Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ ngày 22-12 sa thải 25 nhân viên cảnh sát cấp cao. Đây được xem là hành động đáp trả chiến dịch truy quét các yếu nhân tham nhũng lớn nhất từ trước đến nay. Những vụ phanh phui trên đã vấp phải sự phản đối gay gắt từ người dân. Họ yêu cầu Chính phủ có câu trả lời. Thủ tướng Tayyip Erdogan e ngại, khủng hoảng xã hội đang diễn ra có thể hủy hoại niềm tin của quốc tế đối với nền kinh tế đang phát triển của Thổ Nhĩ Kỳ.
Cảnh sát và người biểu tình đụng độ ngày 22-12.
Khủng hoảng niềm tin
Theo AP, cảnh sát tại thành phố Istanbul đã bắn đạn cao su, sử dụng hơi cay và vòi rồng để giải tán hơn 10.000 người biểu tình chống Chính phủ. Biểu tình bùng phát thành bạo lực khi một nhóm nhỏ biểu tình ném gạch đá vào các nhân viên tại một chốt kiểm tra an ninh ở quận Kadikoy, thành phố Istanbul. Người biểu tình tuyên bố họ phản đối các dự án đô thị hóa tại Istanbul và tình trạng tham nhũng ngày càng trầm trọng tại Thổ Nhĩ Kỳ. Một số đại diện của các đảng phái đối lập và các tổ chức phi chính phủ cũng tham gia cuộc biểu tình với những khẩu hiệu như “Hãy bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ trước sự cướp bóc”.
Thổ Nhĩ Kỳ đang trải qua cuộc truy quét lớn chưa từng có đối với nạn hối lộ, tham nhũng. Quá trình theo dõi những đối tượng tình nghi trên đã được thực hiện trong suốt một năm và được Cơ quan An ninh quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ tuyệt đối giữ bí mật. Kết quả là ít nhất 16 nhân vật quan trọng đã bị tạm giam. Các con trai của nhiều bộ trưởng cũng đã bị bắt cùng số tiền hàng triệu USD bị tịch thu tại nhà riêng. Danh sách quan chức cấp cao ở Thổ Nhĩ Kỳ bị cáo buộc có hành vi tham gia hối lộ, tham nhũng ngày càng tăng.
Cuộc chiến chính trị
Trong khi phe đối lập yêu cầu cách chức đối với các bộ trưởng liên quan thì nhiều luồng dư luận ở Thổ Nhĩ Kỳ nghĩ đây là cuộc chiến vì động cơ chính trị. Chiến dịch điều tra lần này theo đánh giá của dư luận là “nước bài” đi ngược lại với chiến lược của Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan.
Chiến dịch đã làm “phật ý” Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan. Ông gọi đây là “chiến dịch bẩn thỉu”. Ông cho rằng có các “nhóm quốc tế” cùng những “liên minh đen tối” khuyến khích, tạo điều kiện để thực hiện chiến dịch điều tra lần này. Ông nhấn mạnh cuộc thanh lọc những người đứng đằng sau chiến dịch này sẽ tiếp tục được thực hiện.
Cuộc khủng hoảng lần này cho thấy sự bất đồng, chia rẽ sâu sắc giữa Thủ tướng Erdogan và cựu đồng minh của ông là Fethullah Gulen, một nhà thuyết pháp Hồi giáo ở Mỹ. Đây cũng là người có ảnh hưởng lớn đối với lực lượng cảnh sát và ngành tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ.
Phát biểu về sự kiện này, Thủ tướng Erdogan mạnh mẽ tuyên bố: “Hỡi những ai muốn thiết lập một cơ cấu song song với nhà nước, những ai đã xâm nhập vào các thể chế nhà nước! Chúng tôi sẽ vào tận sào huyệt của các vị, chúng tôi sẽ phanh phui các tổ chức ngầm như thế này!”. Ngay sau đó, hàng loạt chỉ huy cảnh sát ở Istanbul đã bị sa thải hoặc thuyên chuyển sang vị trí khác.
Mới nhất, ngày 22-12, 25 chỉ huy cảnh sát cấp cao ở Thổ Nhĩ Kỳ đã bị sa thải. Tờ Today’s Zaman của Thổ Nhĩ Kỳ ngày 22-12 đưa tin, cảnh sát trưởng Hakan Yuksekdag thuộc đơn vị Chống buôn lậu và tội phạm có tổ chức của Sở Cảnh sát Ankara đã tự sát. Vụ việc xảy ra chỉ một ngày sau khi Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sa thải 14 quan chức cấp cao thuộc Sở Cảnh sát Ankara với cáo buộc họ liên quan đến hàng loạt vụ hối lộ, tham nhũng.
Như vậy trong một tuần qua kể từ khi chiến dịch truy quét tham nhũng đánh vào các quan chức cấp cao của Chính phủ bắt đầu, khoảng 70 chỉ huy cảnh sát cũng bị sa thải với cáo buộc tương tự.
NHƯ QUỲNH (tổng hợp)
