Bất chấp cái nắng như thiêu đốt, họ vẫn miệt mài làm việc. Những khuôn mặt đeo khẩu trang chống bụi kín mít nhưng vẫn không giấu được vẻ hối hả qua từng ánh mắt. Họ lo rằng nếu không nhanh, những ngôi nhà kế bên họ có thể sụp đổ bất cứ lúc nào, chôn vùi công sức, nỗ lực và đe dọa cả tính mạng của mình. Nhiệm vụ của họ là giải cứu những di sản bị chôn vùi dưới đống đổ nát sau vụ động đất kinh hoàng ở thị trấn cổ Amatrice, Italia cuối tháng 8 vừa qua.
Các di tích có giá trị lịch sử bị tàn phá tại Amatrice
Đơn vị xử lý khủng hoảng thuộc Bộ Văn hóa Italia trên được thành lập sau trận động đất nhấn chìm miền Trung Italia vào năm 1997. Trận động đất ám ảnh đến mãi sau này cho nhiều người dân Italia đã gây thiệt hại nghiêm trọng một số di tích nổi tiếng như giáo đường St.Francis ở Assisi. Từ đó đến nay, đơn vị này đã được triển khai đến hàng chục vụ thiên tai ở cả Italia và nước ngoài với nhiệm vụ giải cứu các di tích.
Tại Amatrice, trận động đất phá hủy gần như toàn bộ thị trấn đặt hàng ngàn cuốn sách, hồ sơ và thư tịch cổ được lưu giữ hàng trăm năm có nguy cơ biến mất. Ngoài ra, còn là rất nhiều tác phẩm nghệ thuật, hiện vật vô giá tại các nhà thờ và viện bảo tàng ở Amatrice. Maria Letizia Sebastiani, một quan chức Bộ Văn hóa Italia cho hay, Amatrice là nơi “lưu giữ quá khứ” và nhiệm vụ của đội xử lý khủng hoảng là phải tìm mọi cách bảo tồn những giá trị lịch sử vô giá của Amatrice.
Để thực hiện mục tiêu này, đội xử lý khủng hoảng đã được triển khai đến Amatrice ngay từ những giờ đầu sau trận động đất. Ngay khi công tác cứu hộ các nạn nhân được tiến hành, các chuyên gia của đội cũng bắt đầu kiểm tra các tòa nhà, đánh giá mức độ nguy hiểm để tiếp cận. Từ đó đến nay, đội xử lý khủng hoảng đã vào các nhà thờ, viện bảo tàng và tòa thị chính để cứu các di sản.
Nguy hiểm đến tính mạng luôn chực chờ các thành viên của đội khi nhiều tòa nhà ở Amatrice trong tình trạng có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Stefano, trợ lý cho lực lượng cứu hộ, cho biết việc vận chuyển các hiện vật hay chụp hình di tích chỉ được tiến hành ở một số nơi được xem là an toàn. Tuy nhiên, rất nhiều di tích có giá trị lịch sử không thể tiếp cận do quá nguy hiểm.
Hiện còn hàng ngàn hiện vật ở các khu vực xa xôi đang chờ được giải cứu. Theo Fabio Carapezza Guttuso, người đứng đầu đội xử lý khủng hoảng, nhiệm vụ được đặt ra là bảo vệ các di tích ở mức tốt nhất có thể, làm sao để tránh thêm những thiệt hại, phá hủy đối với các di tích.
Các hiện vật, tác phẩm nghệ thuật được đóng gói bảo quản cẩn thận
Tranh, tượng, hiện vật của giáo hội đã được đóng gói gửi đến các “bệnh viện” về nghệ thuật để bảo quản và có những đánh giá sớm về mức độ hư hại. Một trong những nơi đó là nhà kho của State Forestry Corps, một cơ quan cảnh sát quốc gia Italia, gần Cittaducale thuộc tỉnh Rieti, cách thủ đô Rome 70km về phía Đông Bắc. Tại đây, các biện pháp phục chế khẩn cấp được tiến hành.
Các hoạt động cứu hộ được tiến hành song song với các nỗ lực phục chế ban đầu là mô hình hoạt động đã chứng minh được sự thành công trong trận động đất gây chấn động vùng Emilia-Romagna năm 2012…
Mỗi một hoạt động cứu hộ tiến hành với sự cẩn trọng lớn nhất có thể nhưng cũng hết sức khẩn trương bởi chỉ trong thời gian ngắn nữa, tuyết có thể sẽ xuất hiện, gây cản trở cho việc giải cứu các di tích. Để chạy đua với thời gian, một số ưu tiên đã được đặt ra. Ví dụ như đội nhận được chỉ đạo phải cứu bằng được bản sao của tấm vải liệm Turin, tấm vải lanh được tin rằng để bọc thi hài của Chúa Jesus, đưa từ một nhà thờ ở Arquata del Tronto - nơi cũng chịu thiệt hại nặng nề trong trận động đất với Amatrice - đến nhà thờ Ascoli Piceno. Hay miếng ngọc hình Đức mẹ đồng trinh Maria, vị thánh bảo trợ Amatrice, đã được tìm thấy tại đống đổ nát tại nhà thờ Sant’Agostino…
MINH CHÂU
