(SGGPO).- Sáng nay, 9-10, Văn phòng Quốc hội phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức tọa đàm với báo chí về Dự thảo Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (HĐND).
Giới thiệu tổng quan về Dự thảo Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Đặng Đình Luyến cho biết, dự thảo Luật đã quy định rõ hơn về hoạt động xem xét, trả lời chất vấn của Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ, bổ sung thêm đối tượng phải trả lời chất vấn là Tổng Kiểm toán Nhà nước. Qua đó khẳng định rõ vai trò của đại biểu Quốc hội (ĐBQH) trong chất vấn và trách nhiệm của người trả lời chất vấn.
Về hoạt động giám sát của HĐND, Dự thảo Luật bổ sung thêm hoạt động xem xét việc trả lời chất vấn thủ trưởng cơ quan thuộc UBND cùng cấp và giám sát chuyên đề.
Ngoài ra, để bảo đảm hoạt động giám sát, các chủ thể giám sát có quyền tổ chức lấy ý kiến, trưng cầu giám định khi cần thiết theo quy định của pháp luật. Mọi tổ chức, cá nhân có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu cho các chủ thể giám sát và chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực của thông tin, tài liệu cung cấp.
Ghi nhận nhiều điểm mới quan trọng trong Dự thảo Luật, đặc biệt là việc bổ sung quy định chủ thể giám sát có quyền xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức chịu sự giám sát nếu có vi phạm, song Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng nhấn mạnh, để quy định này có thể được thực thi nghiêm túc, cần phải phân định rất rõ thẩm quyền, trách nhiệm. “Chỉ riêng vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, đã có đến 5 Bộ quản lý, vì vậy, “truy” trách nhiệm đến đâu để xử lý”, đại biểu Đỗ Mạnh Hùng băn khoăn. Mặt khác, nếu chủ thể giám sát là đoàn ĐBQH thì khi phát hiện sai phạm sẽ “xử lý theo thẩm quyền” như thế nào?
Vẫn theo đại biểu Đỗ Mạnh Hùng, pháp luật hiện nay tồn tại luật khung, luật ống; sửa đổi, bổ sung nhiều lần nên tình trạng hiểu sai, vận dụng sai là không hiếm ở nhiều địa phương. “Ủy ban chúng tôi vừa đi giám sát tình hình thực hiện pháp luật về người cao tuổi thì thấy một số UBND tỉnh ban hành quy định nếu biết năm sinh nhưng không rõ tháng sinh thì tuổi của người cao tuổi được tính từ ngày 1-1 của năm sau liền kề, như vậy là không đúng. Lẽ ra phải tính từ ngày 1-1 của chính năm sinh đó”, ông Đỗ Mạnh Hùng dẫn chứng.
Bên cạnh đó, kiến nghị của ông Đỗ Mạnh Hùng về việc mở rộng phạm vi giám sát của Đoàn ĐBQH và ĐBQH ra phạm vi toàn quốc chứ không chỉ tại địa phương mình được nhiều ý kiến tại buổi tọa đàm tán thành. Luật sư Trương Trọng Nghĩa, ĐBQH TPHCM nói: “Có những vụ việc xảy ra ở một địa phương, nhưng gây bức xúc trên toàn quốc, nhất là những vấn đề liên quan đến an ninh quốc phòng, mà Đoàn ĐBQH tỉnh thành đó vì lý do nào đó không tiến hành giám sát, vậy lẽ nào tất cả các ĐBQH khác chỉ có thể… ngồi im”?
Nhấn mạnh vai trò giám sát của cá nhân mỗi ĐBQH, ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng, ĐBQH cần được trao thẩm quyền chất vấn người đứng đầu các địa phương trên phạm vi toàn quốc. Để tránh chồng chéo khi thực hiện nhiệm vụ, Dự thảo Luật nên quy định cơ chế tham vấn ĐBQH địa phương đó trước khi tiến hành chất vấn.
Về tham gia giám sát của cơ quan, tổ chức, cá nhân, theo ĐB Trương Trọng Nghĩa, cần quy định quyền của báo chí, nhân dân, cử tri được quyền tham gia giám sát, không bị cản trở, trù dập. Tới đây, khi xây dựng Luật Bí mật nhà nước, cần cân nhắc, định nghĩa thật chính xác khái niệm “bí mật nhà nước”, nếu không vô hình trung sẽ vô hiệu hóa quyền được tiếp cận thông tin của người dân.
Liên quan đến việc thành lập Ủy ban lâm thời (tại điều 17 của Dự thảo Luật), ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng, việc phải có ít nhất 1/3 số ĐBQH đề nghị thì mới được xem xét thành lập Ủy ban lâm thời là quy định quá hẹp và rất khó thực hiện. “Tôi cho rằng chỉ cần có ít nhất 3 ĐBQH đồng kiến nghị, gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét là hợp lý”…
|
ANH PHƯƠNG
