LTS: Đồng chí Nguyễn Văn Cừ (9-7-1912 – 9-7-2012) - Tổng Bí thư của Đảng - là người cộng sản mẫu mực, nhà lý luận xuất sắc, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và Cách mạng Việt Nam, người con ưu tú của quê hương Bắc Ninh và của cả dân tộc. Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của đồng chí Nguyễn Văn Cừ, ngày 3-7 vừa qua, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh và Tỉnh ủy Bắc Ninh tổ chức hội thảo khoa học “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ với công tác tự phê bình và phê bình trong Đảng – Giá trị lý luận và thực tiễn”.
Hội thảo được tổ chức trọng thể vào lúc toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang tích cực tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 4 (khóa XI) và Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Báo Sài Gòn Giải Phóng xin lược trích và giới thiệu đến bạn đọc tham luận của PGS-TS LÊ QUỐC LÝ về tinh thần “tự chỉ trích” của Nguyễn Văn Cừ với công tác xây dựng Đảng hiện nay.
Trưởng thành từ thực tiễn đấu tranh cách mạng và được học thuyết Mác - Lênin về xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân soi sáng, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng ta vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xứng tầm lãnh đạo cách mạng. Trong quá trình tuyên truyền, vận động và tổ chức cách mạng, đồng chí đã không ngừng chú trọng xây dựng, củng cố tổ chức Đảng các cấp.
Trong tác phẩm Tự chỉ trích nổi tiếng, trên cương vị Tổng Bí thư của Đảng, đồng chí nêu rõ: để giữ vững vai trò lãnh đạo và ảnh hưởng của Đảng, để “thực hành chiến sách mới”, “chúng ta đã phải chiến thắng những xu hướng sai lầm trong hàng ngũ: xu hướng “tả khuynh”, cô độc nó muốn làm cho Đảng co bé, rút hẹp bởi biệt phái, cách xa quần chúng, và xu hướng thỏa hiệp hữu khuynh, lung lay trước những tình hình nghiêm trọng nhãng quên hoặc che lấp sự tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, lăm le rời bỏ những nguyên tắc cách mệnh”...(1)
Trong các biện pháp xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, đồng chí Nguyễn Văn Cừ rất coi trọng nguyên tắc tự chỉ trích trong Đảng. Bản thân đồng chí là tấm gương mẫu mực về thực hiện tự chỉ trích. Trong thời kỳ dựng Đảng, khi được cử làm cán bộ chuyên trách của Đảng bộ Hải Phòng, thuộc Đông Dương Cộng sản Đảng, trực tiếp phụ trách công tác kiểm tra hoạt động của các tổ chức Đảng khu mỏ Đông Bắc, đồng chí đã kịp thời góp ý về phương pháp vận động công nhân ở Cẩm Phả - Cửa Ông, tránh sự phân biệt giữa công nhân áo xanh (chuyên nghiệp) với công nhân áo nâu (mùa vụ), tránh những hành động mang tính chất khủng bố, bộc lộ lực lượng, tạo cớ cho kẻ địch khủng bố cách mạng...
Tinh thần tự chỉ trích mẫu mực của đồng chí Nguyễn Văn Cừ được thể hiện đặc biệt trong tác phẩm Tự chỉ trích (xuất bản tháng 7-1939). Tác phẩm ra đời trong bối cảnh đang diễn ra cuộc tranh luận công khai trên báo chí của một số đồng chí đảng viên về nguyên nhân thất bại của các ứng cử viên Mặt trận dân chủ trong cuộc tuyển cử Hội đồng quản hạt Nam Kỳ, gây ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và sự đoàn kết thống nhất trong Đảng; trong khi đó Đảng luôn phải đối mặt với chính sách khủng bố, đàn áp của chính quyền thực dân và sự chống phá của những phần tử tờrốtkít. Thông qua tác phẩm, đồng chí đã kịp thời đứng ra phát động và tổ chức một cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn trong toàn Đảng, với biện pháp trọng tâm là thực hiện tự chỉ trích Bônsơvích, nhằm uốn nắn một số nhận thức chưa chính xác, đi đến thống nhất về ý chí và hành động của Đảng. Điều này được thể hiện qua ba điểm chủ yếu sau:
Thứ nhất, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã nêu lên thái độ của Đảng ta trước những thất bại và sai lầm, khuyết điểm. Đó là “phải phân tích xác thực hoàn cảnh, không bi quan hoảng hốt, mà cũng không đắc chí tự mãn, để tìm ra những nguyên nhân thất bại và nghiên cứu phương pháp sửa lỗi và tiến thủ”...(2)
Không hoàn toàn đồng tình với quan điểm cho rằng công khai những sai lầm, khuyết điểm là “làm yếu Đảng”, là “nối giáo cho giặc”, đồng chí Nguyễn Văn Cừ nêu rõ: việc Đảng công khai, mạnh dạn, thành thực vạch những sai lầm, khuyết điểm và tìm phương châm sửa chữa, chống những xu hướng cơ hội, thỏa hiệp, đó không phải là làm yếu Đảng, mà là làm cho Đảng được thống nhất, mạnh mẽ. Làm như vậy không sợ kẻ địch lợi dụng, chửi rủa, vu cáo Đảng, không sợ là “nối giáo cho giặc”. Trái lại, nếu “đóng kín cửa bảo nhau”, chỉ giữ sự đoàn kết, thống nhất một cách hình thức bề ngoài, trong khi bên trong chứa đầy mâu thuẫn, hàng ngũ có nhiều kẻ cơ hội chui vào, đó mới chính là lý do để cho kẻ địch chửi rủa; hơn nữa, đó không phải là tiêu chí của một đảng tiền phong cách mạng, mà là biểu hiện của một đảng cơ hội, cải lương(3).
Quan điểm trên đây thể hiện thái độ rất thẳng thắn, nghiêm túc của người đứng đầu một đảng chân chính cách mạng: dám nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ những sai lầm, khuyết điểm và quan trọng hơn là quyết tìm ra biện pháp để sửa chữa, khắc phục những sai lầm, khuyết điểm đó. Điều này hoàn toàn phù hợp với chỉ dẫn của V.I.Lênin: “Thái độ của một chính đảng trước những sai lầm của mình là một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất và chắc chắn nhất để xét xem đảng ấy có nghiêm túc không và có thực sự làm tròn nghĩa vụ của mình đối với giai cấp mình và đối với quần chúng lao động không. Công khai thừa nhận sai lầm, tìm ra nguyên nhân sai lầm, phân tích hoàn cảnh đã đẻ ra sai lầm, nghiên cứu cẩn thận những biện pháp để sửa chữa sai lầm ấy - đó là dấu hiệu chứng tỏ một đảng nghiêm túc, đó là đảng làm tròn nghĩa vụ của mình”(4).
Thứ hai, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đặt ra và làm rõ thế nào là tự chỉ trích Bônsơvích. Phê bình nhận thức và cách làm không đúng trong tự chỉ trích, đồng chí xác định tự chỉ trích Bônsơvích không phải là công kích Đảng, đặt danh dự cá nhân lên trên tất cả quyền lợi của Đảng, của cách mạng, không phải là đem ý kiến riêng - dù cho đúng - đối chọi với Đảng, vin vào một vài khuyết điểm mà mạt sát Đảng, phá hoại ảnh hưởng của Đảng, gieo mối hoài nghi, lộn xộn trong quần chúng, gây mầm bè phái, chia rẽ trong hàng ngũ Đảng.
Theo đồng chí, tự chỉ trích Bônsơvích là nhằm để huấn luyện quần chúng, giúp đảng viên tự huấn luyện, để làm tăng uy tín và ảnh hưởng của Đảng, để cho Đảng càng được thống nhất và củng cố, để đưa phong trào phát triển lên, đưa cách mạng tới thắng lợi(5). Đó là cách tự chỉ trích theo phương châm đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng lên trên hết, tự chỉ trích có nguyên tắc, mang tính xây dựng, thẳng thắn tự phê bình những khuyết điểm của bản thân và chân thành phê bình những khuyết điểm của những người đồng chí, đồng đội, phê bình những nhận thức, việc làm cụ thể chưa đúng, chứ không phê bình con người nói chung. Đây vừa là mục đích vừa là nguyên tắc chỉ đạo cao nhất trong thực hiện tự chỉ trích Bônsơvích.
Thứ ba, đồng chí Nguyễn Văn Cừ chỉ ra cách thức tổ chức tự chỉ trích. Theo đồng chí, thực hiện tự chỉ trích không thể tùy tiện, vô tổ chức, mà phải “được điều khiển một cách đúng đắn”(6). Điều này chẳng những giúp tránh được tình trạng “mù mờ”, “lộn xộn”, mà còn khiến kẻ địch không thể lợi dụng gây chia rẽ, mâu thuẫn trong nội bộ Đảng. Bởi lẽ “sau khi thảo luận rõ ràng rồi, bao giờ trong hàng ngũ chúng tôi, thiểu số cũng phải phục tùng đa số và chừng ấy chỉ có một ý chí duy nhất là ý chí của Đảng, ngàn người sẽ như một để thực hành ý chí ấy”(7).
Nhìn lại lịch sử những năm cuối thập niên 30 của thế kỷ XX, trên thực tế, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ đã phát động và tổ chức cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn trong toàn Đảng, với biện pháp trọng tâm là nghiêm túc thực hiện tự chỉ trích Bônsơvích - tự phê bình và phê bình, tạo ra bước chuyển quan trọng trong phong trào cách mạng. Đến nay, đã hơn 70 năm qua đi nhưng tinh thần tự chỉ trích, tự phê bình và phê bình của đồng chí Nguyễn Văn Cừ vẫn giữ nguyên giá trị thời sự sâu sắc trong công cuộc đổi mới và xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ra Nghị quyết “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, với nhóm giải pháp đầu tiên cũng là thực hiện tự phê bình và phê bình.
Hai cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng được ra đời vào hai thời điểm cách nhau hơn 70 năm, song có những nét tương đồng về lý do tiến hành, giải pháp chủ yếu khắc phục những khuyết điểm và nhất là mục tiêu đạt đến là xốc lại đội ngũ của Đảng, thực hiện thống nhất về ý chí và hành động trong toàn Đảng, xây dựng Đảng ta thực sự xứng đáng là đạo đức, là văn minh, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo cách mạng trong các giai đoạn, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, giành lấy thắng lợi, đưa đất nước ta ngày một giàu mạnh và phồn vinh.
PGS-TS LÊ QUỐC LÝ, Phó Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh
————————
(1) Nguyễn Văn Cừ - Một số tác phẩm, NXB Chính trị quốc gia, H.2010, tr.242.
(2) Nguyễn Văn Cừ - Một số tác phẩm, NXB Chính trị quốc gia, H.2010, tr.215, 218.
(3) Xem Nguyễn Văn Cừ - Một số tác phẩm, NXB Chính trị quốc gia, H.2010, tr.219.
(4) V.I.Lênin: Toàn tập, NXB Tiến Bộ, M.1977, tr.41, tr.51.
(5) Nguyễn Văn Cừ - Một số tác phẩm, NXB Chính trị quốc gia, H.2010, tr.217, 219.
(6), (7) Nguyễn Văn Cừ - Một số tác phẩm, NXB Chính trị quốc gia, H.2010, tr.216.
