(SGGPO). – Sáng nay, 7-11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Vấn đề phân cấp, phân quyền cho địa phương; quyền hạn của Thủ tướng; hạn chế cấp phó; có nên bổ sung cơ chế từ chức.. là điều mà các ĐBQH đặc biệt quan tâm.
Phải nói rõ địa phương được làm gì, không được làm gì
ĐB Trần Du Lịch (TPHCM) cho rằng, phải làm rõ tính thực thi và tính chủ động của chính quyền địa phương. Chính phủ điều hành nhưng địa phương phải có tính chủ động, chứ không phải răm rắp tuân theo chỉ đạo của Chính phủ. Đây là điểm đang yếu của Luật Chính phủ hiện nay. ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (TPHCM) đồng tình, vấn đề phân chia, phân cấp quyền hạn giữa TƯ và địa phương chưa rõ. “Luật nhiều nước ghi rất rõ địa phương được làm gì, không làm gì. Luật chính quyền địa phương cũng chưa rõ địa phương được làm gì, không làm gì. Những gì có tính chất phân cấp ổn định cho địa phương thì cần được ghi vào trong luật”, bà Tâm đề nghị. ĐB Trương Thị Ánh (TPHCM) cũng đồng tình, phải xác định rõ phân quyền, phân cấp đối với chính quyền địa phương cũng như các cơ quan. Làm rõ thì mới rõ trách nhiệm khi có vấn đề xảy ra.
Đặc biệt, theo ĐB Trần Du Lịch, cần bảo đảm nguyên tắc: một công vụ thì chỉ một cấp chính quyềnn làm. Tức là xã đã làm thì huyện không làm, huyện làm thì tỉnh không làm nữa, tỉnh đã làm thì Chính phủ không làm. “Phải tránh trùng lắp như hiện nay. Chỉ khiến cho bộ máy cồng kềnh ra. Dưới làm thì trên không làm nữa, trên chỉ giám sát. Vì thế sửa luật lần này phải làm rõ vấn đề phân quyền, phân cấp”, ĐB Lịch chỉ ra.
Đề nghị Thủ tướng được kiến nghị đình chỉ công tác Bộ trưởng
ĐB Trần Du Lịch cũng nêu hiện nay có quá nhiều cấp phó. “Đề nghị ở chính quyền địa phương chỉ tối đa 2 cấp phó, Bộ 2 cấp phó, sở chỉ 1 cấp phó. Không biến cấp phó thành cấp hành chính như hiện nay. Vì việc gì cũng đẩy cho cấp phó làm. Phải nâng cao trách nhiệm của ông Trưởng. Nếu làm mạnh được cái này thì sẽ giảm được bao nhiêu cấp phó, giảm được bao nhiều Thứ trưởng”, ĐB Trần Du Lịch đề nghị.
ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm. Ảnh: Lã Anh
Về quyền hạn của Thủ tướng, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị cần quy định quyền hạn của Thủ tướng đối với vấn đề cán bộ. “Để làm sao Thủ tướng không cảm thấy bị khó, ràng buộc khi bộ máy của Chính phủ vận hành không tốt. Trong quá trình vận hành, nếu Bộ trưởng nào không làm tốt thì Thủ tướng có quyền đề nghị Uỷ ban Thường vụ, Quốc hội đình chỉ công tác. Còn nếu đình chỉ không đúng thì Thủ tướng phải chịu trách nhiệm", bà Tâm đề xuất.
Theo phân tích của ĐB Quyết Tâm, công tác cán bộ vẫn phải đưa ra tập thể, nhưng cần có cơ chế để Thủ tướng được đình chỉ công tác thành viên Chính phủ trong khi chờ tập thể xem xét. Không nên sợ vấn đề trù dập vì công tác cán bộ vẫn do tổ chức quyết định. Cơ chế cán bộ hiện nay cần được đánh giá lại, cơ chế tập thể nhưng để xảy ra trì trệ thì không ai chịu trách nhiệm. “Khi trao cho Thủ tướng quyền đó thì Chính phủ phải chịu trách nhiệm về bộ máy của mình”, bà Quyết Tâm nói. ĐB Nguyễn Phước Lộc (TPHCM) cũng đề nghị Thủ tướng có quyền giải tán các Cục, tổng cục hoạt động kém hiệu quả.
ĐB Nguyễn Ngọc Hòa (TPHCM) cũng cho rằng, dự thảo luật chưa xác định rõ trách nhiệm của Thủ tướng và các thành viên Chính phủ, vì vậy cần làm rõ cơ chế chịu trách nhiệm của các thành viên Chính phủ. Tránh tình trạng khi sự việc xảy ra thì không ai chịu trách nhiệm. Đặc biệt, ĐB Nguyễn Ngọc Hòa đề nghị luật bổ sung cơ chế từ chức của các thành viên Chính phủ vào luật, trước khi đợi đến Quốc hội tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm.
Box: Về vấn đề đại diện chủ sở hữu ở DNNN, ĐB Trần Du Lịch đề nghị, tương lai, một số DNNN lớn, tập đoàn phải có đạo luật riêng. Hàng năm phải báo cáo hoạt động trước Quốc hội, họp Quốc hội chính là hội nghị đại cổ đông, chứ không thể giao hết cho Chính phủ.
Phan Thảo
