Ngày 2-8, Ban quản lý Vườn Quốc gia Phong - Nha Kẻ Bàng (VQG PNKB) cho biết, việc công ty TNHH Minh Trí (Đồng Hới, Quảng Bình) được giao dự án trồng cao su ở xã Thượng Trạch (Bố Trạch) đang gây ra nhiều hệ quả đối với các giá trị ngoại hạng của di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha-Kẻ Bàng, trong đó làm tăng lưu lượng lũ dòng chảy, gây gãy đổ thạch nhủ trong các hang động mang giá trị toàn cầu này.
Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới được lãnh đạo VQG PNKB cho biết bị ảnh hưởng bởi dự án trồng cao su. Ảnh: Tư liệu
Văn bản số 300/VQG do ông Lê Thanh Tịnh, Giám đốc VQG PNKB đã gửi UBND tỉnh cũng như các cơ quan chức năng về việc đề nghị tạm dừng các dự án trồng cao su tại xã Thượng Trạch được gửi đi từ tháng 4-2016 nhưng đến nay, dự án trồng cao su ở đây vẫn triển khai khiến giới chuyên gia hang động lo ngại gia tài hang động, địa mạo địa chất bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Văn bản này nêu rõ: "Việc thực hiện dự án sẽ làm thay đổi lớp phủ thực vật bề mặt và tác động mạnh mẽ đến thượng lưu và toàn khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng. Làm tăng tốc độ dòng chảy và lưu lượng nước bề mặt cũng như nước ngầm, gây sạt lở, xói mòn, ô nhiễm nguồn nước và có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính toàn vẹn các giá trị ngoại hạng của di sản thiên nhiên thế giới".
Đặc biệt, các nghiên cứu mới nhất ở đây được khuyến cáo: "Qua ghi nhận thực tế hiện trạng môi trường thời gian gần đây cho thấy nước Sông Son có màu đỏ bất thường, lượng trầm tích trong nước cao hơn trước, nước đổ về hạ lưu nhanh hơn khi có mưa đầu nguồn; có một lượng phù sa bồi lắng ở khu vực sông Chày, suối Nước Moọc mà trước đây chưa từng xảy ra; một số khối thạch nhũ ở hang Sơn Đoòng (thuộc hệ thống hang Phong Nha) và động Thiên Đường (thuộc hệ thống hang Vòm) bị gãy đổ do lũ dâng, tốc độ dòng chảy bất thường trong hệ thống sông ở khu vực...".
Xã Thượng Trạch nằm đầu nguồn các dòng chảy tạo ra những hang động khổng lồ như Sơn Đoòng, Thiên Đường (Tân Trạch)... hay các sông ngầm kỳ vĩ. Công ty TNHH Minh Trí được thực hiện dự án trồng cao su trong gần 170ha rừng đầu nguồn của di sản PNKB, nơi này được gọi là vùng đệm di sản, rừng ở đây theo phản ánh của người dân địa phương thì rừng rậm có, lồ ô có. Việc cạo trọc các mảng rừng vùng đệm đã làm ảnh hưởng xấu đến cảnh quan các hang động cũng như dòng chảy tạo nên kỳ quan địa mạo di sản.
Minh Phong
