Thời gian gần đây, số lượng lao động nước ngoài vào Việt Nam làm việc có xu hướng tăng nhanh. Hiện nay, ước tính có trên 75.000 lao động nước ngoài đang làm việc tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc tại các doanh nghiệp trong nước.
Quan hệ giữa lao động người nước ngoài với người sử dụng lao động cũng có phát sinh mâu thuẫn. Chính vì thế, trong dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) lần này, có ý kiến nên quy định người nước ngoài được quyền gia nhập Công đoàn Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề này tại các buổi góp ý của các đại biểu Quốc hội và các doanh nghiệp gần đây cũng có 2 luồng ý kiến khác nhau. Ý kiến đồng tình cho rằng, khi tham gia công đoàn, người lao động thuận lợi hơn để yêu cầu công đoàn bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Vì vậy cũng cần có quy định lao động nước ngoài được quyền gia nhập tổ chức công đoàn.
Tuy nhiên, các ý kiến khác đề nghị cân nhắc kỹ quy định quyền gia nhập công đoàn Việt Nam đối với lao động là người nước ngoài. Bởi việc quy định cho phép lao động là người nước ngoài tham gia công đoàn còn đặt ra nhiều vấn đề phải giải quyết như rào cản về ngôn ngữ, văn hóa, pháp luật... Hơn nữa, điều kiện quản lý nhà nước về lao động là người nước ngoài của ta hiện nay còn nhiều hạn chế thì không nên đưa quy định vào luật.
Chính vì vậy, có 2 phương án đưa ra: Không quy định quyền gia nhập công đoàn Việt Nam của lao động là người nước ngoài hoặc lao động là người nước ngoài làm việc tại các đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp được thành lập và hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, có tổ chức công đoàn cơ sở thì có quyền gia nhập công đoàn nếu có giấy phép lao động do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp và thời hạn hợp đồng lao động còn hiệu lực từ một năm trở lên kể từ ngày xin gia nhập công đoàn.
Cũng có những ý kiến cho rằng, không nên quy định vấn đề này trong luật, trong trường hợp cần thiết, giao Chính phủ quy định để phù hợp với từng thời kỳ phát triển. Bởi theo quy định tại Điều 1 của dự thảo luật, công đoàn có chức năng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động nói chung, không phân biệt người lao động là đoàn viên công đoàn hay không phải là đoàn viên công đoàn, lao động là người nước ngoài hay người Việt Nam. Trường hợp quyền, lợi ích hợp pháp của lao động là người nước ngoài bị xâm hại và họ yêu cầu thì công đoàn vẫn có trách nhiệm bảo vệ họ như đối với lao động là người Việt Nam.
Hồ Thu
