Vừa qua, tại TPHCM đã diễn ra “Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 42 - CT/TW ngày 25-8-2004 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản”. Hội nghị do Ban Thường vụ Thành ủy tổ chức, đồng chí Thân Thị Thư, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, chủ trì. Hội nghị đã chỉ ra các thành tựu đã đạt được cũng như những khó khăn, thách thức trong tương lai của ngành xuất bản TPHCM.
Xuất bản - mạnh dạn thay đổi
Trong lĩnh vực xuất bản, hơn 10 năm qua, các NXB của TP đã thực hiện được 41.104 tựa sách với trên 114 triệu bản in, tổng doanh thu đạt gần 800 tỷ đồng, bình quân mỗi năm tăng trưởng 10,5% - 12%. Thế nhưng những con số trên vẫn chưa phản ánh hết tầm ảnh hưởng của các đơn vị xuất bản TP đối với hoạt động xuất bản của cả nước. Hiện TP có 3 NXB trực thuộc thì trong đó NXB Trẻ được xếp vào 1 trong 4 NXB lớn nhất của cả nước. Đây cũng là NXB địa phương duy nhất đạt được thành công như vậy. Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ, cho biết hiện nay trung bình mỗi ngày đơn vị thực hiện 7 tựa sách, mỗi năm làm 3,7 triệu bản in. Trong lĩnh vực liên kết xuất bản, NXB Trẻ là đơn vị đi đầu, nhưng ngay khi liên kết đang ở giai đoạn đỉnh cao, NXB Trẻ đã sớm tìm hướng đi mới và đến nay việc liên kết chỉ còn chiếm chưa đến 15% hoạt động của NXB.
NXB Tổng hợp TPHCM là NXB đầu tiên của cả nước thực hiện ebook và đến nay mảng kinh doanh ebook của đơn vị này vẫn được ghi nhận là có dấu ấn rất riêng với bạn đọc. Không chỉ thực hiện tốt mảng sách chính trị được phân công, đây còn là NXB năng động nhất nhì cả nước trong các hoạt động giao lưu tác giả tác phẩm, đưa sách đến bạn đọc…
Bạn đọc chọn sách tại Hội sách TPHCM năm 2014.
Là NXB sinh sau đẻ muộn (sáp nhập từ 2 NXB vào năm 2010), NXB Văn hóa văn nghệ gặp khá nhiều khó khăn về cơ sở vật chất cũng như con người. Thế nhưng đến nay, đơn vị này đã dần khẳng định chỗ đứng, tự tìm cho mình lối đi riêng với những mảng sách văn học trẻ được bạn đọc chú ý. Hiện đơn vị này đang nỗ lực giảm bớt sách liên kết và tăng lượng sách tự thực hiện, từ liên kết hơn 80% nay chỉ còn khoảng 60%.
Một trong những thành tựu lớn của TP theo đánh giá của ông Chu Văn Hòa, Cục trưởng Cục Xuất bản, là đi đầu trong việc xã hội hóa xuất bản và là địa phương thành công nhất trong hoạt động này với sự có mặt của hầu hết các nhà làm sách tư nhân lớn trên cả nước.
In - tiềm ẩn nhiều nỗi lo
Hiện nay cả TP có hơn 1.000 cơ sở in, trong đó 30 là của trung ương, 300 cơ sở in xuất bản phẩm (sách, báo, tạp chí…), số còn lại là các cơ sở in bao bì, nhãn hàng… In của TP hiện chiếm khoảng hơn 60% toàn bộ thị phần in cả nước. Theo ông Lê Văn Tròn, Chủ tịch Hiệp hội In TP, so với cách nay 10 năm, nhu cầu in ấn hiện nay đã có sự thay đổi rõ rệt. Lượng in xuất bản phẩm từ 40% nay chỉ còn khoảng 25% nhường chỗ cho in bao bì (60%) và in giấy tờ, hóa đơn (15%). In bao bì đòi hỏi công nghệ hiện đại nên có sự đầu tư cao, góp phần nâng cao chất lượng ngành in TP. Tuy nhiên, dù mức in ít, công in thấp nhưng các đơn vị in lại vẫn thích in xuất bản phẩm do không đòi hỏi nhiều về trang thiết bị, trình độ kỹ thuật nhân công… thậm chí các loại máy in cũ vẫn có thể in sách rất tốt.
Điều này một mặt có lợi cho các cơ sở in do duy trì được hoạt động, đặc biệt các mùa in sách nhất là SGK lại cũng là mùa nhu cầu in ấn khác giảm nhưng mặt khác lại dẫn đến việc nhiều nhà in kể cả các nhà in quy mô nhỏ cạnh tranh quyết liệt và dẫn đến việc chấp nhận in sách thiếu chứng từ, nguồn gốc. Cục trưởng Cục Xuất bản Chu Văn Hòa cảnh báo TPHCM đang tiềm ẩn nguy cơ trở thành trung tâm in lậu khi các hình thức in lậu đang ngày càng tinh vi và phát triển.
Phát hành - liên kết tạo sự kiện
Có thể khẳng định rằng những nhà phát hành sách lớn nhất cả nước đều ở TPHCM. Chỉ tính riêng Tổng Công ty CP Phát hành sách TPHCM (Fahasa) hiện đã chiếm hơn 50% tổng lượng phát hành sách của cả nước với 67 nhà sách chuyên nghiệp trải dài khắp các tỉnh, thành. Tiếp theo đó là những cái tên như Thành Nghĩa với 16 nhà sách, Phương Nam có 33 nhà sách… Không chỉ mạnh mẽ về số lượng, các đơn vị phát hành sách của TP còn đi đầu trong việc chuyên nghiệp hóa trong lĩnh vực phát hành…
Không chỉ bán sách, các nhà phát hành sách ở TP còn năng động trong tổ chức các hoạt động về sách. Hội sách TPHCM có thể xem là điển hình về thành công khi từ một hội chợ sách nhỏ do các nhà phát hành, NXB hợp lại với nhau tổ chức trở thành một sự kiện văn hóa đọc lớn nhất trong nước hiện nay, có tầm ảnh hưởng quan trọng đến hoạt động xuất bản của cả nước. Hay như đường sách, từ một ý tưởng ban đầu của Sở Thông tin - Truyền thông TPHCM, các nhà phát hành, xuất bản TP đã hợp sức cùng nhau biến đường sách trở thành một nét đẹp xuân độc đáo của TP, gây ấn tượng mạnh với bạn bè trong và ngoài nước.
| |
TƯỜNG VY
