Theo bảng ngân sách thường niên vừa được Bộ Tài chính Ấn Độ công bố, chính phủ nước này sẽ tăng cường chống thất thu ngân sách bằng cách tăng thuế đối với những người có thu nhập cao, tăng đầu tư cho cơ sở hạ tầng và các chương trình giảm nghèo tại những vùng nông thôn.
Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ Arun Jaitley cho biết, mức thuế đối với người thu nhập từ 3.700 - 7.400 USD được hạ từ 10% xuống 5%. Thay đổi đồng nghĩa với việc gần 20 triệu người Ấn Độ có thu nhập trong ngưỡng này sẽ đóng thuế ít hơn một nửa. Trong khi đó, những người kiếm được dưới mức 3.700 USD không phải đóng thuế thu nhập. Tuy nhiên, mức thuế này sẽ tăng hơn 10% nếu thu nhập cao hơn 7.400 USD. Chính phủ Ấn Độ kỳ vọng, động thái này sẽ thuyết phục được người dân đóng thuế. Hiện chỉ có khoảng 2% người Ấn Độ trả thuế thu nhập, vì hầu hết người dân làm việc trong khu vực phi chính thức của nền kinh tế, chi tiêu chủ yếu bằng tiền mặt, do đó rất khó kiểm soát thu nhập để đánh thuế thu nhập.
Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ Arun Jaitley từng thừa nhận rằng người dân nước này không tuân thủ chuyện đóng thuế. Trong nhiều thập niên, trốn thuế với nhiều người ở Ấn Độ đã trở thành một cách sống. Điều này sinh ra một nền kinh tế song song và không thể được chấp nhận trong một xã hội toàn diện. Bộ Tài chính Ấn Độ ước tính, việc chống thất thoát thuế sẽ đem lại khoản ngân sách lớn hơn hiện nay và số tiền này sẽ dùng để hỗ trợ những chương trình cải cách lớn của chính phủ, trong đó có việc cải cách hệ thống tài chính, cung cấp hệ thống hỗ trợ việc làm cho người dân, xây 10 triệu ngôi nhà cho các vùng nông thôn với thời gian dự kiến là đến năm 2019.
Theo nhận định của New York Times, ngân sách mới cũng không nằm ngoài mục đích hỗ trợ nền kinh tế Ấn Độ tránh bị xáo trộn sau vụ đổi tiền vào tháng 11 năm ngoái. Theo tuyên bố của Thủ tướng Modi, chính phủ muốn loại bỏ tất cả số tiền mặt có được thông qua giao dịch trốn thuế hoặc tham nhũng. Theo ước tính, nước này thất thoát hàng tỷ USD tiền thuế mỗi năm. Tuy nhiên, vụ đổi tiền đã làm tăng trưởng kinh tế Ấn Độ có dấu hiệu chững lại. Kinh tế nước này đang tăng trưởng rất mạnh ở mức 7,3%, cũng là mức cao nhất trong tất cả nền kinh tế chủ chốt trên toàn cầu. Tuy nhiên, sau khi vụ việc xảy ra, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã hạ dự báo tăng trưởng của Ấn Độ xuống 6,6%. Giới chuyên gia cho rằng, kế hoạch này đã làm hơn 80% lượng tiền mặt lưu thông trên cả nước trở thành vô giá trị, tác động đến nhiều lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế và ảnh hưởng đến hàng triệu người dân Ấn Độ.
Ngân sách mới được công bố trước thời điểm diễn ra cuộc bầu cử địa phương. Động thái này cũng được cho là phép thử sự tín nhiệm của người dân đối với ông Modi sau vụ đổi tiền. Thủ tướng Modi đã nhận được sự ủng hộ cao trong giai đoạn đầu của nhiệm kỳ. Trọng tâm của kỳ bầu cử lần này là Uttar Pradesh, bang đông dân nhất của Ấn Độ. Bang này có vai trò rất quan trọng do đây là khu vực sẽ có nhiều nghị sĩ nhất tham gia vào thượng viện, nơi đảng cầm quyền BJP đang thiếu đa số ghế. Thủ tướng Modi sẽ cần đến chiến thắng ở các bang này để có thêm ghế tại thượng viện, nơi quyết định nhiều cải cách quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà ông từng cam kết với cử tri vốn đang bị treo.
THANH HẰNG
