Thực trạng
Cuộc khủng hoảng giá năng lượng không chỉ đang xảy ra ở Anh mà cũng đang đặt ra bài toán nan giải chưa từng có cho thế giới. Giá khí đốt tăng gấp 3 lần từ đầu năm. Giá dầu mỏ tăng hơn 40%, chạm mức cao nhất kể từ năm 2014. Giá than leo thang khoảng 60%. Tại Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới, khi giá khí đốt tăng hơn 180% và giá xăng tăng gấp đôi kể từ đầu năm, CPI cũng tăng lên mức cao nhất kể từ năm 1982.
Giá nhiên liệu tại Ấn Độ đã tăng 25%, trong khi tình trạng gần một nửa số nhà máy nhiệt điện của Ấn Độ (63 trong số 135), cung cấp khoảng 70% lượng điện của nước này gần như cạn kiệt than khiến hầu hết các bang ở miền Bắc bị cắt điện liên tục 14 giờ mỗi ngày.
Nguyên nhân và giải pháp
Đây cũng không phải lần đầu thế giới đối mặt với tình trạng thiếu nhiên liệu, song “cơn khát” lần này bùng nổ đúng vào thời điểm các nước đẩy mạnh tốc độ hồi phục kinh tế sau hơn một năm đóng cửa do dịch bệnh.
Chính phủ nhiều nước đã thực hiện một số biện pháp trong ngắn hạn nhằm giải quyết tạm thời tình trạng thiếu hụt năng lượng. Trung Quốc và Ấn Độ đã hối thúc các công ty trong nước tăng sản lượng khai thác than, giảm lượng điện cung ứng cho các nhà máy có mức tiêu thụ cao như công ty luyện thép hay xi măng, hạn chế xuất khẩu nhiên liệu và tăng nhập khẩu khí đốt và dầu diesel.
Tại châu Âu, Bộ trưởng Tài chính 27 nước thành viên EU đã nhất trí với đề xuất ký các hợp đồng chung mua khí đốt và lập kho dự trữ. Đáng chú ý hơn cả là việc Mỹ phối hợp cùng với các nước tiêu thụ năng lượng chủ chốt khác gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Anh mở kho dầu chiến lược nhằm hạ nhiệt giá dầu. Trong khi đó, Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các đối tác, gọi là OPEC+, vẫn duy trì kế hoạch tăng nhẹ sản lượng dầu hàng tháng thêm 400.000 thùng/ngày để tránh khả năng lạm phát leo thang và tăng trưởng trì trệ khi tăng mạnh sản lượng dầu và khí đốt.
Ông Damien Courvalin, Trưởng Bộ phận Nghiên cứu năng lượng của Ngân hàng Goldman Sachs, nhận định, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ đạt mức cao mới trong các năm 2022 và 2023 và giá dầu thô có thể quay lại mức 100 USD/thùng. Ngân hàng Thế giới (WB) cũng dự báo, giá năng lượng tăng trong năm 2022 có thể gây ra những rủi ro đáng kể trong ngắn hạn đối với tình hình lạm phát tại nhiều nước đang phát triển trên thế giới.
Một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu đặt ra bài toán chưa từng có đối với thế giới trong việc vừa giải tỏa “cơn khát” nhiên liệu, vừa đảm bảo sự cân bằng trên thị trường và hỗ trợ đà phục hồi kinh tế, đồng thời vẫn thực hiện những cam kết chống biến đổi khí hậu.
Cuộc khủng hoảng năng lượng này càng nêu bật tầm quan trọng của việc duy trì nguồn cung năng lượng dồi dào. Khi thế giới chuyển đổi sang một hệ thống năng lượng sạch, giải pháp dài hạn cho bài toán năng lượng trong thời đại mới chính là tập trung đầu tư vào năng lượng tái tạo. Khi tiến trình chuyển đổi sang nhiên liệu tái tạo vẫn chưa hoàn chỉnh để có thể đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng năng lượng của người dân, nhiên liệu hóa thạch vẫn là lựa chọn trong trung hạn.
