Hà thành có một bức tượng ngoài trời nhỏ nhưng cổ kính và thuộc diện đẹp nhất hiện nay. Đó chính là tượng Lê Thái Tổ nằm ở gần sát với Hồ Gươm. Bức tượng này được xây dựng từ năm 1888, phần tượng được đúc bằng đồng, đế tượng là một trụ đá cao, thon.
Thần thái và dáng vẻ của tượng thực sự sinh động và tinh tế. Khuôn mặt tượng vừa uy nghiêm vừa sáng láng, đầu đội mũ Bình Thiên, tay cầm thanh gươm huyền thoại nửa như sắp sửa ném trả xuống hồ cho thần Kim Quy, nửa lại như đang ra chỉ dụ gì đó. Toàn bộ tượng từ đế cho tới phần thân tượng toát lên một vẻ thanh thoát, tao nhã nhưng vẫn linh thiêng trong khi kích thước lại rất khiêm nhường.
Bao năm qua đi, vẻ đẹp của tượng vẫn còn lại, hơn thế ngày càng tích tụ và hiển lộ thần thái đầy linh khí của mình. Đặc biệt nữa là khuôn mặt tượng cho ta thấy đó đích thực trăm phần trăm là khuôn mặt Việt, do nghệ sĩ người Việt tạo nên.
Vào những ngày nắng đẹp, đi dạo ven Hồ Gươm, nếu nhìn thật kỹ bạn sẽ thấy có ánh sáng phản chiếu từ mặt hồ lên thân tượng. Trong không gian của ánh sáng giao hòa giữa mặt hồ với tượng đài, mọi thứ bỗng nhiên trở nên huyền hoặc. Chắc chắn bạn sẽ xúc động bởi tưởng chừng như sắp sửa được tận mắt chứng kiến cái giây phút trả gươm giữa vua Lê Thái Tổ và thần Kim Quy. Cảm giác ấy là chính xác bởi vì mặt nước xao động như rùa sắp nổi thế kia, tượng đài rung rung lay động thế kia.
Và nắng nữa, nắng chiều Hà thành cũng rờ rỡ làm ta không thể không liên tưởng tới ánh vàng của rùa thần và ánh vàng của hoàng bào đang khoác trên mình vị vua vĩ đại. Quả là kính phục tài năng và con mắt tinh tường của người nghệ sĩ đã làm ra tượng cũng như người chọn vị trí để đặt tượng.
PHƯƠNG TÂN
