Tối 6-8, trang tin The Star đưa tin, tại buổi họp báo sau lễ bế mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 và các hội nghị liên quan, Ngoại trưởng Malaysia Datuk Seri Anifah Aman cho biết, các ngoại trưởng ASEAN đã thông qua tuyên bố chung, trong đó, về vấn đề biển Đông, ASEAN và Trung Quốc thống nhất thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), đồng thời hai bên đồng ý tiến tới giai đoạn tiếp theo của quá trình hiệp thương về Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC).
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại hội nghị.
Nâng cao vai trò ARF trong các thách thức an ninh
Trước đó, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 và các hội nghị liên quan, ngày 6-8, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Diễn đàn Khu vực ASEAN lần thứ 22 (ARF 22) đã diễn ra. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tham dự hội nghị này.
Tại ARF 22, các bộ trưởng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của ARF trong cấu trúc khu vực; khẳng định ARF là diễn đàn hàng đầu về đối thoại và hợp tác về chính trị - an ninh, xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa, góp phần bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực.
Các bộ trưởng nhất trí thời gian tới cần nâng cao vai trò của ARF trong xử lý các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống ở khu vực; đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực, nhất là không phổ biến vũ khí hạt nhân, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninh biển, ứng phó thiên tai và cứu trợ nhân đạo; thông qua Kế hoạch công tác và nhiều hoạt động của ARF trong thời gian tới.
Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, các bộ trưởng cho rằng tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp ở nhiều khu vực, nhất là sự nổi lên của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và chủ nghĩa khủng bố cực đoan, tranh chấp chủ quyền lãnh thổ và biển đảo, chạy đua vũ trang; do đó đòi hỏi phải có sự hợp tác chặt chẽ của cộng đồng quốc tế nhằm duy trì hòa bình, ổn định và phát triển. Các bộ trưởng đã hoan nghênh việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao Mỹ - Cuba và thỏa thuận hạt nhân giữa nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) với Iran gần đây.
Quan ngại về hoạt động bồi đắp của Trung Quốc
Cùng ngày, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 (Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao của các nước tham gia cấp cao Đông Á lần thứ 5 (EAS FMM-5) cũng đã diễn ra. Biển Đông tiếp tục là vấn đề được các nước quan tâm và trao đổi nhiều tại các hội nghị. Nhiều bộ trưởng đã bày tỏ quan ngại về những hoạt động gần đây trên biển Đông, nhất là việc bồi đắp và xây dựng các đảo nhân tạo của Trung Quốc; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không; giải quyết hòa bình tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982; thực hiện kiềm chế; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; kêu gọi thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm đạt được COC.
Phát biểu tại các hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá cao những tiến triển đạt được; đề xuất một số biện pháp nhằm tăng cường hơn nữa vai trò của tiến trình ASEAN+3, EAS và ARF đối với hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực Đông Á; Phó Thủ tướng nhấn mạnh các diễn đàn ASEAN+3, EAS và ARF cần phát triển theo hướng thúc đẩy hợp tác sâu rộng, phù hợp với tính chất của từng diễn đàn và trên cơ sở bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN, góp phần xử lý những thách thức an ninh ở khu vực, thúc đẩy liên kết và kết nối ở khu vực. Phó Thủ tướng đề nghị các đối tác tiếp tục hỗ trợ ASEAN thực hiện các mục tiêu xây dựng cộng đồng sau 2015.
Về vấn đề biển Đông, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ thông tin về những diễn biến phức tạp hiện nay ở biển Đông, nhấn mạnh lập trường của Việt Nam và ASEAN về duy trì hòa bình, ổn định và giải quyết các tranh chấp ở biển Đông. Phó Thủ tướng đề nghị các nước đối tác tiếp tục ủng hộ lập trường cùng các nỗ lực của ASEAN và đóng góp tích cực, xây dựng cho việc thúc đẩy hòa bình, ổn định và quan hệ hữu nghị ở khu vực.
| Phát biểu tại ARF, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố Washington sẽ không chấp nhận bất cứ biện pháp hạn chế đi lại nào ở biển Đông. Ông Kerry cũng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” trước tình hình căng thẳng leo thang do những tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các nước khác ở biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh các bên cần thực hiện chính sách “kiềm chế” để một bộ quy tắc ứng xử có ý nghĩa phát huy tác dụng ở các vùng biển tranh chấp. |
ĐỖ CAO (tổng hợp)
