Đường sách TPHCM đi vào hoạt động được đánh giá là một trong những thành tựu văn hóa lớn của thành phố mở đầu năm 2016. Sau hơn 1 tháng trải qua những háo hức ban đầu, đường sách bắt đầu bước vào một giai đoạn mới, giai đoạn tồn tại theo đúng mô hình một đường sách hàng ngày.
Dấu ấn sâu đậm
Theo thông lệ hàng năm, giai đoạn sát tết cổ truyền luôn là quãng thời gian tạm nghỉ của các đơn vị làm sách. Thế nhưng, cùng với sự xuất hiện của đường sách, tình hình đã thay đổi. Lần đầu tiên, những người làm sách chứng kiến sự sôi động của văn hóa đọc đến như vậy. Đường sách tấp nập bạn đọc từ sáng đến tối khuya và bạn đọc trên mạng ồn ào rủ nhau đến đường sách. Ban đầu, các đơn vị làm sách dự kiến chấp nhận lỗ trong thời gian đầu nhưng sau vài tuần đầu tiên, số sách bán ra vượt mọi dự kiến. Cá biệt có đơn vị còn đạt gấp 3 lần doanh thu dự kiến.
Chính những người làm sách bất ngờ trước thực tế đó, điều này thể hiện rõ nhất là những chương trình giao lưu, tọa đàm, giới thiệu sách hầu hết đều tổ chức vội vã sau khi thấy được sự hấp dẫn của đường sách. Gần như thứ bảy, chủ nhật nào, đường sách cũng quá tải các sự kiện đến mức nhiều đơn vị phải chuyển qua tổ chức ngày thường để giảm tải. Ông Võ Trọng Quân, đại diện First News, cho biết bên cạnh ưu điểm tiếp cận nhanh chóng bạn đọc thì chi phí để tổ chức một sự kiện như ra mắt sách mới ở đường sách chỉ bằng 1/10 so với chi phí tổ chức thông thường từ trước đến nay. Chi phí thấp, hiệu quả cao giúp các đơn vị làm sách thuận lợi hơn để tổ chức nhiều sự kiện. Ông Trần Đại Thắng của Đông A Book còn “than” rằng, lịch tổ chức các hoạt động đang kín đến mức đơn vị xếp hàng mãi mà chưa đến lượt.
Nhận xét về thành công của đường sách những ngày đầu, những người làm sách đều thừa nhận rằng đường sách đã làm thay đổi kế hoạch làm sách của họ và năm 2016, hoạt động xuất bản sẽ có dấu ấn không nhỏ của đường sách.
Thách thức mới
Đường sách đã bước đầu thành công nhưng như nhận xét của TS Quách Thu Nguyệt, thành viên ban quản lý đường sách: “Qua “tuần trăng mật”, đã đến lúc bắt đầu học sống chung với nhau”. Không phải ngẫu nhiên một trong những tên tuổi làm sách kỳ cựu của thành phố nhận xét như vậy. Ngay những ngày đầu, đường sách đã xuất hiện nhiều vấn đề, có cái liên quan trực tiếp đến bạn đọc như ánh sáng, giữ xe…; có cái liên quan đến những người làm việc tại đây như hệ thống nước, vệ sinh… Thế nhưng, niềm vui đường sách mới đã xóa nhòa tất cả.
Một sự kiện được tổ chức tại đường sách thu hút đông đảo bạn đọc
Một trong những sự kiện mà ban quản lý đường sách nhắc đến trong đợt tổng kết 1 tháng đường sách đi vào hoạt động là sự va chạm giữa hai đơn vị làm sách do tổ chức giao lưu cùng một thời điểm. Việc hệ thống âm thanh của hai bên phát cùng lúc, lấn át lẫn nhau đã gây ra những mâu thuẫn không đáng có. Phần lỗi được quy về ban quản lý, nơi nắm giữ lịch tổ chức những sự kiện này. Điều này cho thấy việc cùng hoạt động trong một không gian không phải dễ dàng, nhất là trong khoảng thời gian dài. Không những thế, chi phí đóng góp, bố trí lịch hoạt động, bài trí đường sách… cũng là những vấn đề liên tục được nhắc đến.
Thế nhưng, ông Lê Hoàng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội Xuất bản TPHCM, cho rằng thách thức lớn nhất hiện nay của đường sách là thiếu cái mới, hoạt động còn đơn điệu, thậm chí có tác giả chỉ trong thời gian ngắn được tổ chức đến mấy cuộc giao lưu tại đường sách. Lấy ví dụ những con đường mua sắm, ẩm thực tại thành phố đã phải chấm dứt hoạt động do thiếu sức hấp dẫn, ông Lê Hoàng nhấn mạnh, việc đường sách cần có những sự kiện, những chương trình mới, hấp dẫn để bạn đọc không cảm thấy nhàm chán và quay lưng với đường sách.
Khó khăn nhưng đầy hứa hẹn
Ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ, lại lạc quan cho rằng, việc khó nhất là xây dựng được đường sách đã làm được, những khó khăn, sai sót, cải tiến sẽ sớm được chỉnh sửa.
Và hàng loạt kế hoạch gợi ý cho hoạt động tương lai của đường sách đã được đề ra như “Đêm thơ trăng rằm” do Hội Nhà văn TP cùng các CLB Thơ các quận - huyện biểu diễn vào ngày Rằm hàng tháng. Những chương trình như “Doanh nhân với sách”, “Trò chuyện cùng bác sĩ” vào các ngày cố định trong tháng sẽ là nơi giới thiệu những cuốn sách chuyên đề, giao lưu giữa bạn đọc với các tác giả… Song song đó, tùy theo mỗi tháng hay những dịp lễ lớn, đường sách sẽ có các triển lãm chủ đề, biểu diễn nghệ thuật đường phố… Một trong những chương trình đầu tiên dự kiến sẽ là giảm giá sách cho bạn đọc nữ vào ngày 8-3 tới đây.
Ông Lê Hoàng cho biết, ban quản lý hay công ty quản lý đường sách sau này đều hoạt động trên nguyên tắc liên hiệp, chỉ phụ trách các vấn đề chung, còn các đơn vị sẽ tự do tổ chức các hoạt động của riêng mình. Cũng vì thế, để thực hiện được những kế hoạch trên, một trong những điều quan trọng nhất được nhắc đến là sự đoàn kết giữa các đơn vị tham gia đường sách. Lấy ví dụ như chương “Giờ vàng - Ngày vàng giảm giá sách” sẽ khó thành công nếu xuất hiện tình trạng hai gian hàng cạnh nhau cùng bán giảm giá một cuốn sách với các mức giảm khác nhau. Trên thực tế, điều này đã từng xảy ra trong lĩnh vực phát hành trực tuyến, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các đơn vị phát hành trong cả nước. TS Nguyễn Thái Hùng, đại diện Thái Hà Books, cho rằng đường sách là một nét đẹp văn hóa tuyệt vời của thành phố và nếu không có sự đoàn kết, chung tay của mọi người thì có nguy cơ đường sách sẽ biến thành một cái chợ.
Tuy còn rất nhiều điều, nhiều nỗi niềm lo lắng nhưng với các đơn vị tham gia thì tương lai của đường sách vẫn đầy hứa hẹn khi bạn đọc vẫn đến với đường sách dù đã qua những ngày đầu háo hức, tò mò.
TƯỜNG VY
