Theo thống kê của hãng bảo hiểm y tế DAK ở CHLB Đức, lý do hàng đầu khiến bệnh nhân gõ cửa phòng khám là vì đau khớp. Nếu tưởng đông bệnh đến thế vì chấn thương thì lầm! Trong đa số trường hợp, khớp sở dĩ nhanh “về hưu” là do sự tiếp tay của chính gia chủ qua nếp sinh hoạt bạc bẽo với cấu trúc và chức năng của khớp.
Tập thể dục có tác dụng kéo dài tuổi thọ của khớp.
Theo kết quả nghiên cứu ở Đại học Y Quảng Châu (Trung Quốc), khớp dễ bị viêm, dễ mau thoái hóa ở các đối tượng:
- Tự gây áp lực liên tục - kể cả khi nằm - trên khớp, nhất là khớp háng, gối, cột sống thắt lưng và bàn chân vì béo phì nhưng không chịu giảm cân.
- Ít vận động thể dục thể thao. Các cơ bao quanh khớp có nhiệm vụ bao bọc khớp vì thế bị nhão, nhất là khi gia chủ vào tuổi nam mãn dục, nữ mãn kinh. Đầu xương do đó khó tránh va chạm thô bạo trong lúc khớp cử động, dù chỉ là động tác tầm thường.
- Nhiều giờ ngồi sai tư thế trước máy vi tính, truyền hình nên tự bào mòn sụn khớp của cột sống cổ, thắt lưng, khớp gối và khớp háng.
- Không dùng các khớp lớn như khớp vai, khớp khuỷu tay để nâng vật nặng. Hậu quả là khớp nhỏ như khớp cổ tay, ngón tay dễ bị chấn thương.
- Không nghỉ ngơi đúng lúc khi có cảm giác mệt mỏi hay tình trạng thường vọp bẻ về đêm. Hậu quả là khó tránh chấn thương phần mềm quanh khớp vì thao tác di chuyển mất chính xác.
- Không ngưng vận động ngay khi ghi nhận cảm giác đau. Trái lại, vẫn cắn răng lướt tới để rồi trả giá bằng chấn thương cơ khớp nghiêm trọng.
- Ngồi quá yên như tạc tượng, thay vì nghỉ giữa giờ và tập vài động tác thể dục dưỡng sinh, khiến mỏi cơ cũng như cứng khớp.
- Tham gia thể dục thể thao thái quá trong giờ nghỉ, nhất là cuối tuần, để rồi chẳng ích chi vì vừa dễ bị chấn thương vừa gây thêm áp lực cho khớp.
- Không sử dụng trang phục bảo hộ, đặc biệt là để che chở đầu, cổ tay, cổ chân, nhất là khi đã có lần bị chấn thương.
- Cố gắng một mình làm việc nặng để rồi khớp lãnh đủ một cách oan uổng.
- Tự công phá cấu trúc của khớp bằng rượu, bia.
- Không bổ sung hoạt chất sinh học để bảo vệ đầu xương, ổn định dịch khớp và phục hồi sụn khớp.
Không khớp nào bỗng nhiên sinh bệnh. Máy chạy nhiều khó tránh hao mòn, nhưng máy mau hư hay bền lâu còn tùy người dùng máy nằm lòng cách bảo quản. Quen thói “qua sông, quên thuyền” thì tất nhiên có vay phải có trả. Khổ chỉ ở điểm, lãi suất thường rất cao!
Bác sĩ LƯƠNG LỄ HOÀNG
(Trung tâm điều trị oxy cao áp)
