Sau thời gian dài thảo luận, Chính phủ Trung Quốc đã quyết định xúc tiến kế hoạch “giới nghiêm” xe công trong vòng 4 năm tới. Theo đó, tùy vào các số cuối trên biển số, tất cả xe công thuộc 17 bộ của chính phủ sẽ không được tham gia giao thông một ngày trong tuần. Bên cạnh đó, trong phạm vi 5km từ nhà đến sở làm, các quan chức được đề nghị đi bộ, xe đạp hoặc các phương tiện giao thông công cộng khác khi đi làm. Để đảm bảo kế hoạch được tiến hành thông suốt, hơn 1 triệu tình nguyện viên đã đăng ký tham gia việc kiểm tra quỹ thời gian sử dụng xe công tại các cơ quan công quyền.
Kế hoạch mới là một trong những nỗ lực của Chính phủ Trung Quốc nhằm giảm thiểu khí thải gây hiệu ứng nhà kính, tiết kiệm chi phí công và tránh hiện tượng quan chức sử dụng xe công vào mục đích riêng. Hiện tượng này rất phổ biến vào dịp Tết Nguyên đán, khi nhiều quan chức lấy xe công đi lễ hội gây bức xúc trong dư luận. Không chỉ biến của công thành của riêng, việc công chức bỏ việc đi lễ hội khiến nhiều công sở có hôm “vắng như chùa Bà Đanh”. Động thái mới của Chính phủ Trung Quốc đang nhận được sự ủng hộ đông đảo của người dân vì trong những năm gần đây việc sử dụng tràn lan xe công đã khiến dư luận bất bình.
Tuy nhiên, vẫn còn không ít nghi ngờ hiệu quả của kế hoạch này. Vào năm 2008, Thượng Hải, Bắc Kinh và một số tỉnh của Trung Quốc đã đưa ra các hạn chế tương tự, nhưng sau đó được báo cáo rằng một số cơ quan chính phủ lách luật bằng cách mua thêm xe gây lãng phí ngân sách nhà nước.
Ngân sách nhà nước Trung Quốc nhiều năm qua khá “ê ẩm” với những khoản chi cho xe công của các quan chức chính quyền. Còn có hiện tượng tại các địa phương nghèo nhất nhì cả nước nhưng các quan lại chi hàng vạn nhân dân tệ để sắm xe đời mới. Các nghiên cứu gần đây cho biết chỉ 1/3 thời gian sử dụng xe công vào mục đích công, 1/3 phần được dùng vào việc riêng của các quan chức và gia đình, 1/3 còn lại phục vụ... cánh tài xế. Một vấn đề lớn hơn nữa, nhiều quan chức làm ngơ các quy định để mua xe đắt tiền hoặc giữ khư khư xe công làm của riêng. Ước tính lượng chi phí xe công của chính quyền Trung Quốc cao hơn mức trung bình của thế giới 25% và cao hơn cả những nước phương Tây.
Giảm thiểu việc thất thoát ngân sách nhà nước, trừng phạt việc sử dụng xe công sai mục đích luôn là một chủ trương đúng đắn trong bối cảnh Trung Quốc đang củng cố việc xây dựng một chính quyền do dân và vì dân. Kế hoạch mới thì hợp lòng dân nhưng việc thực hiện như thế nào và hiệu quả ra sao còn tùy thuộc rất nhiều vào “đầy tớ của nhân dân”.
Thanh Hằng
