10 năm trở lại đây, lĩnh vực phát hành sách được xem là niềm tự hào của toàn ngành xuất bản khi mà các con số thống kê luôn phản ảnh sự phát triển mạnh mẽ. Và cũng suốt hơn 10 năm qua, Công ty cổ phần Phát hành sách TPHCM (Fahasa) là cái tên được nhắc đến nhiều nhất khi chiếm tỷ trọng doanh thu đến hơn phân nửa của toàn ngành xuất bản.
Làm nên lịch sử
Ngay sau ngày giải phóng, giữa muôn vàn khó khăn, nhận thấy vai trò của báo chí cách mạng, lãnh đạo thành phố đã sớm thành lập Phòng phát hành thuộc Sở Thông tin - Văn hóa và đầu tháng 8-1976 và sau đó là Quốc doanh Phát hành sách TP HCM, tiền thân của Fahasa sau này. Mục tiêu của đơn vị lúc đó rất rõ ràng khi đáp ứng các yêu cầu chính trị, tuyên truyền, cung cấp cho người dân thành phố những tác phẩm văn học, sách báo của một thời đại mới. Hàng loạt hội sách được tổ chức để đưa sách mới đến với bạn đọc và cũng ở giai đoạn hoạt động sôi nổi này, cái tên Fahasa bắt đầu trở nên quen thuộc với người dân thành phố.
Chọn mua sách tại một nhà sách thuộc hệ thống Fahasa
Đến năm 1986, giai đoạn nền kinh tế đất nước gặp nhiều khó khăn, cũng như nhiều đơn vị kinh doanh khác, Fahasa rơi vào khủng hoảng. Sách báo không bán được, doanh thu rơi xuống đáy, hàng tồn đầy kho, một số hiệu sách phải chuyển qua cho thuê mặt bằng bán giày dép, sách cũ… Phát triển như thế nào trong giai đoạn đất nước đang mở cửa, làm sao để phục vụ bạn đọc tốt nhất, đâu là hướng đi lâu dài… luôn là trăn trở của đội ngũ lãnh đạo Fahasa. Đầu năm 1992, lãnh đạo đơn vị đã có một quyết định mang tính cách mạng là thay đổi hoàn toàn phương thức bán sách từ mô hình hiệu sách nhân dân với các cô mậu dịch viên qua mô hình siêu thị sách nơi sách được bày như hàng hóa cao cấp và người đọc có thể tùy ý lựa chọn, đọc thử, thích cuốn nào mới đưa ra quầy thu ngân để mua. Đó đúng là một hành động “liều lĩnh” bởi mô hình siêu thị khi ấy còn vô cùng mới lạ với người dân thành phố và cả nước. Mô hình siêu thị sách đầu tiên được áp dụng tại nhà sách Fahasa Nguyễn Huệ đầu năm 1992 và đến năm 1995 tiếp tục triển khai tại nhà sách Fahasa Xuân Thu.
Đối với tất cả những ai làm trong lĩnh vực phát hành sách, có thể coi đây là một thời khắc lịch sử. Ở thời điểm Fahasa đưa mô hình siêu thị sách vào hoạt động, là lúc ngành phát hành sách Việt Nam bước sang một trang mới. Đây không chỉ là sự thay đổi về hình thức mà còn là sự chuyển đổi thực sự về phương thức quản lý, về cung cách phục vụ… để đưa phát hành sách trở thành một ngành kinh doanh hiện đại và chuyên nghiệp.
Vững vàng thương hiệu
Có thể nói trong lĩnh vực xuất bản thì phát hành là miếng bánh béo bở nhất, là thị trường cạnh tranh sôi động nhất. Mô hình siêu thị sách hay nhưng lại dễ bắt chước, ai cũng có thể làm được. Phát triển thế nào trong gia đoạn đất nước mở cửa, khi má thị trường đang diễn ra sự cạnh tranh gay gắt, làm sao để phục vụ bạn đọc tốt nhất, đâu là hướng đi lâu dài… luôn là sự trăn trở của đội ngũ lãnh đạo Fahasa.
Từ năm 2006, sau khi cổ phần hóa, hoạt động của FAHASA đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ có chiến lược phát triển đúng đắn, phù hợp với nhu cầu của xã hội. “Xây dựng hệ thống Nhà sách chuyên nghiệp trên toàn quốc”. Chiến lược mới rất rõ ràng, với một lộ trình cụ thể đã tạo nên một lực đẩy để công ty tập trung mọi nguồn lực phát triển mạng lưới nhà sách Fahasa tại TP HCM và các tỉnh thành trên cả nước. Chỉ trong vòng 10 năm, FAHASA đã phát triển được 70 và đạt kỷ lục Việt Nam về đơn vị phát hành có nhiều nhà sách nhất với 88 nhà sách hiện nay. Trong tương lai, đến năm 2025 Fahasa phấn đấu có 150 nhà sách trên toàn quốc.
Không chỉ tăng trưởng về số lượng, hệ thống nhà sách của Fahasa còn áp dụng quy chuẩn chung về chất lượng phục vụ: cùng kích cỡ, cùng lượng sách, cùng trình độ chuyên môn nghiệp vụ, cùng cung cách dịch vụ… Nghĩa là đi bất cứ nơi đâu, vào bất cứ nhà sách Fahasa nào, bạn đọc cũng sẽ được tiếp cận lượng sách và được đón tiếp như nhau. Đối với bạn đọc ở các thành phố lớn, điều này không mấy ấn tượng nhưng hãy đến với các địa phương ở xa, nơi điều kiện còn nhiều khó khăn mới thấy điều này quan trọng thế nào khi mà ở đó, bạn vẫn có thể tìm được cuốn sách mình yêu thích. Đây chính là điều mà không một đơn vị phát hành nào khác ở Việt Nam hiện nay làm được và là ưu thế tuyệt đối của Fahasa.
Thế nhưng, mọi chuyện không dễ dàng, nhu cầu bạn đọc ngày càng cao. Và Fahasa dù đang ở vị trí số một cũng phải liên tục thay đổi, tự tạo ra những dấu ấn độc đáo để thu hút bạn đọc. Chính vì thế, việc xây dựng những nhà sách - không gian văn hóa là phương châm trong kinh doanh của Fahasa. Bây giờ nhà sách nào của hệ thống cũng có khu sách cho tuổi mới lớn - bạn đọc quan trọng hiện nay của thị trường, khu ngồi đọc sách, khu giảm giá, khu trưng bày sách bán chạy… những sự thay đổi nhỏ nhưng là tất yếu.
Thị trường phát hành sách đã xuất hiện những cái tên mới như Vinabook, Tiki… những nhà phát hành sách trực tuyến. Họ có ưu điểm về quy mô phát hành khi có thể đưa sách đến với bạn đọc ở bất cứ nơi đâu, chi phí hoạt động thấp. Và trong nhịp phát triển chung, bên cạnh ưu thế của hệ thống nhà sách, fahasa.com - trang thương mại điện tử, nhà sách trực tuyến của Fahasa đã ra mắt kịp thời và tiếp tục thu hút đông đảo bạn đọc.
40 năm hình thành và phát triển, vượt qua chặng đường đầy khó khăn, không ngừng sáng tạo vì bạn đọc, Fahasa hiện đang khẳng định vững vàng vị trí hàng đầu và là một thương hiệu uy tín trong làng sách Việt.
TƯỜNG VY
