Vào lúc 15 giờ 30 ngày 1-10, NSND Y Moan - chàng Đam San của núi rừng Tây Nguyên, đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng ở buôn Dhă Prong (xã Lạc Giao, TP Buôn Ma Thuột, Đắc Lắc) để về “bến nước ông bà”. Hơn 4 tháng qua, ông bị căn bệnh ung thư quái ác hành hạ và sống chỉ bằng uống nước…
Nước mắt đưa tiễn
Nghe tin NSND Y Moan ra đi, chúng tôi tìm đến nhà riêng của ông. Hàng trăm người dân buôn Dhă Prong đã đến tiễn đưa ông trong dâng trào nước mắt thương nhớ. Đối với họ, Y Moan không chỉ là người con của buôn làng Ê Đê, ông còn được xem như một chàng Đam San của núi rừng Tây Nguyên. Người con cả Y Vol vừa mới từ TPHCM về tối qua, anh ngồi thẫn thờ tuôn trào nước mắt bên thi hài người cha thân yêu. Còn người con thứ Y Garia và vợ ông khóc khản cả tiếng.
Ông Nguyễn Văn Thứ (em rể của NSND Y Moan) cho biết, trong ba ngày qua, Y Moan vẫn nói chuyện tếu với mọi người nhưng phải thở bằng máy. Thấy sức khỏe Y Moan ngày càng xấu, ông hỏi có điều gì dặn dò lại, Y Moan vẫn lạc quan cười bảo: “Tôi còn sống lâu lắm, chú lo gì”! “Thế mà hôm nay anh ấy đã vội đi”, ông Thứ nức nở.
Trong số những người quen đến với Y Moan sớm nhất, chúng tôi gặp nhạc sĩ, nhà văn Linh Nga Niê Kdăm. Bà tận tình giúp đỡ người thân Y Moan lo khâm liệm cho ông như một người chị. Những người dân trong buôn không vào được, đứng chật ngõ nhà Y Moan với những vẻ mặt đượm buồn thương nhớ. Họ hỏi han nhau về Y Moan và những gì liên quan đến ông ấy. Không ai bảo ai, họ cứ đứng chờ trước ngõ nhà ông. Trong số đó, có nhiều người khóc nức nở như người thân của họ ra đi.
Ước nguyện chưa thành
Tháng 4-2010, ở cái tuổi 54 vẫn còn dào dạt sức sống, Y Moan bất ngờ lâm trọng bệnh. Chiến đấu và chiến thắng nỗi đau của bệnh tật, Y Moan vẫn cố gắng tiếp tục có mặt trên các sân khấu lớn. Những ngày tháng nằm trên giường bệnh, được sự giúp đỡ của UBND tỉnh Đắc Lắc, Sở VH-TT-DL tỉnh, Y Moan đã cùng với bạn bè, đồng nghiệp chạy đua với thời gian, gấp rút hoàn thành album “Trở về buôn làng xưa”. Album tập hợp 12 ca khúc ông đã thực hiện trong suốt quãng đời hoạt động nghệ thuật của mình, gửi gắm trong đó là tình cảm dào dạt với buôn làng, quê hương Đắc Lắc.
Mới đây, tối ngày 6-8-2010, với sự giúp đỡ tận tình của nhạc sĩ Nguyễn Cường, các đồng nghiệp và hai con trai là Y Vol và Y Garia, Y Moan đã tổ chức thành công chương trình Liveshow với chủ đề “Ngọn lửa cao nguyên” tại thủ đô Hà Nội.
Thế nhưng, cái ước nguyện được hát một đêm cuối tại quê hương Buôn Ma thân yêu vào ngày 2-9 thì chưa thành. Một số lãnh đạo tỉnh Đắc Lắc cho biết, không phải họ không muốn giúp Y Moan hát cho quê hương nghe nhưng vì sợ ông ấy “chết trên sân khấu”. Trong lần cuối gặp ông tại Đại hội thi đua yêu nước Đắc Lắc, ông cũng chia sẻ ước nguyện này cùng tôi. Y Moan muốn hết mình với quê hương. Tiễn ông đi với ý nguyện chưa thành, mong ông sẽ yên lòng nơi “bến nước ông bà”.
NSND Y Moan Ê Nuôl tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6-9-1957 trong một gia đình dân tộc Ê Đê ở buôn M’Đrắc (nay là huyện M’Đrắc, Đắc Lắc). Y Moan có tài năng ca hát từ nhỏ, khi vừa học hết lớp 7 đã theo đoàn văn công để được ca hát. Năm 1976, ông trúng tuyển vào đội ca nhạc của Đoàn văn công giải phóng Đắc Lắc (nay là Đoàn ca múa nhạc dân tộc Đắc Lắc). Năm 1979, ông ra Bắc học ở Nhạc viện Hà Nội và bước ngoặt cuộc đời được đánh dấu từ đây. Sau đó Y Moan đã tiếp tục được tu nghiệp tại Bungari, Đức, Nga, Hungari, Rumani. Một số bài hát do Y Moan sáng tác: Bài ca quê hương, Đi chơi với gió… Tên tuổi của Y Moan được khẳng định từ đây, không chỉ trong phạm vi cộng đồng các buôn làng Tây Nguyên mà còn đưa Tây Nguyên đến với công chúng Việt Nam và thế giới. Những ca khúc của Nguyễn Cường được Y Moan biểu diễn rất thành công như “Ơi M’Đrắc”, “Ly cà phê Ban Mê”, “Anh muốn sống bên em trọn đời”... Năm 1997, Y Moan vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT. Ngày 4-8-2010, Y Moan được Chủ tịch nước đặc cách phong tặng danh hiệu NSND. Hôm nay 2-10, sẽ diễn ra lễ viếng NSND Y Moan. Tang lễ của ông sẽ được tổ chức vào lúc 7 giờ 30 ngày 5-10. |
Công Hoan