Ủy ban Bầu cử quốc gia Ba Lan ngày 26-5 công bố kết quả chính thức cuộc bầu cử tổng thống tại nước này. Theo đó, ứng cử viên đảng đối lập Luật pháp và Công lý (PiS) Andrzej Duda đã đắc cử. Kết quả kiểm phiếu bầu cử vòng hai, diễn ra ngày 24-5, ông Duda giành được 51,55% số phiếu bầu, trong khi Tổng thống đương nhiệm Bronislaw Komorowski được 48,45% số phiếu.
Trong vòng 2 tháng tới trước khi ông Duda nhậm chức, Tổng thống đương nhiệm Komorowski tiếp tục thực hiện chức trách tổng thống cho tới khi kết thúc nhiệm kỳ vào ngày 6-8 và ông Duda sẽ tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội cùng ngày. Trước đó, Tổng thống đương nhiệm Komorowski đã thừa nhận thất bại và tuyên bố tôn trọng sự lựa chọn của nhân dân. Giới phân tích nhận định người dân Ba Lan đang muốn thay đổi và xu hướng này có thể được khẳng định thêm nhân cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 10 tới. Với chiến thắng của ông Duda, đảng PiS sẽ có cơ hội giành quyền kiểm soát quốc hội và sẽ dẫn tới khả năng thay đổi Chính phủ Ba Lan.
Các tờ báo Ba Lan ngày 25-5 cho rằng, việc ông Duda được bầu là một tín hiệu cảnh báo đối với đảng đang cầm quyền. Tờ Polska The Times bình luận các cử tri đã khẳng định thái độ chán ngán với đảng Diễn đàn Công dân, cầm quyền tại Ba Lan trong gần 8 năm qua. Chiến thắng của ông Andrzej Duda, một luật sư 43 tuổi, có thể mở đường cho sự trở lại chính quyền của lãnh đạo PiS, ông Jaroslaw Kaczynski, từng là cựu Thủ tướng Ba Lan trong những năm 2006-2007 và là người thầy chính trị của ông Duda.
Nhật báo Polska The Times đánh giá: “Người Ba Lan mong muốn thay đổi. Họ đã giơ thẻ vàng đối với Diễn đàn Công dân và có khả năng giơ tiếp thẻ đỏ nhân cuộc bầu cử quốc hội tới đây”. Đối với tờ báo này, đảng cầm quyền đã trở thành tập hợp của những chính khách “xôi thịt”. Quan điểm của tờ báo bảo thủ Rzeczpospolita cũng trùng hợp với Polska The Times “Các chính trị gia của Diễn đàn Công dân đã quen thói làm quan. Trị nước đối với họ không còn là một nhiệm vụ mà là một đặc ân. Họ vừa nhận được một bài học”. Riêng tờ Gazeta Wyborcza theo xu hướng trung tả, thì cảnh báo rằng vào mùa thu tới đây, Diễn đàn Công dân sẽ phải đối mặt với đối thủ là đảng PiS ở thế thượng phong. Tờ báo này không quên nhắc lại rằng trong năm 2005, sự kiện ông Lech Kaczynski, người anh em song sinh của Jaroslaw Kaczynski, được bầu làm tổng thống, đã mở đường cho việc phe bảo thủ bài ngoại và hoài nghi EU lên cầm quyền tại Ba Lan.
Đây chính là điều khiến EU lo ngại, đặc biệt trong bối cảnh Ba Lan là quốc gia nặng ký nhất trong số các nước Đông Âu cũ được kết nạp vào EU. Một chính phủ hoài nghi châu Âu tại Warsaw sẽ tạo ra những căng thẳng cho việc điều hành châu Âu, điều đã từng xảy ra trong thời kỳ PiS cầm quyền tại Ba Lan trước đây. Ngay cả trong trường hợp đảng này không giành được chính quyền nhân cuộc bầu cử quốc hội sắp tới, sự kiện phe bảo thủ nắm giữ chức vụ tổng thống sẽ đẩy đất nước này vào một thời kỳ phức tạp, do việc tân tổng thống Ba Lan có quyền đề xuất hay phủ quyết các bộ luật, đồng thời lại là tư lệnh các lực lượng vũ trang và có ảnh hưởng nhất định trên chính sách đối ngoại của đất nước.
VIỆT ANH
