Nhằm mục đích xây dựng một hệ thống phát hành sách chủ đạo của Nhà nước, ngày 6-8-1976, Quốc doanh Phát hành sách TPHCM được thành lập với tên gọi tắt là Fahasa. 35 năm sau, đánh giá tầm ảnh hưởng của Fahasa đối với thị trường sách, người ta không chỉ nhìn vào con số hơn 60 nhà sách trong cả nước hay doanh thu trên 1.200 tỷ đồng, mà là những tiêu chuẩn về phát hành sách hiện đại đơn vị đã xây dựng nên.
Tặng quà thiếu nhi địa phương nhân dịp các ngày lễ, ngày khai trương là một hoạt động thường xuyên của Fahasa.
Từ siêu thị sách
Giữa những năm 80 của thế kỷ trước, hình thức mua hàng tự chọn kiểu siêu thị hiện đại là một khái niệm khá xa lạ với đông đảo người dân. Ngay tại TPHCM cũng chỉ có 1 siêu thị nhỏ tại tòa nhà Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) dành cho khách nước ngoài và những người có thu nhập cao. Trong bối cảnh đó, việc Fahasa chuyển hình thức bán hàng theo dạng siêu thị tại nhà sách số 40 Nguyễn Huệ được coi là một sự đổi mới khá mạo hiểm. Nhiều người lúc ấy đã không tin Fahasa thành công do hình ảnh quầy sách với người bán trực tiếp đã ăn sâu vào suy nghĩ của cả người bán sách lẫn người mua sách từ bao đời.
Đến nay, mô hình siêu thị sách đã trở thành tiêu chuẩn cho các nhà sách trong nước. Từ những siêu thị sách có quy mô hàng ngàn mét vuông đến những cửa hiệu sách vài chục mét đều bán sách theo dạng tự chọn.
Không chỉ xây dựng nên chuẩn mực trong mô hình bán sách dạng siêu thị, Fahasa còn thể hiện tính chuyên nghiệp qua cách bố trí các gian hàng, phong cách phục vụ của nhân viên, lượng sách lớn và đa dạng…
Đến hội sách
Không chỉ tạo nên tiêu chuẩn cho việc bán sách, Fahasa còn làm thay đổi cả quan niệm về phát hành sách với việc trở thành đơn vị đầu tiên trong cả nước thực hiện mô hình khép kín “Xuất bản - In ấn - Phát hành” vào năm 1995. Đến nay việc các nhà phát hành chủ động trong các khâu làm sách đã trở thành quen thuộc và là tiêu chí của một nhà phát hành sách chuyên nghiệp.
Thế nhưng, dấu ấn đậm nét nhất của việc mở rộng vai trò ngành phát hành sách là tổ chức các hội sách mà Fahasa là một trong những đơn vị chủ đạo thực hiện. Bắt đầu từ năm 2000, đến nay Hội sách TPHCM đã được tổ chức 6 lần và trở thành một trong những sự kiện văn hóa tiêu biểu, là sự kiện văn hóa đọc lớn của cả nước. Đây không chỉ là một hội chợ bán sách mà còn là nơi để các đơn vị làm sách trong cả nước giới thiệu mình với bạn đọc, là dịp để bạn đọc tiếp cận thị trường sách với những thông tin mới nhất. Và thậm chí, từ lần tổ chức thứ 5, Hội sách TPHCM còn là thước đo của thị trường sách, từ quy mô các đơn vị làm sách, những tác phẩm ăn khách, đến thị hiếu bạn đọc cùng các vấn đề nóng của văn hóa đọc…
Không phải ngẫu nhiên, năm 2010 khi đánh giá những thành tựu của TPHCM sau 35 năm giải phóng, cái tên Fahasa được nhắc đến như là một trong những thành tựu văn hóa quan trọng của TPHCM với tầm ảnh hưởng lan rộng cả nước. Trong đó, thành tựu lớn nhất của Fahasa là đã góp phần chủ yếu tạo nên thị trường phát hành sách chuyên nghiệp, hiện đại như hiện nay.
Tường Vy
