Ngày 23-2, Quốc hội Ukraine đã chỉ định tân Chủ tịch Quốc hội Oleksander Turchinov làm Tổng thống tạm quyền nước này bất chấp việc Tổng thống bị bãi nhiệm Viktor Yanukovych tuyên bố không từ chức. Trong khi đó, cộng đồng quốc tế tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ Ukraine tái thiết kinh tế.
Đã có tổng thống tạm quyền
Trong phiên họp ngày 23-2, Quốc hội Ukraine đã thông qua nghị quyết chỉ định tân Chủ tịch Quốc hội Oleksander Turchinov làm tổng thống tạm quyền. Ông Turchinov sẽ đảm nhận chức vụ này đến ngày 25-5 tới, thời điểm dự kiến bầu cử Tổng thống Ukraine. Cựu thủ tướng Ukraine, Yulia Tymoshenko, cũng cho biết bà có ý định tham gia cuộc bầu cử này. Sau khi được chỉ định, tổng thống tạm quyền của Ukraine đã chỉ thị các nghị sĩ nhanh chóng hình thành phe đa số trong Quốc hội, cũng như thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc vào ngày 25-2 tới.
Người biểu tình vẫn tiếp tục tuần hành tại thủ đô Kiev.
Cùng với nghị quyết về chuyển giao quyền lực, Quốc hội Ukraine cũng đã thông qua một loạt nghị quyết khác như sung công quỹ nhà nước một dinh thự cá nhân của ông Yanukovych ở ngoại ô thủ đô Kiev; miễn nhiệm chức Ngoại trưởng của ông Leonid Kozhara; bắt giữ cựu Bộ trưởng Thuế vụ Oleksander Klimenko và cựu Tổng công tố Viktor Pshonka.
Dư luận đang rất quan tâm Tổng thống bị bãi nhiệm Viktor Yanukovych hiện ở đâu? Hãng tin Reuters ngày 23-2 cho biết an ninh tại dọc con đường chính dẫn đến tư gia của ông Yanukovych tại Donetsk, TP phía Đông Ukraine, đang được tăng cường và rất có thể ông Yanukovych đang ở đây.
Trước đó, tờ KyivPost dẫn lời người phát ngôn Cơ quan biên phòng Ukraine, Serhiy Astakhov, cho biết chiếc máy bay chở ông Yanukovych đã không được phép cất cánh từ Donetsk, do thiếu giấy tờ cần thiết. Theo cơ quan trên, họ không có thông tin gì về nơi trú ẩn của ông Yanukovych bởi chuyến bay trên không có trong đăng ký bay. Tổng thống bị bãi nhiệm của Ukraine cũng không xuất hiện tại các trạm kiểm soát ở biên giới nước này. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Vitaly Zakharchenko, người cũng đã bị Quốc hội nước này bỏ phiếu cách chức, đã bị bắt khi đang định rời khỏi Ukraine.
Tái thiết kinh tế
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jacob Lew nhấn mạnh rằng Mỹ, hợp tác với các nước khác trong đó có Nga, sẵn sàng hỗ trợ Ukraine trong quá trình nước này thực hiện cải cách khôi phục sự ổn định của nền kinh tế cũng như tìm đường quay trở lại dân chủ và tăng trưởng. Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cũng khẳng định sẵn sàng giúp đỡ Kiev.
Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho rằng Kiev nên tìm kiếm nguồn hỗ trợ tài chính khác để khắc phục khó khăn trước mắt bởi Nga sẽ tạm dừng kế hoạch mua 2 tỷ USD trái phiếu Chính phủ Ukraine cho đến khi chính phủ mới của nước này được thành lập và tình hình chính trị ổn định trở lại. Ông Siluanov nhấn mạnh Nga rất quan tâm đến việc ổn định tình hình chính trị, kinh tế xã hội ở Ukraine. 2 tỷ USD trên nằm trong khoản cho vay trị giá 15 tỷ USD mà Tổng thống Nga và Ukraine đã ký kết hồi tháng 12-2013.
Diễn biến chính trị tại Ukraine khiến giới quan sát chính trị trên thế giới hết sức quan ngại. Gerhard Mangott, chuyên gia về Trung Âu và Nga ở Đại học Innsbruck (Áo), cảnh báo về nguy cơ tan rã Ukraine khi mà ở miền Tây, phe đối lập đang chiếm giữ nhiều cơ quan hành chính, trong khi các cuộc tập hợp của phe thân Nga đã diễn ra ở một vài vùng khác của Ukraine.
Trong một bài viết đăng trên tờ Fiancial Times, cựu Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Zbigniew Brzezinski cho rằng cần áp dụng mô hình Phần Lan đối với Ukraine để tìm ra giải pháp lâu dài cho cuộc khủng hoảng hiện nay. Theo ông Brzezinski, Phần Lan đã triển khai khá hiệu quả chính sách đối ngoại với Nga và Liên minh châu Âu (EU) trong nỗ lực duy trì sự ổn định và thúc đẩy quá trình phát triển của đất nước. Quốc gia Bắc Âu này đã thiết lập mối quan hệ kinh tế - thương mại trên tất cả các lĩnh vực với cả Nga và EU, đồng thời có quan hệ hữu nghị với láng giềng. Điều quan trọng là Phần Lan không tham gia bất cứ liên minh quân sự nào. Tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng hiện nay tại Ukraine, cả Nga và EU nên hướng đến mô hình này
Đỗ Cao (tổng hợp)
>> Ukraine trước khả năng bị chia cắt
>> Dư luận quốc tế hoan nghênh thỏa thuận giữa Chính phủ Ukraine và phe đối lập
