Ngày 26-10, sau gần nửa năm xôn xao chuẩn bị, Công ước Berne đã chính thức có hiệu lực tại Việt Nam. Kể từ đây, bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào tại Việt Nam khi sử dụng những tác phẩm nghệ thuật của nước ngoài đều phải tuân thủ luật bản quyền quốc tế nếu không muốn bị kiện.
Sôi động nhất trong quá trình chuẩn bị cho việc thực thi Công ước Berne là các công ty văn hóa tư nhân. Từ việc Vietbook “hồi sinh” trung tâm bản quyền của mình vốn tồn tại èo uột suốt 7 năm qua đến việc chuyển hóa phòng bản quyền thành trung tâm dịch vụ sách và bản quyền của Công ty Văn hóa Phương Nam. Mục đích của những trung tâm này đều giống nhau, một mặt tìm mua bản quyền các tác phẩm văn học, trí tuệ của các tác giả trong và ngoài nước để phục vụ cho nhu cầu sản xuất của chính mình, mặt khác nhằm đáp ứng nhu cầu mua đi bán lại các bản quyền cho những nơi có nhu cầu.
Không chịu ngồi im và cũng để tránh nguy cơ bị kiện sau ngày 26-10, nhiều công ty văn hóa khác cũng đang chạy đua mua bản quyền sách cho riêng mình.
Nếu như nhiều đơn vị kinh doanh xuất bản phẩm trông chờ hiệu quả của Công ước Berne thì nhiều người khác lại lo lắng khi thấy Berne có thể cướp đi quyền lợi của mình. Ca sĩ Mỹ Tâm lo lắng vì album đã ra phải bỏ đi vì một ca khúc trong đó chưa có bản quyền, rồi các NXB lo lắng vì sợ giá sách vốn đã cao giờ chất thêm phí bản quyền sẽ càng làm bạn đọc e dè. Thậm chí đã có người cho rằng Berne thực chất chỉ là bảo vệ cho quyền lợi của người nước ngoài, còn nước mình chỉ thấy mất nhiều hơn được.
Tuy nhiên, đại đa số giới làm nghệ thuật đều cho rằng, Công ước Berne bảo vệ quyền sở hữu tác giả nước ngoài thì cũng đồng thời bảo vệ quyền tác giả trong nước. Các tác giả trong nước hy vọng việc áp dụng công ước sẽ góp phần xóa bỏ tình trạng sử dụng các tác phẩm nghệ thuật mà không hỏi qua tác giả.
TÂN TƯỜNG
