Người bạn Pháp thân thiết của nhân dân Việt Nam - ông Henri Martin, đã qua đời ngày 17-2 vừa qua vì căn bệnh ung thư vòm họng, thọ 88 tuổi.
Cuộc đời của ông Henri gắn liền với công cuộc đấu tranh của chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa quốc tế. Năm 1945, ông tham gia phong trào cộng sản chống chủ nghĩa phátxít và được điều sang Đông Dương với sứ mệnh giải giáp quân Nhật. Tại đây, ông đã thấy được “cuộc chiến tranh bẩn” mà người Pháp tiến hành ở Đông Dương nên đã tìm cách trở về Pháp để phản đối cuộc chiến tranh này. Sau khi trở lại Pháp, ông Henri tìm cách liên lạc với chi bộ Đảng Cộng sản Pháp ở tỉnh Var để rải truyền đơn kêu gọi thủy thủ phản chiến và ra sức tuyên truyền trong dư luận Pháp về cuộc chiến phi nghĩa của Pháp tại Việt Nam và Đông Dương.
Trước sự đấu tranh mạnh mẽ của ông Henri, cảnh sát Pháp đã lập hồ sơ, điều tra, theo dõi và bắt giữ ông cùng nhiều đồng chí của ông vào ngày 14-3-1950. Sau đó, ông bị Tòa án quân sự Pháp kết án 5 năm tù vì tội tuyên truyền, kích động cuộc chiến tranh Đông Dương. Tên tuổi của ông đã trở thành biểu tượng cho cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân trên thế giới. Sau khi được trả tự do tháng 8-1953, ông tiếp tục tham gia tích cực các hoạt động của Đảng Cộng sản Pháp và trở thành một trong những nhà lãnh đạo nhiệt thành nhất.
Ông Henry còn là thành viên sáng lập và tích cực của Hội hữu nghị Pháp-Việt kể từ năm 1961. Ngày 16-1-2003, ông vinh dự được nhận kỷ niệm chương của Bộ Ngoại giao Việt Nam nhân Kỷ niệm 30 năm Ngày ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam.
Khi về già, dù mang bệnh hiểm nghèo, ông vẫn không ngừng tham gia các phong trào và vận động ủng hộ giúp đỡ Việt Nam. Ông luôn hành động vì các nạn nhân chất độc da cam/dioxin, vì người nghèo Việt Nam và vì tình hữu nghị giữa hai nước Việt Nam – Pháp.
Chi Hạnh
