Giải thưởng Newton Việt Nam đầu tiên có trị giá 200.000 bảng Anh

Sáng 16-11, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ kỷ niệm chương trình hợp tác khoa học và đổi mới sáng tạo (ĐMST) Việt Nam - Vương quốc Anh và trao giải thưởng Newton Việt Nam.

Quỹ Newton Việt Nam bắt đầu khởi động vào năm 2014, do Bộ KH-CN Việt Nam cùng Bộ Doanh nghiệp, Năng lượng và Chiến lược Công nghiệp Vương quốc Anh đồng quản lý.

Sau hơn 3 năm hoạt động, Quỹ Newton Việt Nam đã là cầu nối hiệu quả đưa nhà khoa học hai nước đến gần nhau, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, cơ sở vật chất và cùng góp phần giải quyết những vấn đề kinh tế xã hội thiết thực tại Việt Nam.

Đến nay, hai nước đã đồng cung cấp gần 5 triệu bảng Anh (tương đương với gần 150 tỷ đồng Việt Nam) cho 162 suất tài trợ với gần 400 người hưởng lợi - chủ yếu là các nhà khoa học thuộc 60 tổ chức nghiên cứu của Việt Nam và 43 tổ chức nghiên cứu Anh quốc, trong đó có những trường hàng đầu của Vương quốc Anh như Đại học Cambridge, Đại học Oxford, University College London. 106 lượt nhà khoa học của Việt Nam đã được đào tạo tại Anh và 25 dự án hợp tác nghiên cứu chung đang tập trung vào các vấn đề như tình trạng kháng kháng sinh, ô nhiễm không khí đô thị, tài nguyên nước bền vững vùng Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long,...

Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Giles Lever phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: TRẦN BÌNH

Thứ trưởng Trần Quốc Khánh và Đại sứ Giles Lever trao giải thưởng Newton Việt Nam trị giá 200.000 bảng Anh. Ảnh: TRẦN BÌNH  

Giải thưởng Newton là sáng kiến của Chính phủ Anh nhằm tôn vinh những dự án và hoạt động xuất sắc của Chương trình Newton. Việt Nam là một trong bốn nước đối tác tham gia vào đợt tuyển chọn đầu tiên (năm 2017). Giải thưởng được xét tuyển bởi một hội đồng độc lập đứng đầu là nhà khoa học Anh đạt giải Nobel năm 2009 Venkatraman Ramakrishnan.

Sau vòng sơ loại, đã có 5 dự án/hoạt động thuộc Chương trình Newton Việt Nam được chọn vào vòng cạnh tranh cuối cùng. Vượt lên tất cả, dự án “Xây dựng nền tảng phát triển bền vững - Xã hội kết nối cho thành phố của tương lai” của TS Dương Quang Trung (Đại học Queen’s Belfast, Vương quốc Anh) và TS Võ Nguyên Sơn (Đại học Duy Tân) đã xuất sắc giành giải thưởng Newton trị giá 200.000 bảng Anh của Quỹ Newton Việt Nam.

Giới thiệu về dự án đoạt giải thưởng Newton Việt Nam đầu tiên. Ảnh: TRẦN BÌNH

Tại dự án “Xây dựng nền tảng phát triển bền vững - Xã hội kết nối cho thành phố của tương lai”, các tác giả đã tập trung giải quyết yêu cầu về duy trì các kênh truyền thông trong những điều kiện bất lợi.

Nhóm dự án đã thiết kế một hệ thống vô tuyến không đồng nhất tích hợp (IHWS) với tính bền vững cao nhằm đáp ứng các yêu cầu về kênh truyền thông trong điều kiện thiên tai, thậm chí cả khi mạng viễn thông hiện có bị phá hủy, nguồn cung cấp năng lượng bị hỏng, cạn kiệt và mạng bị tắc nghẽn.

Hệ thống này cũng hỗ trợ tính năng cảnh báo sớm thiên tai bằng cách phát hiện sớm mực nước, độ chấn động và tốc độ gió ở những nơi thường xảy ra thiên tai. Đối với các thành phố lớn, hệ thống có khả năng phát hiện sự gia tăng đột biến về nồng độ bụi, nhiệt độ, độ ồn và mức khí thải (CO2) để có những giải pháp kịp thời nhằm hạn chế sự ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến chất lượng sống.