Mạng tin Global Research vừa đăng tải bài viết nhận định ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy kinh tế toàn cầu đang bước vào một giai đoạn bất ổn tài chính mới.
Ngay sau khi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu xảy ra năm 2008, mở đầu là sự sụp đổ của Ngân hàng đầu tư Lehman Brothers (Mỹ), chính phủ các nước trên khắp thế giới đều tăng vay nợ khi dành hàng ngàn tỷ USD nhằm ngăn chặn một sự sụp đổ hoàn toàn của hệ thống tài chính. Lý thuyết của nhà kinh tế Anh John Maynard Keynes vào những năm 1930, chủ trương tăng chi tiêu chính phủ để chống lại suy thoái, đột nhiên trở nên thịnh hành.
Tuy nhiên, xu hướng này đã bị đảo ngược vào tháng 6-2010, khi một hội nghị của nhóm G-20 đề xuất việc trở lại các biện pháp “thắt lưng buộc bụng” và nhấn mạnh nhu cầu “củng cố tài chính”. Bản chất của chương trình này là thu hồi tiền đã trao cho các ngân hàng thông qua việc cắt giảm chi tiêu của chính phủ, nhất là các dịch vụ xã hội. Nhưng chương trình này khiến tăng trưởng kinh tế sụt giảm, dẫn đến nguy cơ lợi nhuận giảm sút của các tập đoàn lớn.
Đối diện với tình hình này, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã bắt đầu chính sách nới lỏng định lượng (QE), cung cấp lượng tiền mặt không hạn chế cho các ngân hàng và các tổ chức tài chính. Các ngân hàng trung ương trên thế giới đang cắt giảm lãi suất xuống mức thấp kỷ lục và có những phiên bản nới lỏng định lượng riêng của họ. Trong điều kiện kinh tế đình trệ, những biện pháp này chỉ nhằm tăng giá trị của các tài sản tài chính, tạo một con đường mới để các tổ chức tài chính thu lợi nhuận.
Mặc dù chương trình QE và các phiên bản tương đương đang được quảng bá là một biện pháp để ngăn suy thoái toàn cầu nhưng trên thực tế, các chương trình này không hề hỗ trợ cho nền kinh tế thực, mà chỉ là tăng lợi nhuận thông qua thao túng tài chính, với nguồn tiền “cực rẻ” do các ngân hàng trung ương cung cấp. Ảnh hưởng của các chương trình QE lại đang giảm sút. Các số liệu mới nhất về nền kinh tế Mỹ cho thấy mức tăng trưởng GDP quý 3-2012 chỉ đạt 2%, thấp hơn mức yêu cầu để có thể duy trì số việc làm.
Trong khi các ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục bơm tiền vào các thị trường tài chính, những biện pháp này sẽ không giúp thay đổi tình hình. Mới đây, Thống đốc Ngân hàng trung ương Anh Mervyn King đã lưu ý rằng việc tăng nguồn cung tiền đang có ảnh hưởng ngày càng giảm đối với nền kinh tế thực. Cảnh báo của ông King được các xu hướng lịch sử xác nhận.
Tại hội nghị của G-20 năm 2009, các nhà lãnh đạo chính phủ đã cam kết không trở lại các biện pháp bảo hộ của những năm 1930, vốn đã tàn phá thương mại thế giới. Nhưng chương trình QE đang tạo ra phiên bản thế kỷ 21 của các chính sách bảo hộ. Lượng tiền in mới không giới hạn của FED đang làm giảm giá đồng USD, ảnh hưởng đến các thị trường xuất khẩu của các đối thủ cạnh tranh và dẫn đến nguy cơ xảy ra các cuộc chiến tiền tệ.
Hơn nữa, việc khuyến khích các tài sản tài chính trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế giảm sút đang đe dọa lặp lại các điều kiện đã châm ngòi cho cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 với quy mô lớn hơn, do hiện nay bản thân các ngân hàng trung ương đã can dự sâu vào các thị trường tài chính và có thể thua lỗ lớn nếu thị trường sụp đổ.
ĐỖ CAO
