Ngày 20-10, Viện Chính sách Đối ngoại phối hợp với Liên minh Biển và Đại học John Hopkins của Mỹ đã tổ chức một cuộc hội thảo về tình hình an ninh và phát triển ở biển Đông. Cùng ngày, Trung Quốc chủ trì cuộc họp quan chức cấp cao với ASEAN bàn về việc thực hiện DOC.
Môi trường và an ninh biển Đông bị đe dọa
Theo VNA, hội thảo với chủ đề “An ninh và Phát triển tại biển Đông” đã thu hút sự tham gia của các giáo sư đầu ngành tới từ các trường đại học nổi tiếng của Mỹ; cố vấn cấp cao của Thứ trưởng Thương mại Mỹ, bà Sally Yozell; các tổ chức bảo vệ môi trường; viện hoạch định chính sách; đại diện đại sứ quán một số nước cùng đông đảo học giả và báo giới. Nhà báo, nhà nghiên cứu nổi tiếng James Borton cho rằng môi trường biển và an ninh tại biển Đông đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi các hoạt động thay đổi nguyên trạng thời gian qua tại vùng biển này. Trung Quốc ngày càng đẩy mạnh các hoạt động tại biển Đông, làm gia tăng căng thẳng ngoại giao với các nước láng giềng Đông Nam Á.
Trung tướng lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ Wallace Gregson Jr. (đã về hưu), hiện là Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc và Thái Bình Dương của tổ chức phi lợi nhuận National Interest, đánh giá, hoạt động thay đổi nguyên trạng qui mô lớn ở biển Đông thời gian gần đây đang làm gia tăng căng thẳng ngoại giao, gây bất ổn và tiềm ẩn nguy cơ xung đột trong khu vực.
Các công trình Trung Quốc xây dựng trái phép trên đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sacủa Việt Nam
Theo Reuters, sau đề nghị của Trung Quốc về việc tổ chức tập trận chung với các nước láng giềng Đông Nam Á được đưa ra trong cuộc họp không chính thức giữa bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc và ASEAN tại Bắc Kinh, hãng thông tấn Antara của Indonesia ngày 20-10-2015 dẫn lời Tư lệnh Các lực lượng vũ trang Indonesia, Tướng Gatot Nurmantyo, tuyên bố quân đội nước này sẽ không tham gia các hoạt động có thể gây thêm căng thẳng ở biển Đông. Theo tuyên bố của Tướng Nurmantyo, Jakarta cam kết duy trì an ninh và ổn định ở biển Đông, điều đó có nghĩa là, “nếu như có quốc gia nào mời Indonesia tham gia hoạt động tập trận ở biển Đông, tốt nhất là quân đội Indonesia không nên nhận lời, vì mục đích duy trì an ninh khu vực”.
Trung Quốc và ASEAN họp về DOC
Đứng trước sức ép của quốc tế trong vấn đề biển Đông, Trung Quốc đã tổ chức nhiều cuộc họp với ASEAN nhằm xoa dịu tình hình. Sau cuộc họp không chính thức của bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc với các nước ASEAN tuần trước, ngày 20-10, Hội nghị quan chức cấp cao (SOM) Trung Quốc-ASEAN lần thứ 10 về việc thực hiện Tuyên bố ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) diễn ra tại Thành Đô. Hai bên trao đổi sâu quan điểm về tiếp tục thực hiện DOC một cách đầy đủ và hiệu quả cũng như tăng cường hợp tác hàng hải và tiến hành tham khảo ý kiến mang tính xây dựng về bộ Quy tắc ứng xử biển Đông (COC). Hai bên đều đồng ý rằng DOC, là văn kiện chính trị đầu tiên có chữ ký của Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN về vấn đề biển Đông, có ý nghĩa quan trọng như là một cột mốc quan trọng trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở biển Đông. Thực hiện DOC đầy đủ và hiệu quả chính là vì lợi ích chung của tất cả các bên. Hội nghị lên kế hoạch về việc thực hiện DOC cho giai đoạn 2015 cũng như thảo luận việc xây dựng hai tài liệu sơ bộ phác thảo về COC.
THỤY VŨ (tổng hợp)
