Những năm qua, văn minh đô thị là một trong những vấn đề nóng của TPHCM trên con đường xây dựng, đổi mới, phát triển. Các cuộc vận động, phong trào thường xuyên được tổ chức cũng chỉ với mong muốn làm thay đổi bộ mặt thành phố, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đã đạt được, trong thực tế, văn minh đô thị vẫn còn lắm vấn đề tồn tại với không ít hình ảnh nhếch nhác, ngổn ngang, chưa được xử lý, giải quyết rốt ráo.
Một trong những hình ảnh bát nháo, làm mất vẻ đẹp phố phường và thường gây cản trở giao thông chính là vấn nạn quang gánh, xe đẩy bán hàng rong, chợ tự phát lấn chiếm lòng đường, lề đường tại các khu vực trường học, bệnh viện, khu công nghiệp, khu dân cư lao động, công viên văn hóa… Đặc biệt, trước cổng các trường học (từ cấp 1 đến các trường đại học, cao đẳng), hình ảnh các xe hàng rong và hàng quán buôn bán, xả rác bừa bãi, gây ô nhiễm, tư nhân giữ xe chiếm lề đường trước trường học, đã làm xấu bộ mặt văn hóa của môi trường giáo dục - đào tạo.
Người đi đường luôn thấy dãy mặt tiền của Trường Tiểu học Nguyễn Thái Sơn, đường Huỳnh Tịnh Của, quận 3, bị nhiều hàng quán ăn uống chiếm dụng bao vây, che chắn đủ loại dù, bạt, bày bàn ghế lấn chiếm vỉa hè để kinh doanh ăn uống; đoạn đường An Dương Vương khu vực Trường ĐH Sài Gòn, ĐH Sư phạm tồn tại hàng chục xe đẩy buôn bán tất bật suốt ngày đêm, vô tư xả rác; khúc đường Nguyễn Lâm trước Trường Tiểu học Dương Minh Châu quận 10 thường xuyên ùn tắc giao thông vì hàng rong, quán ăn kinh doanh lấn chiếm lòng lề đường… Khu vực công viên Tao Đàn, công viên Gia Định thường bị các xe đẩy bán hàng rong chiếm dụng lòng đường gây cản trở lưu thông; mặt tiền công viên Lê Thị Riêng nhếch nhác với các sạp hàng lưu động…
Vấn đề an ninh trật tự, vệ sinh môi trường trước cổng và xung quanh các bệnh viện cũng là việc nan giải mà cơ quan chức năng, chính quyền địa phương gần như không thể xử lý, giải quyết dứt điểm như cảnh kinh doanh hàng quán bát nháo, nhếch nhác ở quanh khu vực bệnh viện Chợ Rẫy, Phạm Ngọc Thạch, ĐH Y Dược, Bệnh viện Nhân dân 115…
Trên thực tế, ngoại trừ những đợt cao điểm lập lại trật tự đô thị, chính quyền và cơ quan chức năng địa phương mới kiên quyết với công tác đẩy đuổi, chốt chặn. Ở những thời điểm như thế, môi trường, không gian tại những “điểm nóng” này dịu lại, thoáng đãng, phần nào có trật tự nề nếp. Tuy nhiên, sau những đợt cao điểm ấy thì cảnh mua bán bát nháo, nhếch nhác, chiếm dụng lòng lề đường lại tái diễn, tiếp tục tạo hình ảnh trái ngược với những nỗ lực của chính quyền và người dân đang chung tay góp sức xây dựng nếp sống văn minh đô thị.
Rõ ràng cách thức tổ chức hoạt động tém dẹp cảnh nhếch nhác ở nơi công cộng thời gian qua chỉ là tạm thời, chưa đạt được hiệu quả thiết thực, lâu dài. Có lẽ thực trạng gây xấu bộ mặt phố phường đã như một căn bệnh trầm kha, khó chữa nếu không có liều thuốc mạnh? Một khi công tác xử lý tiêu cực không được thực hiện đến nơi đến chốn thì tính răn đe, ngăn chặn tái phạm hẳn không cao. Thế nên, bao năm rồi tình trạng làm méo mó bộ mặt văn minh đô thị tại nhiều nơi trên địa bàn thành phố vẫn tồn tại.
THÚY BÌNH
