửa đổi), sửa Luật BHYT. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ ban hành nghị định xử lý đối với các đơn vị sử dụng lao động giải thể, phá sản, ngừng giao dịch, người sử dụng lao động bỏ trốn, không có khả năng thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT để giải quyết chế độ cho người lao động. Đề nghị sửa đổi Nghị định số 12/2022/NĐ-CP và Nghị định 117/2020/NĐ-CP.
UBND TPHCM cũng đề nghị Bộ Y tế khi sửa đổi Luật BHYT cần xem xét bổ sung mở rộng quyền lợi BHYT, xem xét khả năng chi trả của quỹ BHYT. Đề nghị BHXH Việt Nam xem xét bổ sung dự toán chi khám chữa bệnh BHYT năm 2023 cho TPHCM do các nguyên nhân khách quan để đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh của người có thẻ BHYT trên địa bàn thành phố, các tỉnh miền Đông Nam bộ, đồng bằng sông Cửu Long đến khám chữa bệnh BHYT tại TPHCM.
Phát biểu tại buổi giám sát, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức nhấn mạnh chính sách BHXH, BHYT là chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước dành cho người yếu thế. Chính vì vậy, TPHCM luôn nỗ lực để người dân được hưởng đầy đủ các chính sách liên quan. Hiện thành phố đang khẩn trương hoàn thiện nội dung trình HĐND TPHCM xem xét ban hành chính sách hỗ trợ chi phí tham gia BHXH cho người dân. Đồng thời, tăng cường kiểm soát để hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng quỹ BHYT; nỗ lực tối đa để hoàn thành nhiệm vụ phát triển người tham gia BHXH, BHYT theo chỉ tiêu được giao.
Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Quản lý quỹ BHXH Nguyễn Văn Cường phát biểu tại buổi giám sát. Ảnh: NGÔ BÌNH |
Kết luận buổi giám sát, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Quản lý quỹ BHXH Nguyễn Văn Cường đánh giá cao sự vào cuộc của TPHCM trong công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Với các kiến nghị của TPHCM, đoàn sẽ tổng hợp và kiến nghị các cơ quan thẩm quyền.
Ông Nguyễn Văn Cường nhận định, TPHCM còn dư địa lớn để phát triển người tham gia BHXH, vì vậy đề nghị thành phố tập trung các giải pháp tăng số lượng người tham gia BHXH. Đồng thời, đề nghị UBND TPHCM chỉ đạo Thanh tra Thành phố phối hợp các đơn vị liên quan tăng cường công tác kiểm tra tình hình đóng BHXH của các đơn vị có số lượng lớn người lao động; đẩy mạnh tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT, BHTN đến cơ sở để người tham gia yên tâm, hạn chế tình trạng rút BHXH một lần.