Cá hồi trên… núi Đạ Chais

Khó có thể ngờ rằng, ở vùng núi xã Đạ Chais, huyện Lạc Dương (Lâm Đồng) lại nuôi thành công loài cá hồi cực kỳ khó tính, thịt ngon quý giá có nguồn gốc tận… Bắc Mỹ. Những ngày năm hết tết đến, chúng tôi lặn lội về đây mới thực sự ngỡ ngàng vì những hồ nuôi cá hồi hoành tráng nằm vắt ngang thượng nguồn con sông Đạ Mưng, thuộc thôn K’long K’lanh, nơi chủ yếu là đồng bào thiểu số sinh sống…

Kỳ tích cá hồi ở K’long K’lanh

K’long K’lanh nằm trên đường tỉnh lộ 723 cách trung tâm Đà Lạt chừng 55km về hướng Tây. Về đây, chúng tôi được kỹ sư thủy sản Nguyễn Viết Thùy – Trạm trưởng Trạm Nghiên cứu thực nghiệm nuôi cá Quảng Hiệp (thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 3), người trực tiếp triển khai, thực hiện dự án nuôi cá nước lạnh (do Sở Nông nghiệp-Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng làm chủ đầu tư) vui mừng cho biết Lâm Đồng đã nuôi thành công loại cá hồi quý, khó tính rồi, đúng là một “kỳ tích”.

Theo kỹ sư Nguyễn Viết Thùy, hành trình đưa trứng cá hồi vân hay còn gọi là cá hồi ráng (tên khoa học là Onchorynchus Mykis) từ Phần Lan - một đất nước Bắc Mỹ giá lạnh, cách xa chúng ta hàng ngàn cây số về để nuôi thành cá thương phẩm ở Việt Nam là cả một quá trình đầy gian nan.

Ban đầu, phải nhập trứng về rồi ấp nở, sau đó ươm giống và cuối cùng là đưa ra hồ nuôi thương phẩm. Hiện tại thì ở Lâm Đồng mới chỉ thực hiện được hai công đoạn, đó là ươm giống và nuôi thương phẩm. Còn công đoạn ấp nở trứng phải thực hiện ở Sa Pa (Lào Cai) - địa phương đầu tiên của Việt Nam triển khai dự án nuôi cá hồi thành công vào đầu năm 2005.

Sau đó, đích thân ông Huỳnh Đức Hòa - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng - đã trực tiếp ra Sa Pa để tìm hiểu mô hình nuôi cá hồi ở đây rồi quyết tâm đem vào Lâm Đồng để nuôi thử nghiệm loại cá đầy triển vọng kinh tế này. Nói là làm, đầu tháng 4-2006 ông Hòa đã cho nhập gần 20.000 con cá hồi giống (2 tuần tuổi) vận chuyển qua đường hàng không và đường bộ từ Sa Pa vào nuôi thí điểm tại Đạ Chais. Đến nay, sau hơn một năm rưỡi thử nghiệm, kết quả cho thấy thật bất ngờ. Cá hồi vân lớn nhanh như thổi, quẫy ầm ầm dưới hồ.

Theo thống kê của ngành thủy sản Lâm Đồng cùng phối hợp thực hiện với Công ty TNHH Hoàng Phố về việc nuôi thử nghiệm cá hồi trên dòng suối nước lạnh Đạ Mưng, trọng lượng cá đạt bình quân 1,2kg/con, năng suất ước đạt 30 tấn/ha, tỷ lệ sống từ giai đoạn ươm giống cho đến thành phẩm đạt 76,8%.

Chi phí để nuôi cá hồi thành phẩm mất từ 63.000-67.000 đồng/kg và giá bán cá hồi thương phẩm tại hồ nuôi ở Đạ Chais là 150.000 đồng/kg. Theo tính toán, nếu nuôi đúng quy trình kỹ thuật, chăm sóc tốt, người nuôi sẽ có lãi 35%-40%. Hiện đã có khoảng 10 nhà hàng, khách sạn lớn ở Đà lạt, TPHCM tiêu thụ cá hồi vân nuôi ở Đạ Chais, nhưng nguồn “cung” vẫn chưa xứng với “cầu”.
 
Tiềm năng rất lớn!

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo huyện Lạc Dương cho biết, việc nuôi thành công cá hồi vân tại Đạ Chais đang mở ra một hướng đi mới cho bà con nông dân nơi đây trong việc xóa đói làm giàu. Không chỉ thế, hiện có rất nhiều công ty đang về lập dự án đầu tư hàng trăm tỷ để nuôi cá hồi ở K’long K’lanh, hồ Tuyền Lâm, hồ Đa Nhim.
 
Mặc dù vậy, nhiều người vẫn dè dặt cho rằng không biết loại cá này nuôi thế nào? Một chuyên gia về cá nước lạnh cho biết, nuôi cá hồi đòi hỏi chế độ nuôi rất khắt khe, chứ chẳng đơn giản như nuôi cá trắm, chép, mè.

Ngoài vốn đầu tư lớn, thì nuôi cá hồi đòi hỏi việc chăm sóc còn hơn cả chăm… em bé. Để cá sống khỏe, sinh trưởng tốt, nhiệt độ nước trong hồ luôn dưới 20oC, nếu hơn cá sẽ chết. Nhưng, tốt nhất là giữ được nhiệt độ từ 15oC - 16oC. Ngoài ra, nước trong ao, hồ cần phải có hàm lượng oxy hòa tan luôn phải đảm bảo đạt từ 5,5- 7mg/l, tối thiểu cũng phải là 3,5mg/l, nếu thiếu oxy hoặc không đảm bảo oxy thì chỉ trong một thời gian rất ngắn cá sẽ chết hàng loạt. Muốn vậy, người nuôi phải tạo cho dòng nước chảy và sạch, nếu nước đục cá sẽ chậm lớn.

Điều khó khăn nhất hiện nay là thức ăn cho loài cá quý này phải khẩu từ Phần Lan (công nghệ của Na Uy) với giá… 35.000 đồng/kg. Tuy vậy, cá cứ ăn 1kg thức ăn sẽ tăng trọng được 1kg.

Mặc dù hiện nay giá cá hồi ở Việt Nam còn cao do chưa chủ động được giống, thức ăn phải nhập. Tuy nhiên, theo Viện Nghiên nuôi trồng thủy sản I (Bộ NN-PTNT) đầu năm 2008 chúng ta sẽ chủ động được nguồn giống, ngoài ra việc nghiên cứu chế biến, sản xuất thức ăn cho cá cũng đang được viện triển khai tích cực. Và như vậy, lúc đó giá cá hồi bán ra thị trường sẽ rẻ hơn rất nhiều, ngay cả những người bình dân cũng có thể “chén” được.

ĐỖ NGUYÊN