Giải Nobel kinh tế 2016 cho nghiên cứu về lý thuyết hợp đồng

10/10/2016 16:59

Khoảng 16h45 ngày 10-10 (giờ VN), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố chủ nhân của giải Nobel Kinh tế học năm nay, thuộc về 2 nhà khoa học Oliver Hart - Đại học Harvard và Bengt Holmström - Học viện Công nghệ Massachusettes (MIT) cho những đóng góp của họ cho lý thuyết hợp đồng.

Trong lễ công bố giải thưởng, Hội đồng Giải thưởng Nobel cho biết các chuyên gia kinh tế này được vinh danh nhờ những đóng góp cho "học thuyết khế ước", đặt nền tảng cho việc kiến tạo các chính sách và học viện trong nhiều lĩnh vực từ luật phá sản cho tới các thể chế chính trị.

Thông báo của Ủy ban Nobel viết: “Kinh tế hiện đại được cấu thành bởi vô số hợp đồng”. Các hợp đồng này có thể bao gồm mối quan hệ giữa những cổ đông và lãnh đạo hàng đầu, giữa công ty bảo hiểm với chủ sở hữu xe... Những mối quan hệ này thường kéo theo mâu thuẫn lợi ích và các hợp đồng cần được thiết kế phù hợp để đảm bảo mỗi bên sẽ đưa ra các quyết định mà các bên đều có lợi.

Những câu hỏi được đặt ra trong nghiên cứu lý thuyết hợp đồng đó là: các dịch vụ công như bệnh viện, trường học, và trại giam nên do nhà nước hay tư nhân sở hữu? hoặc Giáo viên, nhân viên y tế, và cán bộ trại giam nên được trả lương cố định hay trả theo hiệu suất làm việc?

Những công cụ lý thuyết mới do Oliver Hart và Bengt Holmström thiết lập có giá trị lớn trong việc hiểu các hợp đồng và tổ chức trong thực tế, cũng như các cạm bẫy tiềm năng trong thiết kế hợp đồng.

Giáo sư Oliver Hart sinh năm 1948 tại London (Anh), nhưng học tập, làm việc và hiện là công dân Mỹ. Ông là giáo sư kinh tế của Đại học Harvard. Còn giáo sư Bengt Holmstrom sinh năm 1949 tại Helsinki, Phần Lan. Hiện ông đang giảng dạy tại Học viện Công nghệ Massachusetts, Mỹ.

Giải thưởng Nobel kinh tế năm ngoái thuộc về Giáo sư kinh tế mang hai quốc tịch Anh và Mỹ Angus Deaton với công trình nghiên cứu, phân tích về tiêu thụ, đói nghèo và phúc lợi xã hội.

Cho tới nay đã có 76 người đoạt giải Nobel Kinh tế, trong đó các nhà kinh tế Mỹ chiếm đa số với 55 người được vinh danh.

Như thường lệ, các nhà khoa học sẽ nhận giải tại buổi lễ trao giải chính thức vào ngày 10-12 tới ở thành phố Stockholm của Thụy Điển. Mỗi giải Nobel kèm theo phần thưởng 8 triệu crown Thụy Điển (tương đương 933.000 USD).

48 là số giải thưởng Nobel Kinh tế được trao kể từ năm 1969.

1 là số phụ nữ được nhận giải Nobel kinh tế. Đó là Elinor Ostrom vào năm 2009.

51 là tuổi của người trẻ nhất nhận giải Nobel Kinh tế. Đó là Kennethe J.Arrow vào năm 1972.

90 là tuổi của người giành giải Nobel cao tuổi nhất. Ông là nhà khoa học người Mỹ gốc Nga Leonid Hurwicz. Ông được trao giải Nobel Kinh tế vào tháng 10-2007, khi đã 90 tuổi. Chưa đầy một năm sau khi được vinh danh, ông qua đời vào tháng 6-2008.

67 là độ tuổi trung bình của những người đoạt giải Nobel kinh tế

Tr.Vũ