Kết quả mới công bố Thuế vụ Mỹ (IRS) làm nhiều người không khỏi bất ngờ, trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, chính phủ nước này đã chi trả khoảng 80 triệu USD tiền trợ cấp thất nghiệp cho các hộ gia đình có tổng thu nhập trên 1 triệu USD mỗi năm.
Riêng trong năm 2010, mức chi trả trợ cấp thất nghiệp cho nhóm đối tượng này đạt mức cao kỷ lục 29,9 triệu USD. Cụ thể, có 3.200 hộ gia đình kiếm hơn 1 triệu USD mỗi năm, trong đó 20% từ New York, đã nhận được khoản bảo hiểm thất nghiệp trung bình 12.600 USD mỗi hộ trong năm 2010.
80 triệu USD bằng chưa đầy 0,01% khoản thâm hụt ngân sách dự kiến 845 tỷ USD của Mỹ trong năm nay. Tuy nhiên, trợ cấp thất nghiệp cho các hộ triệu phú cho thấy sự thiếu sát thực trong một số chương trình trợ giúp liên bang. Khi kết quả được công bố, dư luận đã đặt rất nhiều câu hỏi với các nhà chức trách Mỹ là bằng cách nào vấn để những triệu phú này lọt vào danh sách trợ cấp thất nghiệp, trong khi vẫn còn có rất nhiều người nghèo khác không nhận được các khoản trợ cấp này. George Walper Jr., Chủ tịch Spectrem Group, một công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường có trụ sở ở Chicago, cho rằng: “Có quá nhiều người lợi dụng sự hỗ trợ của chính phủ, đến nỗi những người khác cảm thấy rằng tại sao mình lại không làm như vậy”.
Đây không phải là sự bất hợp lý đầu tiên bị phát hiện trong việc trợ cấp thất nghiệp của Chính phủ Mỹ. Cuối năm ngoái, Bộ Lao động Mỹ đã công bố kết quả điều tra cho biết, chính phủ và các tiểu bang đã phải chi trả 20 tỷ USD trợ cấp thất nghiệp do những vấn đề sai sót từ giữa năm 2008 đến giữa năm 2011. Lỗi xuất phát từ quá trình làm giấy tờ và do những khoản chi trả trợ cấp cho những người không thật sự xứng đáng.
Theo như đánh giá của Bộ Lao động, những người nhận trợ cấp không hợp lý bao gồm những người vẫn tiếp tục nộp đơn xin trợ cấp ngay cả khi họ đã quay lại làm việc, những người bị sa thải hoặc tự nguyện bỏ việc và những người không thực sự chủ động đi tìm việc. Cho đến nay, chưa có ai đứng ra nhận sai sót trên và số tiền đã chi trả rồi đương nhiên rất khó để thu hồi lại. Các nhà làm luật Mỹ từng có nhiều nỗ lực nhằm xóa bỏ hoặc hạn chế tình trạng giới nhà giàu được hưởng các khoản trợ cấp. Cuối năm 2011, Hạ viện Mỹ đã thông qua một đạo luật trong đó sẽ đánh thuế 100% vào khoản trợ cấp thất nghiệp dành cho các cá nhân xin trợ cấp nhưng có tổng thu nhập vượt 1 triệu USD/năm hoặc những cặp kết hôn xin trợ cấp nhưng có thu nhập trên 2 triệu USD.
Nhận định về những lỗ hổng trong trợ cấp thất nghiệp, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Coburn nói: “Trợ cấp cho các triệu phú là một bài học về tình trạng chi tiêu ngoài tầm kiểm soát. Cung cấp phúc lợi cho người giàu đã xói mòn chương trình hỗ trợ những người cần tới chúng hơn, đồng thời chất lên vai thế hệ tương lai các gánh nợ vô nghĩa. Còn các chuyên gia nghiên cứu thuộc Ủy ban Dịch vụ nghiên cứu Quốc hội Mỹ cho rằng, việc loại bỏ trợ cấp thất nghiệp cho giới triệu phú sẽ giúp tiết kiệm 20 triệu USD cho Chính phủ Mỹ trong thập kỷ tới.
THANH HẰNG
