Thời buổi khủng hoảng nợ công, chính phủ và người dân nhiều nước châu Âu đã phải thắt chặt chi tiêu. Hoàng gia nhiều nước châu Âu như Tây Ban Nha, Bỉ hay Anh vốn được xem là có cuộc sống xa hoa giờ đây cũng đang tự điều chỉnh nhằm thích nghi với hoàn cảnh mới.
Giáo sư Herman Matthijs thuộc khoa tài chính công Trường Đại học Ghent, Bỉ nói với AP: “Các hoàng gia không thể đứng ngoài áp lực cắt giảm chi tiêu”.
Quốc vương Albert của Bỉ trong một bài phát biểu hiếm hoi trước công chúng cho biết, ông muốn ngừng khoản tiền lương hàng năm 10,8 triệu EUR mà ông nhận từ chính phủ. Thay vào đó ông muốn dùng khoản trợ cấp trượt giá 350.000 EUR, tương đương 3% số lương nói trên, để chi phí cho việc bảo trì tài sản của hoàng gia, số tiền này trước nay do chính phủ chi trả. Đây được xem là hành động mang tính biểu tượng rất cao giữa lúc Bỉ đang chuẩn bị các biện pháp khắc khổ nhằm giữ chi tiêu ngân sách hàng năm không vượt quá 3% GDP theo quy định của EU.
Tại Tây Ban Nha, khó khăn tài chính càng bức bối hơn cả Bỉ, hoàng gia nước này vẫn được quốc hội thông qua khoản ngân sách hàng năm là 8,4 triệu EUR năm 2011. So với các năm trước, khoản này đã bị cắt giảm 5%, trong đó lương cho các thành viên, kể cả vua và hoàng hậu bị cắt giảm tới 15%. Tại Anh, trong năm 2011, người đóng thuế đã chi ra 32,1 triệu bảng cho hoàng gia, ít hơn năm 2010 5,3%. Hầu hết phần cắt giảm đi vào chi phí bảo trì các cung điện, trong đó từ mức 15,4 triệu bảng xuống còn 11,9 triệu bảng.
Ở xứ sở sương mù, theo AFP, nhân kỷ niệm 60 năm trị vì của Nữ hoàng Anh Elizabeth II, Bộ trưởng Giáo dục Anh Michael Gove đã viết thư đề nghị Bộ trưởng Văn hóa Jeremy Hunt dùng tiền thuế của dân để sắm cho hoàng gia một du thuyền buồm mới trị giá 60 triệu bảng thay thế cho chiếc cũ đã ngừng hoạt động từ năm 1997. Thế nhưng, người phát ngôn của Thủ tướng Anh David Cameron đã bác bỏ đề xuất này, cho rằng nó không phù hợp trong bối cảnh chính phủ liên minh đảng Bảo thủ - Tự do đang áp dụng các biện pháp thắt lưng buộc bụng.
Phó Thủ tướng Nick Clegg cũng đồng tình khi ông nói: “Mọi người dân ở Anh đều nghĩ dịp kỷ niệm 60 năm trị vì của Nữ hoàng là cơ hội tuyệt vời để ăn mừng cho quốc gia nhưng với ngân sách có hạn, việc chi tiêu như vậy có lẽ không phải là ưu tiên hàng đầu”. Công đảng đối lập chỉ trích bức thư của Bộ trưởng Gove là “quá xa rời thực tế” khi mà ngân sách dành cho giáo dục còn bị cắt theo các biện pháp chi tiêu khắc khổ.
Ngay cả ở Hà Lan, khả năng tài chính cũng chưa đến nỗi nào so với các nước còn lại trong EU, hoàng gia cũng đã tỏ ra gương mẫu trong thắt chặt chi tiêu. Thu nhập dành cho Hoàng hậu Beatrix, Thái tử Willem Alexander và Vương phi Maxima trong năm 2011 cắt giảm 422.000 EUR còn 39,2 triệu EUR, theo website của Hoàng gia Hà Lan. Hầu hết khoản cắt giảm tập trung vào các chuyến đi tốn kém mang tính cách cá nhân. Hơn thế nữa, Hoàng hậu Beatrix đã tự nguyện dùng tiền túi 163.000 EUR để bảo trì du thuyền Groene Draeck.
KHÁNH MINH
