Bảo hiểm y tế tự nguyện - Luật đã thông, cửa vẫn đóng

“Đóng cửa” chờ... luật!
Bảo hiểm y tế tự nguyện - Luật đã thông, cửa vẫn đóng

Ngay sau khi triển khai Luật Bảo hiểm y tế (BHYT, ngày 1-10-2009), Bảo hiểm xã hội đã phối hợp với các ngành, chính quyền địa phương các cấp để triển khai các chính sách theo luật. Theo đó, nhiều chủ trương, chính sách tạm thời chưa có gì thay đổi so với trước ngày 1-10, đặc biệt là việc thẻ BHYT đảm bảo vẫn phát hành bình thường, liên tục. Tuy nhiên, nhiều người dân đang rất lo lắng khi một số địa phương không phát hành thẻ BHYT vì chờ luật.

“Đóng cửa” chờ... luật!

Trong vai người đi mua BHYT tự nguyện, một ngày cuối tháng 10, chúng tôi tìm tới UBND phường 21, quận Bình Thạnh, thì nhận được thông báo tạm ngưng đăng ký bán BHYT tự nguyện cho người dân. Bà Phạm Thị Nên, ở khu phố 3 phường 21, quận Bình Thạnh, nhẩm tính: Tôi thuộc diện xóa đói giảm nghèo nhưng mấy năm qua cán bộ làm “lọt sổ” nên không được cấp BHYT. 4 năm qua, tôi đã bỏ tiền túi ra mua BHYT nhằm phòng lúc ốm đau. Năm đầu là 80.000 đồng, năm sau là 160.000 đồng, năm ngoái là 320.000 đồng. Đến tháng 6-2009 thẻ BHYT tự nguyện hết hạn, tôi liền đóng 320.000 đồng đăng ký mua BHYT tự nguyện nhưng rồi chờ mãi đến tháng 9-2009, người ta đem tiền trả lại và nói vì có luật mới nên phải chờ người ta “họp” hành gì đó xong rồi mới bán…

Có thẻ BHYT, bệnh nhân sẽ được hưởng nhiều chế độ, đặc biệt là chi phí kỹ thuật cao, đắt tiền. Ảnh: TR.Ngọc
Có thẻ BHYT, bệnh nhân sẽ được hưởng nhiều chế độ, đặc biệt là chi phí kỹ thuật cao, đắt tiền. Ảnh: TR.Ngọc

Bà Trần Thị Yến Loan, cán bộ ngành LĐTB-XH phường 21, phụ trách về BHYT tự nguyện phường, cho biết: “Được sự thống nhất của BHXH quận, kể từ đầu tháng 10 chúng tôi tạm ngưng công tác đăng ký BHYT tự nguyện cho người dân với lý do là vì phải chờ triển khai mẫu thẻ mới và hướng dẫn hoạt động theo Luật BHYT, mức giá chính thức. Chúng tôi mới ngừng đăng ký BHYT tự nguyện từ đầu tháng 10, còn trước đó vẫn bán”.

Một số quận, huyện khác ở TPHCM (như quận 3, 4, 7…) cũng tạm ngưng bán BHYT tự nguyện. Một cán bộ của tổ chức từ thiện liên quận phản ánh, hồi tháng 9-2009, sau khi tìm được nguồn kinh phí tài trợ và chuẩn bị danh sách xong xuôi, đơn vị có tới liên hệ với cán bộ phụ trách LĐTB-XH quận thì được trả lời là phải chờ sang năm 2010 vì lúc đó sẽ có mức giá mới. Dù đã “năn nỉ” cứ bán đi rồi khi có mức giá mới nếu cần thiết thì đơn vị sẽ bổ sung khoản thiếu hụt, nhưng người ta cũng không chịu.

Bác sĩ Bệnh viện Nguyễn Trãi khám bệnh cho bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y tế.Ảnh: Mai Hải
Bác sĩ Bệnh viện Nguyễn Trãi khám bệnh cho bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y tế.Ảnh: Mai Hải

Trao đổi với Báo SGGP sáng 2-11, ông Đỗ Quang Khánh, Phó Giám đốc BHXH TPHCM, khẳng định: BHXH TPHCM chưa bao giờ có chủ trương ngưng phát hành thẻ kể cả trước hay sau khi triển khai Luật BHYT. Người dân có thể mua thẻ ngay hôm nay khi có nhu cầu. BHXH TP đã có văn bản hướng dẫn đảm bảo yếu tố tham gia liên tục để người dân được hưởng quyền lợi KCB theo quy định. Trường hợp toàn bộ người có tên trong sổ hộ khẩu tham gia BHYT thì những người tham gia BHYT tự nguyện sẽ được giảm phí từ người thứ 2 trở đi như sau: người thứ 2, 3, 4 đóng lần lượt bằng 90%, 80%, 70% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ 5 trở đi đóng bằng 60% mức đóng của người thứ nhất.

Thường là người tham gia BHYT tự nguyện sẽ đóng phí 6 tháng hoặc 1 năm/lần. Tuy nhiên, chỉ còn 2 tháng nữa là hết năm và chuẩn bị việc áp dụng mức phí mới nên để thuận lợi cho cả 2 bên: BHXH và phía người thụ hưởng, những trường hợp tham gia từ những tháng cuối năm 2009, thẻ BHYT được phát hành có giá trị thống nhất đến ngày 30-6-2010 hoặc đến hết ngày 31-12-2010. Theo đó, những trường hợp mua thẻ vào thời điểm này sẽ được mua theo mức giá: 2 tháng cuối năm 2009 vẫn áp theo mức giá cũ những tháng còn lại sẽ áp theo mức giá mới.

Trên rộng đường, dưới làm khó

Văn bản mới đây nhất của BHXH TPHCM (ngày 26-10-2009) đã nêu rõ: đối với trường hợp tạm trú, người tham gia BHYT tự nguyện chỉ cần photocopy giấy đăng ký tạm trú do công an sở tại cấp. Tuy nhiên, trên thực tế, việc mua BHYT tự nguyện của những người lao động nhập cư còn rất khó khăn.

Ông Đặng Văn Nhơn, tạm trú tại phường 25, quận Bình Thạnh, cho biết, hộ khẩu thường trú của ông ở Long An, làm nghề trồng dưa hấu nhưng không đủ sống nên 5 năm qua, ông lên TPHCM làm nghề xe ôm. Nghe nhiều người nói về lợi ích khi tham gia BHYT nên ông Nhơn cũng ra phường đăng ký mua phòng khi ốm đau, tai nạn nhưng phường không bán.

Ông Nhơn tâm sự: “Họ đòi hộ khẩu hay KT3, còn không thì về dưới (Long An) mà mua. Mình ở thuê, “đào” đâu ra mấy thứ đó”?

Bà Lê Thị Trợ, tổ trưởng tổ 3, khu phố 1, phường 21, quận Bình Thạnh, cho hay, có một số người ở nơi khác đến nhờ bà đăng ký mua giúp thẻ BHYT tự nguyện nhưng do họ không có hộ khẩu hay KT3 nên không mua giúp được.

Trước những bức xúc này của người dân, ông Đỗ Quang Khánh cho rằng, ngoài những văn bản đã phát hành, BHXH TP sẽ nhắc nhở các cơ sở trong việc phát hành thẻ, đảm bảo yếu tố tham gia liên tục cho người dân. Với những trường hợp tạm trú, không đòi hỏi đăng ký dài hạn theo sổ đăng ký KT3.

Theo quy định, đối với các trường hợp tham gia BHYT tự nguyện lần đầu hoặc tham gia lại sau một thời gian gián đoạn (vì bất cứ lý do gì) thì: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng và được hưởng quyền lợi theo quy định sau 30 ngày, kể từ ngày đóng BHYT. Trường hợp sử dụng các dịch vụ kỹ thuật cao, chi phí lớn thì phải sau 180 ngày kể từ ngày mua BHYT và trong trường hợp hưởng các quyền lợi về chăm sóc thai sản, sinh đẻ thì phải sau 270 ngày từ ngày mua BHYT.

Người bệnh có thời gian tham gia BHYT liên tục 36 tháng trở đi mới được cơ quan BHXH thanh toán 50% chi phí khi sử dụng các thuốc điều trị ung thư, thuốc chống thải ghép ngoài danh mục quy định của Bộ Y tế được phép lưu hành tại Việt Nam.

Như vậy, dù lỗi thuộc về đơn vị bán BHYT tự nguyện nhưng theo quy định này, phần thiệt thòi (không được hưởng chế độ kỹ thuật cao, thai sản thuốc và vật tư y tế đặc biệt…) lại thuộc về những trường hợp không mua được BHYT tự nguyện theo nhu cầu hoặc bị gián đoạn… mà chúng tôi đã nêu trong bài viết.

KIM LIÊN - TIẾN ĐẠT

Tin cùng chuyên mục