Chưa chấm dứt hoàn toàn cho vay ngoại tệ

05/04/2016 07:17

Từ ngày 31-3-2016, Thông tư 24/2015 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quy định các ngân hàng thương mại phải chấm dứt cho vay bằng ngoại tệ, chuyển sang mua bán USD thuần túy. Tuy nhiên các ngân hàng cho biết, các doanh nghiệp có nhu cầu USD thực sự cho hoạt động nhập khẩu và đầu tư ra nước ngoài vẫn được duy trì.

Chưa chấm dứt hoàn toàn cho vay ngoại tệ

Chi phí vốn doanh nghiệp sẽ tăng

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM cho biết, trước đây, các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu có nhu cầu vốn ngắn hạn trong nước được vay USD để thanh toán các khoản chi phí sản xuất kinh doanh vì lãi suất USD thấp hơn VND.

Cụ thể, sau khi vay USD, các DN bán USD lại cho ngân hàng để lấy VND chi trả cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước. Và từ ngày 31-3, các ngân hàng đã chấm dứt cho vay USD đối với các hoạt động trên và các DN này phải chuyển sang vay VND.

Riêng các DN có nhu cầu vay để thanh toán các khoản tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ vẫn được vay USD bình thường ở các kỳ hạn ngắn, trung và dài hạn khi khách hàng có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất, kinh doanh để trả nợ vay.

Ngoài ra, các dự án thuộc lĩnh vực ưu tiên, trọng điểm của quốc gia; các DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu xăng dầu khi khách hàng vay không có hoặc không có đủ nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất, kinh doanh để trả nợ vay thì vẫn được vay ngoại tệ ngắn hạn.

Ngân hàng vẫn bán USD cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu (Ảnh: THÀNH TRÍ)

Theo lãnh đạo một ngân hàng nước ngoài tại TPHCM, thực hiện Thông tư 24, các DN không được vay ngoại tệ phải chuyển cho vay vốn bằng VND nên chi phí vay vốn sẽ đội lên vì vay VND lãi suất cao hơn.

“Với quy định siết cho vay ngoại tệ như hiện nay, nguồn vốn ngoại tệ tại các ngân hàng sẽ tăng vì nhu cầu vay ngoại tệ giảm. Từ đó các ngân hàng cũng không cần đẩy mạnh huy động ngoại tệ vì sau khi NHNN giảm lãi suất tiền gửi USD xuống 0%, huy động USD của các ngân hàng đã giảm nhiều so với trước đây. Một số ngân hàng phải đi vay ngoại tệ từ các tổ chức khác. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng phải chuẩn bị lượng vốn VND để các DN không được vay USD chuyển qua vay VND” - vị này cho hay.

Về việc này, ông Nguyễn Hoàng Minh cũng nhìn nhận sau khi siết cho vay ngoại tệ, chi phí DN sẽ bị tăng lên so với trước đây. Tuy nhiên do lãi suất VND thời gian qua khá ổn định nên mức chênh lệch giữa lãi suất vay VND và USD cũng không quá cao.

“Lãi suất cho vay USD ngắn hạn hiện đang ở mức 3% - 3,5%/năm và lãi suất VND ở mức 6% - 7% nên chi phí tăng lên do lãi suất chênh lệch không quá lớn” - ông Minh nói.

Cũng theo ông Minh, trong năm 2016 NHNN thay đổi cách thức điều hành tỷ giá linh hoạt hơn theo định hướng điều hành chính sách tiền tệ. Đây là bước đi tiếp theo trong lộ trình chống đô-la hóa, nâng cao vị thế của VND, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối. Động thái siết cho vay ngoại tệ theo Thông tư 24 với mục đích hướng tới việc chuyển dần quan hệ cho vay bằng ngoại tệ, sang mua bán USD thuần túy. Việc giao dịch USD thấp hơn sẽ khiến thị trường ổn định và giảm áp lực lên tỷ giá.

Giao dịch ngoại tệ tại một ngân hàng ở TPHCM (Ảnh: Cao Thăng)

Thị trường không biến động

Nhìn chung, thị trường USD trước và sau khi NHNN siết cho vay ngoại tệ theo Thông tư 24 không biến động. Riêng tỷ giá trung tâm VND/USD ngày 4-4 được NHNN công bố tăng 2 đồng so với cuối tuần trước, lên ở mức 21.852 đồng. Như vậy, với biên độ ±3% đang được áp dụng, tỷ giá trần mà các ngân hàng được áp dụng ở mức 22.508 đồng/USD và tỷ giá sàn là 21.196 đồng/USD.

Trong ngày, tỷ giá VND/USD tại nhiều ngân hàng như BIDV, ACB, Eximbank, HSBC… đều không đổi so với giá cuối tuần trước. Trong khi đó, một số ngân hàng có điều chỉnh tăng từ 3 - 5 đồng/USD.

Cụ thể, ghi nhận tỷ giá VND/USD tại các ngân hàng vào cuối giờ chiều cho thấy, Ngân hàng Vietcombank tăng 5 đồng/USD lên 22.260 đồng/USD mua vào và 22.330 đồng/USD bán ra. Ngân hàng Vietinbank tăng 3 đồng/USD lên 22.260 đồng/USD mua vào và 22.330 đồng/USD bán ra.

Ghi nhận tỷ giá ngoài thị trường tự do tại TPHCM cũng cho thấy, giá USD ở thị trường này không thay đổi so với cuối tuần trước, giao dịch phổ biến ở mức 22.282 đồng/USD mua vào và 22.302 đồng/USD bán ra.

Hạnh Nhung

Không gây tác động tiêu cực

Ghi nhận sau vài ngày Thông tư 24/2015 về quy định cho vay bằng ngoại tệ có hiệu lực, hầu hết doanh nghiệp (DN) sản xuất thuộc các lĩnh vực như cơ khí, dệt may da giày… đều cho biết, chưa bị tác động.

Theo các Hiệp hội ngành hàng, nếu những DN thuộc một trong 3 nhóm đối tượng: có nhu cầu vay ngắn, trung và dài hạn để thanh toán nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ; đối tượng vay để đầu tư dự án trực tiếp ra nước ngoài và vay đối với các DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu… sẽ vẫn được tiếp tục vay bình thường. Thậm chí, nhóm DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu không giới hạn thời gian nữa, tức là được mở rộng hơn so với những thông tư cũ trước đó. Thông tư 24 chỉ tác động trực tiếp đến nhóm đối tượng vay ngoại tệ nhưng phục vụ nhu cầu vốn trong nước để thực hiện các phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa. Nhóm đối tượng này không có nhu cầu về ngoại tệ.

Đại diện Công ty cổ phần Công nghiệp cao su miền Nam cho biết, với những DN có xuất khẩu thì những tác động từ điều chỉnh quy định về giới hạn cho vay USD không đáng kể. Công ty luôn có quỹ ký gửi USD tại hệ thống ngân hàng, trong trường hợp cần phải sử dụng thì công ty sẽ trích từ quỹ dự phòng USD.

Tương tự, đại diện Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh và Công ty Nhật Tân cho biết, những biến động thị trường liên quan đến hạn chế cho vay USD từ Thông tư 24 chưa thực sự tác động đến DN. Tuy nhiên, với những DN chỉ thuần nhập khẩu để bán sản phẩm trong nước thì việc tiếp cận vay nguồn USD của ngân hàng có khó khăn hơn những DN có xuất khẩu hàng hóa và thu về ngoại tệ. Thậm chí, nhiều thời điểm, DN sẽ phải chấp nhận giá mua cao hơn giá niêm yết ngân hàng để có ngoại tệ thanh toán cho đơn hàng nhập khẩu nguyên vật liệu sản xuất.

Đại diện một số DN xuất khẩu nông sản cho biết, dù không tác động trực tiếp nhưng Thông tư 24 cũng có tác động đến lợi nhuận doanh nghiệp. Bởi trên thực tế, từ trước đến nay, chênh lệch giữa lãi suất VND và USD vào khoảng 4%. Do đó, nếu một DN có dư nợ USD vài trăm ngàn, ngay khi có nguồn thu ngoại tệ từ xuất khẩu sản phẩm, DN trả ngay cho ngân hàng vẫn tiết kiệm được khoảng 3%. Tuy nhiên, hiện nay quy định không cho vay ngoại tệ, buộc DN phải phụ thuộc hoàn toàn vào khoản vay VND. Như vậy, lãi vay tiền đồng tăng cũng sẽ làm chi phí trả lãi ngân hàng tăng, từ đó làm giảm lợi nhuận của DN.

L.Phong - A.Vân