LTS: Sau khi Báo SGGP đăng bài viết Phòng khám vệ tinh “bỏ quên” bệnh nhân nghèo (ngày 17-3), Viện sĩ Dương Quang Trung, nguyên Giám đốc Sở Y tế TPHCM, Chủ tịch Hội Y học TPHCM cho rằng bài viết đã đề cập chính xác thực trạng triển khai một mô hình mới còn đầy bỡ ngỡ. Với kinh nghiệm từng nhiều năm quản lý lĩnh vực y tế, ông phân tích kỹ mô hình và đề xuất một số hướng hoàn thiện nhằm giải quyết tận gốc căn bệnh quá tải.
Phòng khám vệ tinh là mô hình xuất phát từ tư tưởng “chỉ đạo tuyến” nhằm chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới (chương trình 1816), với mục đích giảm tải các bệnh viện lớn tuyến thành phố và trung ương.
Hiện nay, theo khảo sát nhìn chung có 2 dạng mô hình phòng khám vệ tinh: một là phòng khám vệ tinh khám bệnh cho người có hoặc không có bảo hiểm (như phòng khám vệ tinh của Viện Tim, BV Tai-Mũi-Họng, BV Mắt) triển khai ở BV Nhà Bè. Hai là phòng khám vệ tinh dạng khám dịch vụ ở tuyến dưới, người có BHYT và người nghèo không thể thụ hưởng được như phòng khám vệ tinh của BV Ung bướu triển khai ở BV quận Bình Thạnh.
Trong 2 loại hình này, các thủ thuật can thiệp và phẫu thuật đều không được triển khai ở tuyến cơ sở cho người có BHYT và người nghèo. Do đó, mô hình về phòng khám vệ tinh như hiện nay đã góp phần giảm tải đối với khám bệnh và điều trị ngoại trú, đặc biệt là đối với người có tiền, ngoài hệ thống BHYT. Tuy nhiên, các dịch vụ cần phẫu thuật hoặc can thiệp với kỹ thuật cao thì không triển khai được ở cơ sở đối với người có BHYT và người nghèo.
Do đó, tuy mô hình có góp phần nào vào sự giảm tải ở các bệnh viện tuyến trên, nhất là ở khu vực khám bệnh nhưng vẫn còn bất cập là các dịch vụ cần phẫu thuật hoặc can thiệp vẫn phải thực hiện ở tuyến trên. Thiết nghĩ, để tránh tình trạng ngành y tế có 2 “tốc độ”, một cho người giàu, một cho người có BHYT và người nghèo cần phải kiện toàn phòng khám vệ tinh như sau:
1. Phòng khám vệ tinh không thể chỉ thi hành theo kiểu khám dịch vụ mà phải là phòng khám và điều trị ở tuyến trước cho tất cả mọi người, có hoặc không có BHYT.
2. Bộ Y tế và BHYT nên tháo gỡ chủ trương không cho phép tuyến dưới thực hành một số dịch vụ phẫu thuật và can thiệp, mặc dầu có sự hỗ trợ của tuyến trên và có điều kiện gần giống như các BV chuyên khoa (tất nhiên, cần phải thẩm định cơ sở vật chất và trình độ CB-CNV của lực lượng yểm trợ).
Tóm lại, mô hình phòng khám vệ tinh hiện nay có góp một phần trong việc giảm tải đối với việc khám bệnh ở các BV chuyên khoa lớn nhưng vẫn chưa thể can thiệp hiệu quả vào việc giảm tải đối với bệnh nhân nội trú, đặc biệt là việc khám và chữa trị cho người có BHYT và người nghèo. Do đó, Bộ Y tế và BHYT cần can thiệp tích cực để kiện toàn mô hình này.
VS Dương Quang Trung
TIẾN ĐẠT (ghi)
