Biện pháp cấm khai thác nước ngầm trong KCX-KCN mà Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM vừa đưa ra đã thực sự gây “sốc” đối với nhiều doanh nghiệp. Không ít doanh nghiệp đã cho rằng việc hạn chế, cấm khai thác nước ngầm sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của họ. Tuy nhiên, nếu xem xét khía cạnh những tác hại đã và đang gây ra từ việc khai thác nước ngầm thì giải pháp trên là rất cần thiết và kịp thời.

Đơn cử một số tác hại từ việc khai thác nước ngầm, đầu năm 2007, nhiều nhà dân tại khu vực quận Thủ Đức tự nhiên bị sụt lún nền, kế đến là quận 6 cũng xảy ra hiện tượng trên. Trước đó, kết quả khảo sát đo đạc của Hội địa chất Thủy văn Việt Nam đã phát hiện nhiều khu vực dân cư tại các quận 6, 11, Bình Tân có nền nhà bị sụt lún, có nơi nền đất bị lún sâu hơn 20cm.

Điều đáng nói là tại những khu vực xảy ra hiện tượng lún đất đều là những nơi có số lượng giếng khoan lớn. Lý giải mối liên quan trên, nhiều nhà khoa học đã khẳng định, đó là do khai thác nước ngầm quá mức đã tạo ra các lỗ hổng dưới lòng đất gây sụt lún địa tầng.

Hơn nữa, lộ trình hạn chế, tiến tới là cấm khai thác nước ngầm đã chuẩn bị khá chu đáo để không quá đột ngột khi áp dụng vào thực tế. Cụ thể UBND TP phê duyệt lộ trình hạn chế khai thác nước ngầm từ đầu năm 2007. Đến tháng 2-2007, Sở Tài nguyên và Môi trường TP đã có công văn gửi các công ty đầu tư hạ tầng để thông báo quy định trên.

Việc thông báo này cũng không nằm ngoài mục đích nhằm tạo điều kiện cho các đơn vị có sự chuẩn bị trước chuyển đổi nguồn nước cấp, đảm bảo hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp không bị gián đoạn ngay khi quy định cấm khai thác nước ngầm được áp dụng. Tuy nhiên, lộ trình này chưa được triển khai triệt để do hệ thống mạng lưới cung cấp nước chưa đảm bảo cung cấp đủ nguồn nước cho các KCX-KCN.

Trước thực tế đó, để có thể buộc các doanh nghiệp phải tiết kiệm nguồn nước ngầm khai thác, đến tháng 7-2007, thành phố ban hành quy định về thu thuế tài nguyên nước bao gồm nước mặt và nước ngầm. Thế nhưng, cho đến nay, sau khi nguồn nước cấp có thể đảm bảo khối lượng cung ứng thì không có lý do gì để trì hoãn việc cấm doanh nghiệp khai thác nước ngầm.

Riêng việc một số doanh nghiệp không đồng thuận với quy định trên cũng không ngoại trừ lý do sử dụng nước ngầm có chi phí rẻ hơn rất nhiều so với việc sử dụng nước cấp, nhưng thói quen này cần được thay đổi vì lợi ích cộng đồng.

Minh Xuân