Thời gian qua xảy ra liên tiếp nhiều vụ sạt lở bờ sông ở TPHCM. Người dân sống ven sông, ven kênh rạch nơm nớp lo sợ mỗi khi có mưa to hay triều cường. Trong khi đó, tiến độ thi công nhiều công trình phòng chống sạt lở rất chậm.
Sạt lở liên tiếp
Mới đây hàng chục nhà dân ở ấp Bình Mỹ, xã Bình Khánh, huyện Cần Giờ bị trôi xuống sông do sạt lở. Hiện tại huyện Cần Giờ có nhiều vị trí sạt lở nguy hiểm, trong đó có khu vực bến phà Bình Khánh, ven sông Soài Rạp, đây cũng là những nơi tập trung nhiều hộ dân sinh sống. Các điểm báo động đỏ chủ yếu nằm tại khu vực bờ tả và bờ hữu sông Sài Gòn đi qua những địa bàn đông dân cư. Trong đó, huyện Nhà Bè được xem là điểm nóng về nguy cơ sạt lở ở khu dân cư với 12 vị trí. Đặc biệt tại khu vực hai bên rạch Dọc thuộc địa phận xã Hiệp Phước, xã Nhơn Đức, khu vực cầu Phước Long về hạ lưu đến ngã ba Rạch Tôm, người dân nơi đây nơm nớp lo lắng mỗi khi có mưa to.
Sạt lở tại Thanh Đa, TPHCM. Ảnh: Cao Thăng
Ngay trong nội thành, tình trạng sạt lở quanh bán đảo Thanh Đa quận Bình Thạnh cũng rất nguy hiểm cho tính mạng và nhà cửa của người dân. Hiện vẫn còn hàng trăm hộ cất nhà sơ sài sát bờ sông Sài Gòn. Ven sông Sài Gòn, thuộc khu phố 8, phường Linh Đông, quận Thủ Đức và quận 8, tình trạng sạt lở cũng rất nghiêm trọng. Dọc hai bên bờ sông có đến hàng trăm nhà dân sinh sống, trong đó có một số phần sau nhà nằm nhô ra giữa lòng sông nhưng lại không có hệ thống bờ kè, chưa kể dòng nước luôn chảy xiết. Hiện nay, tại những khu vực trên, thường xuyên có các phương tiện giao thông thủy loại lớn qua lại, tạo sóng đánh bạt vào mép sông gây hư hại bờ và hàng cây bảo vệ làm hệ thống bờ bao bị xói mòn sâu. Ngoài ra, tình trạng khai thác cát trái phép trên sông tràn lan càng làm tăng nguy cơ sạt lở.
Mỏi mòn chờ... dự án
TPHCM có nhiều dự án phòng chống sạt lở, tuy nhiên các dự án hầu như giậm chân tại chỗ. Đơn cử dự án tái định cư 418 hộ dân ở huyện Nhà Bè sống trong vùng có nguy cơ sạt lở cao, với diện tích 14,2ha nhiều năm qua vẫn “án binh bất động”. Các phường Thạnh Lộc, Thạnh Xuân, An Phú Đông thuộc quận 12, nơi có các điểm sạt lở thường xuyên vẫn chưa triển khai thực hiện. Theo thống kê của Ban Quản lý Khu đường sông, hiện có trên 60 vị trí bờ sông, kênh, rạch có nguy cơ sạt lở cao. Trong đó gần 20 điểm có nguy cơ sạt lở nghiêm trọng nhưng chỉ mới có khoảng 10 vị trí đã và đang lập hồ sơ đầu tư xây dựng bờ bao, còn lại chưa có chủ trương đầu tư công trình phòng chống sạt lở. Điều đáng nói là các dự án chống sạt lở vốn đã khá “khiêm tốn” về số lượng, nhưng việc thi công lại hết sức chậm chạp vì không có mặt bằng để thi công. Vì thế, nguy cơ nhà dân ở những khu vực trên có thể bị cuốn xuống sông là điều khó tránh khỏi khi mùa mưa đến. Để cảnh báo cho người dân, nhiều năm nay Khu Đường sông TPHCM đã công bố danh sách những khu vực có nguy cơ sạt lở cao trên địa bàn TP. Bên cạnh đó, UBND TP đã chỉ đạo các quận huyện lập phương án di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, tiến độ di dời dân cư ra khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở cao bị chậm.
Sạt lở nhà tại Bình Khánh, Cần Giờ TPHCM. Ảnh: TUẤN VŨ
Theo kế hoạch, trong năm nay, TPHCM sẽ phấn đấu xóa 13 điểm sạt lở trong tổng số 62 điểm có nguy cơ sạt lở cao bằng việc hoàn tất nhiều công trình chống sạt lở bờ sông, kênh rạch trong năm 2013, tuy nhiên đến thời điểm này khó có thể đạt được mục tiêu như đã đưa ra. Ngay dự án cấp bách chống sạt lở khu vực kênh Thanh Đa được khởi động từ năm 2007 nhưng đến nay cũng chỉ mới thực hiện đoạn 1.1 và đoạn 1.3 (từ chân cầu Bình Triệu đến doanh trại quân đội thuộc phường 25). Riêng đoạn 1.2 và 1.4 khởi công xây dựng theo đúng tiến độ hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay công trình chỉ mới thi công được 50%.
Ông Trần Văn Giàu - Phó Giám đốc Khu đường sông, Sở GTVT TPHCM, cho biết, đến nay hồ sơ thiết kế của 11 dự án chống sạt lở bờ sông trên địa bàn thành phố về cơ bản đã hoàn thành. Tuy nhiên, nguồn vốn để đầu tư thời gian qua cũng như thời gian tới hết sức khó khăn nên các dự án mới khó có thể triển khai được. Trong khi đó, công trình đang triển khai thi công lại không có mặt bằng, gây khó khăn cho nhà thầu cả về kinh phí và thời gian. Với những vướng mắc trên, xem ra các dự án chống sạt lở trên địa bàn TPHCM sẽ còn tiếp tục bị chậm trễ. Điều này đồng nghĩa với việc người dân đang sống trong những khu vực có nguy cơ sạt lở cao luôn phải sống trong tâm trạng nơm nớp lo sợ tính mạng và tài sản của bản thân và gia đình có thể trôi xuống sông bất cứ lúc nào.
QUỐC HÙNG
