Ai cũng biết, văn hóa là tổng hòa các giá trị xã hội. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI một lần nữa khẳng định vị trí đặc biệt quan trọng của văn hóa trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Văn hóa vừa là mục tiêu vừa là động lực trong phát triển xã hội và con người. Văn hóa là một lực lượng sản xuất tạo ra những giá trị tinh thần, xây dựng nền tảng tinh thần của con người.
Bởi vậy, từ xa xưa, trong quá trình lập nước, giữ nước tổ tiên cha ông chúng ta đã dày công vun đắp một bản sắc văn hóa Việt Nam, một nền tảng tinh thần vững chắc về tình yêu quê hương đất nước về hiếu, nghĩa và tính lạc quan, độc lập, tự chủ, tự cường.
Văn hóa tạo dựng con người. Đó là điều đã được thực tế chứng minh, các nhà khoa học khẳng định. Trong vật chất có vùng chân không. Thế giới tinh thần của con người không có chân không.
Tinh thần con người không có cái này ắt phải có cái khác. Do vậy chăm lo văn hóa chính là chăm lo bảo vệ giá trị nhân cách con người.
Nhiều năm qua, Đảng, Nhà nước và toàn thể xã hội đã có ý thức, quan tâm sâu sắc việc chăm lo văn hóa. Tuy nhiên, với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, vấn đề chăm lo văn hóa cho con người chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
Thực tế cho thấy một bộ phận trong giới trẻ trong quá trình xây dựng nhân cách đã bị ảnh hưởng nhiều thứ văn hóa ngoại lai không phù hợp với thể trạng, những sản phẩm văn hóa độc hại đã “tẩu hỏa nhập ma” biến dị, biến chất một cách đáng lo ngại.
Lối sống tôn thờ vật chất, chụp giật tranh giành quyền lợi coi “sàn nhảy là trường đại học, siêu thị là giáo đường” đã hủy hoại nhân cách một số bạn trẻ và cán bộ, công chức. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển xã hội. Chính vì vậy, Nghị quyết Đại hội Đảng đã nhấn mạnh đến vấn đề xây dựng hệ giá trị con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Trong đó, phải xây dựng những giá trị nổi bật là: nhân cách, lý tưởng, trí tuệ, đạo đức dân tộc, tự tôn dân tộc, có trách nhiệm xã hội. Để xây dựng được hệ giá trị này Đảng ta nhấn mạnh đến vấn đề xây dựng môi trường văn hóa. Có môi trường văn hóa tốt con người mới có sức đề kháng văn hóa tốt, nội lực văn hóa mới tốt. Trong môi trường văn hóa, gia đình, nhà trường, cơ quan công sở là những trụ cột chính để xây dựng. Tất nhiên, để có được môi trường văn hóa tốt, vai trò và trách nhiệm của hệ thống truyền thông, các cơ quan và tổ chức văn hóa nghệ thuật hết sức quan trọng.
Trong thời đại kỹ thuật số, Internet đã đi sâu vào đời sống con người, vấn đề “xem, nghe, đọc” cần có sự quản lý hiệu quả. Vấn đề cấm hay không cấm, ngăn chặn toàn phần hay cục bộ trong quản lý văn hóa phẩm nhất thiết phải dựa trên nguyên tắc mà Đảng ta đã chỉ rõ trong nghị quyết “Cổ vũ, tôn vinh, khẳng định cái cao cả, cái đẹp; lên án cái xấu, cái ác”.
Nói tóm lại, chăm lo văn hóa trong bối cảnh xã hội hiện nay là một vấn đề chiến lược đòi hỏi sự đồng bộ, toàn diện và sự phấn đấu cao của toàn xã hội.
TRẦN VĂN
